Informatie Nationale muziekinstrumenten (Europapostzegels)
POSTZEGEL
De samenwerkende postbedrijven in Europa geven al sinds 1956 (Europa)postzegels uit met een gemeenschappelijk thema. De afgelopen jaren is er ook een ontwerpwedstrijd aan verbonden: de EUROPE Stamp Best Design Competition. Deze competitie wordt uitgeschreven door PostEurop, de organisatie waarin alle Europese nationale postbedrijven samenwerken. Voor 2014 staat de ontwerpwedstrijd in het teken van National Music Instruments. Dit was voor PostNL aanleiding om op 22 april 2014 het postzegelvel Nationale muziekinstrumenten uit te geven.
ONTWERP
Het postzegelvel Nationale muziekinstrumenten bevat 5 x 2 postzegels met de waardeaanduiding Internationaal 1 voor alle post naar buitenlandse bestemmingen. Het ontwerp van het postzegelvel is van de hand van grafisch ontwerper Bart de Haas uit Den Haag. Hij koos voor een gelaagd ontwerp, met als basis een structuur van gestileerde draaiorgelboeken. Deze boeken liggen in elkaars verlengde waardoor een perspectivisch blokkenlandschap ontstaat dat in alle richtingen over het postzegelvel doorloopt. De orgelboeken zijn met twee andere afbeeldingen vervlochten.
Op de vijf linkerpostzegels is dat een foto van de achterkant van het straatorgel De Drie Pruiken, met orgelwiel, grote trom en opengeklapt draaiorgelboek. Op de vijf rechterpostzegels staat een foto van de voorkant van De Drie Pruiken. Beide foto’s zijn schuin van bovenaf genomen, waarbij de diagonaal van de een gespiegeld is ten opzichte van de ander. Op de foto van de voorkant figureren de drie orgelbeelden met hun pruiken en hun barokke kledij. Achter hen gaat de naam van het orgel schuil, alsook die van de maker: G. Perlee. Het doorloopeffect van de orgelboeken wordt gedubbeld doordat ook de twee foto’s van De Drie Pruiken in verticale richting van de ene naar de andere postzegel doorlopen.
Voor de typografie – afwisselend linksonder en linksboven op de postzegel – is de Flama gebruikt. Deze schreefloze letter is van de hand van de Portugees Mário Feliciano en dateert uit 2002. Ook de verklarende tekst op de velrand is in de Flama gezet.
ONTWERPER
Het postzegelvel Nationale muziekinstrumenten is ontworpen door Bart de Haas uit Den Haag. Aan hem de uitdaging om voor dit thema een ontwerp te maken – inhoudelijk lastig omdat maar weinig instrumenten typisch Nederlands zijn. Het uiteindelijk gekozen muziekinstrument, het draai- of straatorgel, is in de 19e eeuw door een Italiaanse bouwer in Parijs ontwikkeld. Later werden deze instrumenten uit Frankrijk en België naar Nederland gehaald. Daar werden ze op handkarren geplaatst en door de wijken gereden om muziek naar de mensen te brengen. Dergelijke straatdraaiorgels zijn een typisch Nederlands fenomeen.
“Het straatorgel kwam al vrij snel in beeld”, vertelt Bart de Haas, “maar ik heb toch eerst andere richtingen verkend. Bijvoorbeeld de sterke positie van Nederland in elektronische muziek. Met hedendaagse dj’s als Tiësto en Armin van Buuren, maar eerder al in de jaren zestig met een pionier als Dick Raaijmakers en zijn elektronische klankexperimenten bij het Philips Natlab. Ik heb de mogelijkheid van carillons onderzocht en de twaalftoonsmuziek waarmee Christiaan Huygens al in de 17e eeuw experimenteerde. Verder heb ik met beelden gespeeld, bijvoorbeeld met de uiterlijke overeenkomsten tussen orgelboeken en mengpanelen. Toch ben ik in samenspraak met de opdrachtgever uiteindelijk teruggekeerd naar het draaiorgel, vanwege zijn onmiskenbare rol in de traditionele Nederlandse straatcultuur. Met enerzijds de versieringen en poppetjes op de façade en anderzijds de techniek aan de achterkant. Dat laatste was voor mij misschien wel het spannendst. Ik weet nog wel dat ik als kind gefascineerd was door de werking van het orgelboek, veel meer dan door de tierelantijnen aan de voorkant.”
