Als men het voormalige concentratiekamp Buchenwald bezoekt, en dat wordt jaarlijks door vele honderden Nederlanders gedaan, dan ziet men al van verre de enorme klokkentoren uitsteken boven de omgeving. In 1954 besloot de regering van de DDR om een monument op te richten ter herinnering aan de gruwelijkheden die hier plaatsvonden.
Gerelateerde artikelen
De klokkentoren met daarvóór een monument in de vorm van een beeldengroep werd ontworpen door Fritz Cremer. Deze kunstenaar was begonnen als beeldhouwer en heeft vele werken vervaardigd die betrekking hadden op de verschrikkingen van de kampen in de Tweede Wereldoorlog. Zoals de beeldhouwwerken afgebeeld op de postzegels ter herinnering van het kamp Mauthausen en Ravensbrück, uitgegeven op 13 september 1988 en 5 september 1989. Na twee ontwerpen die hij had vervaardigd voor Buchenwald waren afgekeurd werd zijn derde ontwerp in 1956 goedgekeurd en kon met de bouw van het herdenkingsmonument beginnen.
Een postzegel in fel karmijnrode kleur met een afbeelding van de klokkentoren als ontwerp werd uitgegeven op 8 september 1956. De postzegel had een waarde van 20 Pfennig met een toeslag ten bate van de inzamelingsacties tot de oprichting van herdenkingsmonumenten voor de kampen in Ravensbrück, Sachsenhausen en Buchenwald.
Een soort maximumkaart werd voor de postzegel vervaardigd en gestempeld met een bijzonder poststempel.
Al eerder, op 9 april 1955, was een blokje uitgegeven ten bate van hetzelfde doel. Hier was echter de toeslag niet vermeld op de postzegels maar op het blokje als totaalprijs en bedroeg 20 Pfennig.
Op 3 december 1957 werd een serie van drie postzegels uitgegeven met portretten van Duitse personen die in concentratiekampen zijn omgekomen. De toeslag was bestemd voor de oprichting van herinneringsmonumenten te Buchenwald, Sachsenhausen en Ravensbrück.
Om nog meer geld in te zamelen werd op 11 juli 1958 een tweede serie, nu bestaande uit vijf postzegels met toeslag uitgegeven met portretten van Duitse personen die wederom op politieke gronden gevangen waren genomen en zijn omgekomen in de concentratiekampen.
Op 14 september 1958 werd het herdenkingsmonument officieel ingewijd. De postzegel uit september 1956 werd herdrukt naar hetzelfde ontwerp maar met een gewijzigd bedrag aan toeslag. In zwart werd de datum op de postzegel vermeld. De postzegel had een oplage van twee miljoen stuks.
Vanzelfsprekend werden van alle voorgaande postzegels gewijd aan Buchenwald eerstedagenveloppen vervaardigd. In het stempel van 15 september 1958 was een afbeelding opgenomen van de klokkentoren.
Op dezelfde dag werd een blokje verkocht met daarin opgenomen de drie postzegels die waren uitgegeven op 3 december 1957. De verkoopprijs van het blokje was DM 1,50. Het blokje had een oplage van 440.000 stuks.
De postzegels werden niet ongetand in vellen uitgegeven maar zijn wel te vinden als uitgeknipte exemplaren uit een blokje.
Een gedenkblad met daarin de postzegels van 1956, 1957 en 1958 geplakt was samengesteld en werd uitgereikt aan de genodigden. Later werd de oplage te koop aangeboden aan verzamelaars en bezoekers als souvenir.
Op een postzegel uitgegeven op 6 mei 1975 ter gelegenheid van de 30ste verjaardag van de bevrijding, werd een fragment van de beeldengroep van Fritz Cremer, geplaatst voor de klokkentoren, afgebeeld. De beeldengroep is ook afgebeeld op onderstaande prentkaart, gebruikt als maximumkaart.
Ongeveer 3.300 Nederlanders hebben korte of langere tijd in het concentratiekamp Buchenwald gevangen gezeten waarvan er zeker 497 zijn omgekomen in het kamp zelf. Bij de bevrijding van het kamp bevonden er zich nog 384 Nederlandse gevangenen.
Niet alleen Duitse herdenkingsmonumenten zijn afgebeeld op postzegels van de DDR. Op 19 oktober 1965 verscheen een postzegel met als afbeelding het monument te Putten op de Veluwe. De postzegel werd gedrukt in een oplage van drie miljoen stuks. Bij de razzia op 1 oktober 1944 werd het grootste deel van de mannelijke beroepsbevolking gevangen genomen en afgevoerd naar verschillende concentratiekampen. In totaal kwamen 552 mensen om het leven. Het monument, vervaardigd door Mari Andriessen, is op 1 oktober 1949 door koningin Juliana onthuld. Helaas heeft PostNL en zijn voorgangers nooit filatelistisch aandacht geschonken aan het lijden van de bevolking van Putten en de mensen die afgevoerd zijn naar Buchenwald en andere concentratiekampen, op een postzegel van Anne Frank na, maar misschien komt dat nog een keer?
Reacties (2) Schrijf een reactie
Prima verhaal weer met mooie afbeeldingen.
Er is door een voorganger PostNL wel ten minste nog één maal filatelistisch aandacht geschonken aan het lijden van de mensen die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn afgevoerd naar (concentratie)kampen. In 1992 werd de postzegel “Westerbork 1942 – 1992” uitgegeven. Dat is NVPH-nr. 1531.
Op die postzegel wordt een opsomming gegeven (familie)relaties, om juist de persoonlijke kant van dit leed te benadrukken.
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)