Tot en met 2 juni 2024 is de expo ‘De schepping van de wetenschap’ te zien in Museum Catharijneconvent in Utrecht. De kwaliteit van deze expo hoort volgens mij tot de TOP5 expo’s van 2024. Dus mis het niet! Tussen religie en wetenschap heeft het altijd geknetterd. De twee hebben innig samengewerkt maar kunnen ook keihard botsen. En tot op de dag van vandaag hebben ze onverwacht veel met elkaar gemeen. De schepping van de wetenschap wordt gemaakt in nauwe samenwerking met Teylers Museum en Rijksmuseum Boerhaave. Astronaut André Kuipers sprak delen van de auditour in. Welke topstukken zijn te zien?
Gerelateerde artikelen
De schepping van de wetenschap
Tussen religie en wetenschap heeft het altijd geknetterd. De twee hebben innig samengewerkt maar kunnen ook keihard botsen. En tot op de dag van vandaag hebben ze onverwacht veel met elkaar gemeen. Ga mee op een fascinerende reis door de geschiedenis. Dwaal langs eeuwenoude wetenschappelijke instrumenten, zeldzame manuscripten en intrigerende kunst. Ontdek hoe de ontwikkeling van de natuurwetenschappen in West-Europa niet kan worden begrepen zonder kennis over de invloed van religie. Je wordt uitgenodigd om steeds met een andere blik naar de geschiedenis en naar jezelf te kijken.
Kantelende wereldbeelden
In de expo staan vier blikrichtingen centraal waarmee de mens altijd naar zichzelf en de wereld heeft gekeken. De blik naar boven (het heelal), de blik naar binnen (het lichaam), de blik naar buiten (de natuur) en de blik naar beneden (de aarde). Steeds wordt de wisselwerking tussen religie en wetenschap onder de loep genomen: waar het ene kunstwerk of instrument laat zien dat het christendom een drijvende kracht was achter het verrichten van onderzoek, wordt het bij een ander object duidelijk dat het christelijk wereldbeeld juist kantelde door nieuw opgedane wetenschappelijke inzichten.
Topstukken
Bij hoge uitzondering leent Teylers Museum een van hun absolute topstukken uit: de ‘Zondvloedmens’. De Zwitser Johann Jacob Scheucher (1672-1733) wist zeker dat dit de fossiele resten waren van iemand die de zondvloed had gezien en daarna was gestorven. Later bleek het te gaan om een versteende reuzensalamander. Een fantastisch voorbeeld van hoe fossiele vondsten vragen opwierpen over de samenhang tussen religie en nieuwe wetenschappelijke inzichten.
Een ander topstuk is de eerste druk van De Revolutionibus Orbium Coelestium (1543) van Nicolaus Copernicus (1473-1543) uit de collectie van Tresoar. Deze is voorzien van aantekeningen van de beroemde professor Gemma Frisius (1508-1555). Copernicus ontwikkelde het heliocentrisch wereldbeeld, waarin hij stelde dat de aarde om de zon draait en niet andersom.
Vaticaanse Sterrenwacht
De Vaticaanse Sterrenwacht is een van de oudste astronomische instituten ter wereld. Ze gaat terug op Paus Gregorius XIII, die een commissie in het leven riep ter vernieuwing van de kalender. Deze werd in 1582 doorgevoerd op basis van resultaten die astronomen in opdracht van die commissie hadden gevonden. In de 18e eeuw werd de Sterrenwacht van het Romeins College (1774-1878) opgericht. Later kwamen daar de Specula Vaticana (1789-1821) en de Sterrenwacht van het Capitool (1827-1870) bij. In 1891 werd de Specula Vaticana door Paus Leo XIII opnieuw opgericht. Van 1930 tot 1951 was Johan Stein directeur van de sterrenwacht.
In 1935 werd de Vaticaanse Sterrenwacht omwille van de lichtvervuiling in Rome naar het pauselijk zomerverblijf Castel Gandolfo overgebracht. In 1981 werd, wederom in verband met het oprukkende stadslicht, besloten in het Amerikaanse Tucson nog een onderzoekscentrum te openen, het Vatican Observatory Research Group (VORG). Hier wordt samengewerkt met het Steward Observatorium van de Universiteit van Arizona. In 1993 was de eerste-lichtopname van de Vatican Advanced Technology Telescope. Deze telescoop is grotendeels door private giften gefinancierd.