Bij zijn onderzoek kwam Bart de Haas terecht bij Museum Speelklok in Utrecht, het museum met ’s werelds grootste collectie Nederlandse straatorgels uit de 20e eeuw. Het museum speelt een belangrijke rol bij het beschermen van dit erfgoed. Aan de andere kant behoort het straatorgel nog steeds tot de levende folklore, met de orgelman en zijn mansbakje, de klassieke feestelijke liedjes, de aria’s uit beroemde opera’s, maar ook modernere muziek. “Al vanaf het begin wist ik dat ik iets met het beeld van het orgelboek wilde doen. Dat liet mij niet los, vooral omdat het grafisch interessant is. Het leent zich heel goed om in een structuur met een geometrisch effect onder te brengen, een soort grid waardoor de vorm zich gemakkelijk over het hele postzegelvel heen kan herhalen. In het begin was dat nog abstract, later ontwikkelde dat zich tot een vorm waarin niet altijd duidelijk is waar elk orgelboek begint en ophoudt. Dat ben ik gaan uitwerken.”
Voor het straatorgel zelf viel al snel de keus op De Drie Pruiken. Dit orgel, dat in 1952 werd gebouwd door de beroemde orgelfamilie Perlee, is een van de pronkstukken van Museum Speelklok. Bart: “Belangrijker voor mij was dat dit straatorgel nog heel actief wordt gebruikt. Er zijn nog steeds componisten die voor dit orgel muziek produceren. Ook uiterlijk is dit orgel aantrekkelijk om te gebruiken. Niet alleen door de drie orgelbeelden, maar ook doordat de ronde vormen van de kap visueel fraai corresponderen met het orgelwiel en de grote trom aan de achterkant. Ik heb verschillende foto’s gemaakt, zodanig dat die goed passen bij de weglopende lijnen van de structuur met de orgelboeken. Wel heb ik het contrast tussen voor- en achterkant benadrukt, omdat ik in daarin iets meen te herkennen van de tamelijk Nederlandse tegenstelling tussen een hang naar soberheid versus de neiging tot uiterlijk vertoon.”
Met het uiteindelijke resultaat is Bart content. “Ik heb altijd voor ogen gehouden dat het een vrolijk beeld moest blijven. Tegelijkertijd wilde ik het contrast tussen de voor- en achterkant duidelijk laten zien. Natuurlijk gaat dat niet in één keer. Ik heb veel varianten getest om de maatvoering van de postzegel te volgen en om de balans tussen linker- en rechterpostzegels goed te krijgen. Ook het doorloopeffect vind ik goed gelukt, maar het belangrijkste vind ik dat de essentie van het straatorgel op dit postzegelvel is gevangen, want dat is en blijft de hoofdrolspeler op deze zegels.”
Over de ontwerper
Bart de Haas studeerde grafische vormgeving aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Hij werkte achtereenvolgens voor Studio Tint (Den Haag), BRS Premsela Vonk (Amsterdam) en Proforma (Rotterdam) tot hij zich in 1993 als zelfstandig grafisch en typografisch ontwerper vestigde. Zijn werkveld is breed: van affiches, brochures, magazines en visuele identiteiten tot boektypografie en een enkel letterfont. Bart de Haas ontwierp onder meer boeken voor Bibliotheca Wittockiana, Huis Marseille Amsterdam, Legermuseum Delft, Nederlands Foto Instituut, uitgeverij 010, uitgeverij Brill, uitgeverij de Buitenkant, uitgeverij SUN, uitgeverij THOTH en uitgeverij Vantilt. Voor Huis Marseille Amsterdam ontwierp hij het huisstijllettertype en samen met Michaël Snitker de huisstijl. Voor TNT Post maakte hij in 2010 de postzegels Lang leve het bos! ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van de Koninklijke Nederlandse Bosbouw Vereniging. Dit postzegelvel won begin 2011 op overtuigende wijze de postzegelverkiezing van 2010.
