De postzegel
De serie Mooi Nederland staat in 2015 in het teken van de bijzondere vestingsteden die ons land nog rijk is. Dit jaar zijn vijf vestingsteden aan de beurt.
Op 2 februari verschijnen drie postzegelvelletjes over Elburg (Gelderland), Bourtange (Groningen) en Naarden (Noord-Holland), op 26 mei gevolgd door twee postzegelvelletjes over Hulst (Zeeland), Willemstad (Noord-Brabant) en een verzamelvel waarin alle vijf vestingsteden zijn opgenomen.
Deze versterkte woonplaatsen beschermden de burgerbevolking tegen aanvallen van buitenaf door de bouw van stadsmuren, hoektorens, borstweringen en stadspoorten. Dergelijke vestingsteden werden van de vijftiende tot de achttiende eeuw aangelegd.
PostNL besteedt met de uitgifte van de postzegelvelletjes Mooi Nederland 2015 aandacht aan deze vestingsteden met postzegels waarop een historische plattegrond van elke stad staat, met op de achtergrond op het velletje een grote luchtfoto. Met de serie Mooi Nederland brengt PostNL sinds 2005 tot uitdrukking dat het bedrijf geworteld is in de Nederlandse samenleving. De serie besteedt aandacht aan lokale geschiedenis en culturele rijkdom.
Alle postzegelvelletjes uit de serie Mooi Nederland 2015 zijn ontworpen door grafisch ontwerper Karin Langeveld van het bureau Trapped in Suburbia in Den Haag.
Het ontwerp
De postzegelvelletjes uit de serie Mooi Nederland 2015 over de vestingsteden Willemstad en Hulst zijn gebaseerd op de indeling en de stans die de serie Mooi Nederland al sinds 2005 kenmerkt. Op de achtergrond op het velletje staat een luchtfoto van de desbetreffende vestingstad. Deze foto is aan één kant langs de lijnen van de verdedigingsgracht uitgesneden. Op het verzamelvelletje staan verticale uitsnedes van luchtfoto’s van de vijf vestingsteden. Deze uitsnedes zijn zo gemaakt dat de typische kenmerken van elke vestingstad snel te herkennen zijn. Op elk van de vijf postzegels zijn de contouren van de desbetreffende vesting te zien zoals die op oude stadskaarten uit de 17e en 18e eeuw voorkomen.
De grafische achtergrond van de postzegels is geïnspireerd door de symbolen die kaartmakers in die tijd gebruikten om het karakter van het omringende gebied te duiden, bijvoorbeeld akkerland, moeras, water, hooiland, polders of boomgaarden. Over de stadskaart heen is de typografie in een schuine witte balk opgenomen in rood en blauw, dezelfde kleuren die zijn gebruikt voor de stadsplattegrond. Het font is de Trio Grotesque (2011) van Florian Schick.
Over Hulst
Het in de 11e eeuw gestichte Hulst kreeg in 1460 de eerste vestingwerken om de stad tegen aanvallen vanuit Gent te beschermen. Deze werken werden tijdens de Tachtigjarige Oorlog door de Spanjaarden versterkt, maar in 1591 slaagde Prins Maurits er toch in om Hulst te veroveren. Tegen de middeleeuwse stenen verdedigingswerken aan kwam een aarden borstwering en in de grachten legde men verschillende ravelijnen (verdedigingseilanden) aan.
Desondanks werd in 1596 de stad aan de Spanjaarden overgegeven. Tijdens het Twaalfjarige Bestand legden de Spanjaarden nieuwe vestingwerken aan volgens het principe van het ’tracé-italienne’. In 1645 lukte het Frederik Hendrik na verschillende pogingen eindelijk om Hulst weer in te nemen om van hieruit de Schelde te beheersen. De vestingwerken bleven bestaan tot in 1918 de gemeenteraad van Hulst dreigde de wallen te slechten. Daar rees echter een storm van protest tegen, waarna van de plannen werd afgezien. Daardoor is Hulst een van de fraaiste voorbeelden van Oud-Nederlandse vestingbouwkunst gebleven.
De ontwerper
De opdracht voor de serie Mooi Nederland 2015 kwam voort uit het werk van Trapped in Suburbia voor het Museum voor Communicatie in Den Haag. Het bureau ontwierp voor het museum de tentoonstelling XXS Dutch Design (28-11-2013 t/m 7-9-2014), gewijd aan postzegels die gemaakt zijn door grote namen uit de ontwerpwereld. “Uiteraard was PostNL nauw bij de totstandkoming van deze tentoonstelling betrokken”, aldus Karin Langeveld van Trapped in Suburbia. “Zo kwam het contact tot stand.”