In januari 2008 werd aangekondigd dat de sterrenwacht nabij Castel Gandolfo zou verhuizen naar een leegstaand klooster anderhalve kilometer verderop. In 2009 kwam deze nieuwe wacht gereed. Op 16 september 2009 kwam paus Benedictus XVI er een kijkje nemen. Sinds september 2015 is Guy Consolmagno directeur van het instituut.
Eerste reis naar de maan
Na een tragische brand die resulteerde in de dood van de drie Apollo I-astronauten op het lanceerplatform tijdens een preflight-test begin 1967, voerde NASA een aantal onbemande Apollo-vluchten uit om nieuwe apparatuur en de nieuwe Saturn V-raket te testen. De Saturn V bracht de eerste driekoppige bemanning de ruimte in met de Apollo 7-missie.
De Apollo 8-missie testte alle voorbereidingen van NASA door naar de maan en terug te reizen. Terwijl Apollo 8 op kerstavond 1968 om de maan cirkelde, lazen de astronauten aan boord de eerste tien regels van het boek Genesis voor aan een groot televisiepubliek over de hele wereld. De woorden van deze mannen die honderdduizenden kilometers van huis vlogen, hadden een enorme emotionele impact op het wereldwijde publiek.
Postmeester-generaal W. Marvin Watson steunde, geïnspireerd door het succes van Apollo 8, het idee om een ??postzegel te produceren ter herdenking van de reis. De postkantoorafdeling selecteerde NASA’s kleurenfoto 68-HC-870 voor het postzegelontwerp van 6 cent. Deze foto, die tijdens de missie werd gemaakt terwijl de mannen zich op een afstand van ongeveer 400.000 kilometer van de aarde bevonden, toont het oppervlak van de maan met de aarde in de verte. Op de postzegel stonden de woorden ‘In den beginne God…’, de eerste woorden uit Genesis die door de astronauten waren gelezen.
Oorspronkelijk overwogen de postzegelontwerpers de zinsnede ‘And God saw that it was good’ te gebruiken, maar verwijderden deze uit angst religieuze groeperingen te verergeren. Ironisch genoeg maakte de verwijdering van deze woorden sommigen boos, waaronder ds. Carl McIntire, een fundamentalistische radioprediker. Hij geloofde dat de woorden ‘In den beginne God…’ van de postzegel waren verwijderd en hij overtuigde zijn volgelingen om naar het Witte Huis te schrijven met het verzoek om de woorden weer toe te voegen. Na talloze brieven besloten de ontwerpers om de woorden ‘In den beginne God…’ op het uiteindelijke postzegelontwerp te plaatsen. De advocaten van het postkantoor vreesden dat er een juridische strijd zou volgen. Er ontwikkelde zich echter niets en de postzegel werd uitgegeven op 5 mei 1969.
Boek ‘De schepping van de wetenschap’
De mens heeft altijd vol verwondering en vragen naar zichzelf en haar omgeving gekeken. Zowel religie als wetenschap bieden manieren om de wereld te begrijpen en vat te krijgen op de plek van de mens daarin. Hoewel religie en wetenschap vandaag de dag vaak lijnrecht tegenover elkaar worden gezet, was dit lange tijd heel anders. Deze publicatie, die verschijnt bij de gelijknamige tentoonstelling in Museum Catharijneconvent, gaat over de veelzijdige relatie tussen het christendom en de bestudering van het heelal, het menselijk lichaam, de natuur en de aarde in West-Europa. Een veelzijdigheid die zich beweegt tussen onlosmakelijke verbondenheid en desastreuze vijandschap. De auteurs laten vanuit verschillende invalshoeken zien hoe de ontwikkeling van de moderne wetenschap in West-Europa zonder de rol van het christendom niet is te begrijpen.
Meer info:
De schepping van de wetenschap met topstukken uit diverse musea, tot en met 2 juni 2024:
https://www.catharijneconvent.nl/tentoonstellingen/de-schepping-van-de-wetenschap/
Recensie Kunstkieken:
https://kunstkieken.nl/de-schepping-van-de-wetenschap-catharijne-convent/
Reacties (0)
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)