MUSEUM SPEELKLOK Museum Speelklok werd iets minder dan 50 jaar geleden opgericht in Utrecht onder de naam Nationaal Museum van Speeldoos tot Pierement. Sinds 1984 is het museum – dat inmiddels Museum Speelklok heet – gehuisvest in de prachtige geheel gerestaureerde middeleeuwse Buurkerk in het hartje van Utrecht. In Museum Speelklok zijn vrolijke zelfspelende muziekinstrumenten te zien en te horen. Carillonklokken, speeldozen, pianola’s, orchestrions, straat-, kermis- en dansorgels – ze zijn allemaal te vinden in het museum. Het museum heeft bovendien ’s werelds grootste collectie straatorgels uit de 20e eeuw. Ieder uur is er een Muzikale Tour waar de instrumenten live spelen en klinkende verhalen worden verteld. In de Museum Expeditie maakt de bezoeker kennis met de magische techniek, de historische context en de muzikale pracht van de zelfspelende instrumenten.
VERKOOP/GELDIGHEID
De postzegels zijn, zolang de voorraad strekt, verkrijgbaar bij de Bruna-winkels, de Collect Club in Groningen en via de Onlinewinkel op www.postnl.nl/collectclub. De geldigheidstermijn is onbepaald.
WAARDE Vanaf 1 juli 2010 staat er geen euroaanduiding op de postzegels meer, maar een cijfer. Op deze postzegels staat Internationaal 1, bedoeld voor post tot 20 gram met een bestemming buiten Nederland.
TECHNISCHE GEGEVENS
Zegelformaat : 36 x 25 mm
Tanding : 14 ½ : 14 ½
Papier : normaal met fosforopdruk
Gomming : synthetisch
Druktechniek : offset
Oplage : 90.000 velletjes
Drukkerij : Cartor Security Printing, Frankrijk
Soort postzegels : 10 postzegels waarvan 2 verschillende
Artikelnummer : 340662
Drukkleuren postzegel : geel, magenta, cyaan en zwart
© 2014 Koninklijke PostNL BV
Informatie Nationale muziekinstrumenten (Europapostzegels)
POSTZEGEL
De samenwerkende postbedrijven in Europa geven al sinds 1956 (Europa)postzegels uit met een gemeenschappelijk thema. De afgelopen jaren is er ook een ontwerpwedstrijd aan verbonden: de EUROPE Stamp Best Design Competition. Deze competitie wordt uitgeschreven door PostEurop, de organisatie waarin alle Europese nationale postbedrijven samenwerken. Voor 2014 staat de ontwerpwedstrijd in het teken van National Music Instruments. Dit was voor PostNL aanleiding om op 22 april 2014 het postzegelvel Nationale muziekinstrumenten uit te geven.
ONTWERP
Het postzegelvel Nationale muziekinstrumenten bevat 5 x 2 postzegels met de waardeaanduiding Internationaal 1 voor alle post naar buitenlandse bestemmingen. Het ontwerp van het postzegelvel is van de hand van grafisch ontwerper Bart de Haas uit Den Haag. Hij koos voor een gelaagd ontwerp, met als basis een structuur van gestileerde draaiorgelboeken. Deze boeken liggen in elkaars verlengde waardoor een perspectivisch blokkenlandschap ontstaat dat in alle richtingen over het postzegelvel doorloopt. De orgelboeken zijn met twee andere afbeeldingen vervlochten.
Op de vijf linkerpostzegels is dat een foto van de achterkant van het straatorgel De Drie Pruiken, met orgelwiel, grote trom en opengeklapt draaiorgelboek. Op de vijf rechterpostzegels staat een foto van de voorkant van De Drie Pruiken. Beide foto’s zijn schuin van bovenaf genomen, waarbij de diagonaal van de een gespiegeld is ten opzichte van de ander. Op de foto van de voorkant figureren de drie orgelbeelden met hun pruiken en hun barokke kledij. Achter hen gaat de naam van het orgel schuil, alsook die van de maker: G. Perlee. Het doorloopeffect van de orgelboeken wordt gedubbeld doordat ook de twee foto’s van De Drie Pruiken in verticale richting van de ene naar de andere postzegel doorlopen.