De opgaaf voor Karin was om binnen het strakke kader van Mooi Nederland aan de slag te gaan met luchtfoto’s en oude stadskaarten van de vijf vestingsteden. “Het concept ligt in zo’n geval al vast, het gaat er dan vooral om dit zo treffend mogelijk in te vullen. Eerst hebben we ons verdiept in wat nu zo typerend is voor vestingsteden. Vervolgens ben ik op zoek gegaan naar historische plattegronden. Die zijn gelukkig volop te vinden. Online, bijvoorbeeld via het Geheugen van Nederland. Maar ook in internationale beeldbanken komen ze veel voor.”
Het probleem bij oude landkaarten is dat ze er door hun hoge leeftijd vaak grauw uitzien. Ook bevatten ze veel details, die minder goed zichtbaar zijn bij verkleining tot op postzegelformaat. “De oplossing hebben we gevonden door de historische plattegrond van de vestingstad vrijstaand te maken. Door ze als het ware uit te knippen, verdwijnt alle informatie er omheen. Een bijkomend voordeel is dat zo de typische omtrek van elke vestingstad beter naar voren komt. Ook zijn de plattegronden blauw en rood ingekleurd om het beeld helder te maken.”
Op het postzegelvel vormen de luchtfoto’s van Karel Tomeï een fraai contrast met de stadskaarten. “Dat komt ook doordat de luchtfoto’s in perspectief zijn gefotografeerd, terwijl de kaarten tweedimensionaal zijn. De een met de blik schuin, de ander met de blik loodrecht naar beneden. We hebben heel veel schetsen gemaakt met alternatieven van hoe de compositie eruit kan zien. Voor het beeldvlak rondom de historische kaart op de postzegel is gebruikgemaakt van de specifieke beeldtaal op landkaarten waarmee de makers aanduiden wat in de omgeving in werkelijkheid te zien is: akkers, rietland, bossen, moerassen en dergelijke. We hebben daarbij veel wit gebruikt zodat de postzegels goed afsteken tegen de groene achtergrond van de luchtfoto.”
Op de postzegels is de typografie opvallend weergegeven, in een diagonaal. “Dat schuine karakter is gekozen om het eruit te laten zien als stempel, bedoeld als extra laag en om meer spanning in het beeld te brengen. Verder hebben we bewust gekozen voor een typisch Nederlandse letter: de Trio Grotesque. Deze is geïnspireerd op een vroeg 20e-eeuws letterontwerp van Piet Zwart, die ook prachtige postzegels heeft ontworpen. Door al die elementen samen te brengen, zijn mooie, heldere postzegels ontstaan met een sterk grafisch karakter. Dat past wel bij ons werk.”
Karin Langeveld studeerde grafisch en typografisch ontwerpen aan de Academie voor Beeldende Kunst in Den Haag, gevolgd door een design-master aan de Rietveld Academie in Amsterdam. Na een paar jaar als zelfstandig ontwerper te hebben gewerkt, richtte zij in 2002 met Cuby Gerards het grafische ontwerpbureau Trapped in Suburbia in Den Haag op. Trapped in Suburbia richt zich in zijn ontwerpen op menselijke interactie en wil het publiek meenemen op een grafisch avontuur. Karin Langeveld en Cuby Gerards zien zichzelf als verhalenvertellers, kritisch, strategisch en gericht op het creëren van waardevolle ervaringen. Dit gebeurt op basis van een interdisciplinaire aanpak, een voorkeur voor experimenteren en speelse oplossingen met humor. Trapped in Suburbia zoekt ook naar interactie met andere creatieven en organiseert inspirerende creatieve festivals, lezingen en tentoonstellingen. Het ontwerpbureau is ook eigenaar van de galerie Ship of Fools. Tot de klanten van Trapped in Suburbia behoren de Amsterdamse Hogeschool, de Caballerofabriek, Cordaid, Fresh Tracks Europe, Gemeente Den Haag, Graphic Design Museum/MOTI, Instituut voor Beeld en Geluid, Museum voor Communicatie, Museum Gouda, Museum Hilversum, Nederlands Theater Instituut, Suited Concepts, Theater Diligentia en Waterwolf.