Voor de typografie – afwisselend linksonder en linksboven op de postzegel – is de Flama gebruikt. Deze schreefloze letter is van de hand van de Portugees Mário Feliciano en dateert uit 2002. Ook de verklarende tekst op de velrand is in de Flama gezet.
ONTWERPER
Het postzegelvel Nationale muziekinstrumenten is ontworpen door Bart de Haas uit Den Haag. Aan hem de uitdaging om voor dit thema een ontwerp te maken – inhoudelijk lastig omdat maar weinig instrumenten typisch Nederlands zijn. Het uiteindelijk gekozen muziekinstrument, het draai- of straatorgel, is in de 19e eeuw door een Italiaanse bouwer in Parijs ontwikkeld. Later werden deze instrumenten uit Frankrijk en België naar Nederland gehaald. Daar werden ze op handkarren geplaatst en door de wijken gereden om muziek naar de mensen te brengen. Dergelijke straatdraaiorgels zijn een typisch Nederlands fenomeen.
“Het straatorgel kwam al vrij snel in beeld”, vertelt Bart de Haas, “maar ik heb toch eerst andere richtingen verkend. Bijvoorbeeld de sterke positie van Nederland in elektronische muziek. Met hedendaagse dj’s als Tiësto en Armin van Buuren, maar eerder al in de jaren zestig met een pionier als Dick Raaijmakers en zijn elektronische klankexperimenten bij het Philips Natlab. Ik heb de mogelijkheid van carillons onderzocht en de twaalftoonsmuziek waarmee Christiaan Huygens al in de 17e eeuw experimenteerde. Verder heb ik met beelden gespeeld, bijvoorbeeld met de uiterlijke overeenkomsten tussen orgelboeken en mengpanelen. Toch ben ik in samenspraak met de opdrachtgever uiteindelijk teruggekeerd naar het draaiorgel, vanwege zijn onmiskenbare rol in de traditionele Nederlandse straatcultuur. Met enerzijds de versieringen en poppetjes op de façade en anderzijds de techniek aan de achterkant. Dat laatste was voor mij misschien wel het spannendst. Ik weet nog wel dat ik als kind gefascineerd was door de werking van het orgelboek, veel meer dan door de tierelantijnen aan de voorkant.”
Bij zijn onderzoek kwam Bart de Haas terecht bij Museum Speelklok in Utrecht, het museum met ’s werelds grootste collectie Nederlandse straatorgels uit de 20e eeuw. Het museum speelt een belangrijke rol bij het beschermen van dit erfgoed. Aan de andere kant behoort het straatorgel nog steeds tot de levende folklore, met de orgelman en zijn mansbakje, de klassieke feestelijke liedjes, de aria’s uit beroemde opera’s, maar ook modernere muziek. “Al vanaf het begin wist ik dat ik iets met het beeld van het orgelboek wilde doen. Dat liet mij niet los, vooral omdat het grafisch interessant is. Het leent zich heel goed om in een structuur met een geometrisch effect onder te brengen, een soort grid waardoor de vorm zich gemakkelijk over het hele postzegelvel heen kan herhalen. In het begin was dat nog abstract, later ontwikkelde dat zich tot een vorm waarin niet altijd duidelijk is waar elk orgelboek begint en ophoudt. Dat ben ik gaan uitwerken.”
Voor het straatorgel zelf viel al snel de keus op De Drie Pruiken. Dit orgel, dat in 1952 werd gebouwd door de beroemde orgelfamilie Perlee, is een van de pronkstukken van Museum Speelklok. Bart: “Belangrijker voor mij was dat dit straatorgel nog heel actief wordt gebruikt. Er zijn nog steeds componisten die voor dit orgel muziek produceren. Ook uiterlijk is dit orgel aantrekkelijk om te gebruiken. Niet alleen door de drie orgelbeelden, maar ook doordat de ronde vormen van de kap visueel fraai corresponderen met het orgelwiel en de grote trom aan de achterkant. Ik heb verschillende foto’s gemaakt, zodanig dat die goed passen bij de weglopende lijnen van de structuur met de orgelboeken. Wel heb ik het contrast tussen voor- en achterkant benadrukt, omdat ik in daarin iets meen te herkennen van de tamelijk Nederlandse tegenstelling tussen een hang naar soberheid versus de neiging tot uiterlijk vertoon.”