De postzegel
De serie Mooi Nederland staat in 2015 in het teken van de bijzondere vestingsteden die ons land nog rijk is. Dit jaar zijn vijf vestingsteden aan de beurt.
Op 2 februari verschijnen drie postzegelvelletjes over Elburg (Gelderland), Bourtange (Groningen) en Naarden (Noord-Holland), op 26 mei gevolgd door twee postzegelvelletjes over Hulst (Zeeland), Willemstad (Noord-Brabant) en een verzamelvel waarin alle vijf vestingsteden zijn opgenomen.
Deze versterkte woonplaatsen beschermden de burgerbevolking tegen aanvallen van buitenaf door de bouw van stadsmuren, hoektorens, borstweringen en stadspoorten. Dergelijke vestingsteden werden van de vijftiende tot de achttiende eeuw aangelegd.
PostNL besteedt met de uitgifte van de postzegelvelletjes Mooi Nederland 2015 aandacht aan deze vestingsteden met postzegels waarop een historische plattegrond van elke stad staat, met op de achtergrond op het velletje een grote luchtfoto. Met de serie Mooi Nederland brengt PostNL sinds 2005 tot uitdrukking dat het bedrijf geworteld is in de Nederlandse samenleving. De serie besteedt aandacht aan lokale geschiedenis en culturele rijkdom.
Alle postzegelvelletjes uit de serie Mooi Nederland 2015 zijn ontworpen door grafisch ontwerper Karin Langeveld van het bureau Trapped in Suburbia in Den Haag.
Het ontwerp
De postzegelvelletjes uit de serie Mooi Nederland 2015 over de vestingsteden Willemstad en Hulst zijn gebaseerd op de indeling en de stans die de serie Mooi Nederland al sinds 2005 kenmerkt. Op de achtergrond op het velletje staat een luchtfoto van de desbetreffende vestingstad. Deze foto is aan één kant langs de lijnen van de verdedigingsgracht uitgesneden. Op het verzamelvelletje staan verticale uitsnedes van luchtfoto’s van de vijf vestingsteden. Deze uitsnedes zijn zo gemaakt dat de typische kenmerken van elke vestingstad snel te herkennen zijn. Op elk van de vijf postzegels zijn de contouren van de desbetreffende vesting te zien zoals die op oude stadskaarten uit de 17e en 18e eeuw voorkomen.
De grafische achtergrond van de postzegels is geïnspireerd door de symbolen die kaartmakers in die tijd gebruikten om het karakter van het omringende gebied te duiden, bijvoorbeeld akkerland, moeras, water, hooiland, polders of boomgaarden. Over de stadskaart heen is de typografie in een schuine witte balk opgenomen in rood en blauw, dezelfde kleuren die zijn gebruikt voor de stadsplattegrond. Het font is de Trio Grotesque (2011) van Florian Schick.
Over Hulst
Het in de 11e eeuw gestichte Hulst kreeg in 1460 de eerste vestingwerken om de stad tegen aanvallen vanuit Gent te beschermen. Deze werken werden tijdens de Tachtigjarige Oorlog door de Spanjaarden versterkt, maar in 1591 slaagde Prins Maurits er toch in om Hulst te veroveren. Tegen de middeleeuwse stenen verdedigingswerken aan kwam een aarden borstwering en in de grachten legde men verschillende ravelijnen (verdedigingseilanden) aan.
Desondanks werd in 1596 de stad aan de Spanjaarden overgegeven. Tijdens het Twaalfjarige Bestand legden de Spanjaarden nieuwe vestingwerken aan volgens het principe van het ’tracé-italienne’. In 1645 lukte het Frederik Hendrik na verschillende pogingen eindelijk om Hulst weer in te nemen om van hieruit de Schelde te beheersen. De vestingwerken bleven bestaan tot in 1918 de gemeenteraad van Hulst dreigde de wallen te slechten. Daar rees echter een storm van protest tegen, waarna van de plannen werd afgezien. Daardoor is Hulst een van de fraaiste voorbeelden van Oud-Nederlandse vestingbouwkunst gebleven.
De ontwerper
De opdracht voor de serie Mooi Nederland 2015 kwam voort uit het werk van Trapped in Suburbia voor het Museum voor Communicatie in Den Haag. Het bureau ontwierp voor het museum de tentoonstelling XXS Dutch Design (28-11-2013 t/m 7-9-2014), gewijd aan postzegels die gemaakt zijn door grote namen uit de ontwerpwereld. “Uiteraard was PostNL nauw bij de totstandkoming van deze tentoonstelling betrokken”, aldus Karin Langeveld van Trapped in Suburbia. “Zo kwam het contact tot stand.”