Met het uiteindelijke resultaat is Bart content. “Ik heb altijd voor ogen gehouden dat het een vrolijk beeld moest blijven. Tegelijkertijd wilde ik het contrast tussen de voor- en achterkant duidelijk laten zien. Natuurlijk gaat dat niet in één keer. Ik heb veel varianten getest om de maatvoering van de postzegel te volgen en om de balans tussen linker- en rechterpostzegels goed te krijgen. Ook het doorloopeffect vind ik goed gelukt, maar het belangrijkste vind ik dat de essentie van het straatorgel op dit postzegelvel is gevangen, want dat is en blijft de hoofdrolspeler op deze zegels.”
Over de ontwerper
Bart de Haas studeerde grafische vormgeving aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Hij werkte achtereenvolgens voor Studio Tint (Den Haag), BRS Premsela Vonk (Amsterdam) en Proforma (Rotterdam) tot hij zich in 1993 als zelfstandig grafisch en typografisch ontwerper vestigde. Zijn werkveld is breed: van affiches, brochures, magazines en visuele identiteiten tot boektypografie en een enkel letterfont. Bart de Haas ontwierp onder meer boeken voor Bibliotheca Wittockiana, Huis Marseille Amsterdam, Legermuseum Delft, Nederlands Foto Instituut, uitgeverij 010, uitgeverij Brill, uitgeverij de Buitenkant, uitgeverij SUN, uitgeverij THOTH en uitgeverij Vantilt. Voor Huis Marseille Amsterdam ontwierp hij het huisstijllettertype en samen met Michaël Snitker de huisstijl. Voor TNT Post maakte hij in 2010 de postzegels Lang leve het bos! ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van de Koninklijke Nederlandse Bosbouw Vereniging. Dit postzegelvel won begin 2011 op overtuigende wijze de postzegelverkiezing van 2010.
MUSEUM SPEELKLOK Museum Speelklok werd iets minder dan 50 jaar geleden opgericht in Utrecht onder de naam Nationaal Museum van Speeldoos tot Pierement. Sinds 1984 is het museum – dat inmiddels Museum Speelklok heet – gehuisvest in de prachtige geheel gerestaureerde middeleeuwse Buurkerk in het hartje van Utrecht. In Museum Speelklok zijn vrolijke zelfspelende muziekinstrumenten te zien en te horen. Carillonklokken, speeldozen, pianola’s, orchestrions, straat-, kermis- en dansorgels – ze zijn allemaal te vinden in het museum. Het museum heeft bovendien ’s werelds grootste collectie straatorgels uit de 20e eeuw. Ieder uur is er een Muzikale Tour waar de instrumenten live spelen en klinkende verhalen worden verteld. In de Museum Expeditie maakt de bezoeker kennis met de magische techniek, de historische context en de muzikale pracht van de zelfspelende instrumenten.
VERKOOP/GELDIGHEID
De postzegels zijn, zolang de voorraad strekt, verkrijgbaar bij de Bruna-winkels, de Collect Club in Groningen en via de Onlinewinkel op www.postnl.nl/collectclub. De geldigheidstermijn is onbepaald.
WAARDE Vanaf 1 juli 2010 staat er geen euroaanduiding op de postzegels meer, maar een cijfer. Op deze postzegels staat Internationaal 1, bedoeld voor post tot 20 gram met een bestemming buiten Nederland.
TECHNISCHE GEGEVENS
Zegelformaat : 36 x 25 mm
Tanding : 14 ½ : 14 ½
Papier : normaal met fosforopdruk
Gomming : synthetisch
Druktechniek : offset
Oplage : 90.000 velletjes
Drukkerij : Cartor Security Printing, Frankrijk
Soort postzegels : 10 postzegels waarvan 2 verschillende
Artikelnummer : 340662
Drukkleuren postzegel : geel, magenta, cyaan en zwart
© 2014 Koninklijke PostNL BV
Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?
Kijk dan bij PostBeeld
(Breng als eerste je stem uit.)
Laden...
Reacties (0)