De opgaaf voor Karin was om binnen het strakke kader van Mooi Nederland aan de slag te gaan met luchtfoto’s en oude stadskaarten van de vijf vestingsteden. “Het concept ligt in zo’n geval al vast, het gaat er dan vooral om dit zo treffend mogelijk in te vullen. Eerst hebben we ons verdiept in wat nu zo typerend is voor vestingsteden. Vervolgens ben ik op zoek gegaan naar historische plattegronden. Die zijn gelukkig volop te vinden. Online, bijvoorbeeld via het Geheugen van Nederland. Maar ook in internationale beeldbanken komen ze veel voor.”
Het probleem bij oude landkaarten is dat ze er door hun hoge leeftijd vaak grauw uitzien. Ook bevatten ze veel details, die minder goed zichtbaar zijn bij verkleining tot op postzegelformaat. “De oplossing hebben we gevonden door de historische plattegrond van de vestingstad vrijstaand te maken. Door ze als het ware uit te knippen, verdwijnt alle informatie er omheen. Een bijkomend voordeel is dat zo de typische omtrek van elke vestingstad beter naar voren komt. Ook zijn de plattegronden blauw en rood ingekleurd om het beeld helder te maken.”
Op het postzegelvel vormen de luchtfoto’s van Karel Tomeï een fraai contrast met de stadskaarten. “Dat komt ook doordat de luchtfoto’s in perspectief zijn gefotografeerd, terwijl de kaarten tweedimensionaal zijn. De een met de blik schuin, de ander met de blik loodrecht naar beneden. We hebben heel veel schetsen gemaakt met alternatieven van hoe de compositie eruit kan zien. Voor het beeldvlak rondom de historische kaart op de postzegel is gebruikgemaakt van de specifieke beeldtaal op landkaarten waarmee de makers aanduiden wat in de omgeving in werkelijkheid te zien is: akkers, rietland, bossen, moerassen en dergelijke. We hebben daarbij veel wit gebruikt zodat de postzegels goed afsteken tegen de groene achtergrond van de luchtfoto.”
Op de postzegels is de typografie opvallend weergegeven, in een diagonaal. “Dat schuine karakter is gekozen om het eruit te laten zien als stempel, bedoeld als extra laag en om meer spanning in het beeld te brengen. Verder hebben we bewust gekozen voor een typisch Nederlandse letter: de Trio Grotesque. Deze is geïnspireerd op een vroeg 20e-eeuws letterontwerp van Piet Zwart, die ook prachtige postzegels heeft ontworpen. Door al die elementen samen te brengen, zijn mooie, heldere postzegels ontstaan met een sterk grafisch karakter. Dat past wel bij ons werk.”
Karin Langeveld studeerde grafisch en typografisch ontwerpen aan de Academie voor Beeldende Kunst in Den Haag, gevolgd door een design-master aan de Rietveld Academie in Amsterdam. Na een paar jaar als zelfstandig ontwerper te hebben gewerkt, richtte zij in 2002 met Cuby Gerards het grafische ontwerpbureau Trapped in Suburbia in Den Haag op. Trapped in Suburbia richt zich in zijn ontwerpen op menselijke interactie en wil het publiek meenemen op een grafisch avontuur. Karin Langeveld en Cuby Gerards zien zichzelf als verhalenvertellers, kritisch, strategisch en gericht op het creëren van waardevolle ervaringen. Dit gebeurt op basis van een interdisciplinaire aanpak, een voorkeur voor experimenteren en speelse oplossingen met humor. Trapped in Suburbia zoekt ook naar interactie met andere creatieven en organiseert inspirerende creatieve festivals, lezingen en tentoonstellingen. Het ontwerpbureau is ook eigenaar van de galerie Ship of Fools. Tot de klanten van Trapped in Suburbia behoren de Amsterdamse Hogeschool, de Caballerofabriek, Cordaid, Fresh Tracks Europe, Gemeente Den Haag, Graphic Design Museum/MOTI, Instituut voor Beeld en Geluid, Museum voor Communicatie, Museum Gouda, Museum Hilversum, Nederlands Theater Instituut, Suited Concepts, Theater Diligentia en Waterwolf.
Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?
Kijk dan bij PostBeeld
(Breng als eerste je stem uit.)
Laden...
Reacties (0)