Geografische tweedeling van Nederland

De Nederlandse bevolking woont:

1. In dichtbevolkte gebieden waar de huisnummer-brievenbussen bij wijze van spreken naast elkaar staan.
2. In dunbevolkte regio’s waar de afstand tussen de huisnummer-brievenbussen gemiddeld behoorlijk groot is.

Het bezorgen van het aantal brieven in stedelijke gebieden vergt minder tijd, energie en middelen dan dat het geval is in regio’s op het platteland. Aan één poststuk hangt al naar gelang de plaats dus een goedkoop en/of een duur prijskaartje.
Ook aan het ophalen van poststukken uit PostNL-brievenbussen in stad en dorp is door verschil in gemiddelde afstand tussen de brievenbussen een ander financieel plaatje verbonden.

Tweesporenbeleid porto in poststroom

In de poststroom is sprake van twee post-aanleverende partijen:

1. De consument zoals u en ik, dus de gewone burger, die ‘postzegelpost’ levert. De omvang bedraagt slechts tien procent van de totale poststroom.
2. Het bedrijfsleven, de zakelijke markt, die ‘postzegelloze post’ levert. De omvang bedraagt maar liefst negentig procent van de gehele poststroom.

Een andere tegengestelde bijzonderheid van beide poststroom-leveranciers is het verschil in porto na de liberalisering van de postmarkt in 2009:

1. De consumentenpost is per poststuk in de loop der tijd (met krimp) van 44 naar 87 cent gestegen. PostNL kan met deze al maar verhogende postzegelprijzen kostendekkend aan haar wettelijk vastgestelde universele postdienstverplichtingen voldoen (bezorging en buslichting gehele land gedurende vijf dagen per week). Daarbij dient de postbezorging wel voor 95 procent binnen 24 uur uitgevoerd te worden.
2. De prijs van de zakelijke post daalde na liberalisering in 2009. Hoewel die markt ook krimpt, blijft door concurrentie tussen PostNL en Sandd de prijs nagenoeg gelijk. De prijs schommelt rond de 35 cent per brief. Als de grootgebruiker van de zakelijke markt ’72-uren-post’ verstuurt (waarbij post nog langer mag duren), is de prijs nog lager.

• Het prijsverschil tussen consumentenpost en zakelijke post neemt voortdurend toe. De consument betaalt steeds meer. De prijs van het bedrijfsleven blijft door de concurrentie redelijk constant.
• De groep van grootverbruikers van de zakelijke markt (Vereniging Postdienst [VGD]) bestaat uit dertig bedrijven. Hiertoe behoren o.a. Belastingdienst, ANWB, banken, verzekeringen en Goede Doelen-organisaties. Een prijsverhoging voor deze doelen is nadelig: er blijft minder over na aftrek van de verzendkosten. Goede Doelen versturen hun ‘papierenpost’ via PostNL en Sandd.

Overname Sandd door PostNL aanbevelenswaardig?

In februari 2019 werd bekend dat PostNL (75 % postmarkt) haar grote concurrent Sandd (25 % postmarkt) voor 130
miljoen euro op termijn zal overnemen. Het beoogde voordeel hiervan is dat de postbode voortaan weer met een volle
postzak langs de huizen kan gaan.

• Florissant veronderstelde achtergrondgedachte van de poststroomvergroting is dat het postbedrijf om financiële redenen in de wet vastgelegde ‘universele postdienst’ door het hele land gedurende vijf dagen per week gemakkelijker kan uitvoeren, waarvan 95 procent binnen 24 uur.
• Bij dit ‘efficiëntievoordeel’ wordt echter wel vergeten dat de marktwerking in de postmarkt weer geheel teniet wordt gedaan. Ook dient meegenomen te worden dat de werkgelegenheid van 3000 Sandd-medewerkers (meestal gepensioneerden) drastisch achteruitgaat. Één postbode met een volle tas betekent dat anderen met halfvolle tassen overbodig zijn.
• Samenvoeging van beide postbedrijven maakt dat PostNL weer een monopolist wordt. Bij gebrek aan enige concurrentie op de postmarkt betekent dat met gemak een maximale prijsverhoging kan worden doorgevoerd.

Autoriteit Consument & Markt [ACM]

De mededingingswaakhond ACM (Autoriteit Consument & Markt) volgt op kritische wijze de overname van Sandd door PostNL: “Monopolies zijn bijna altijd slecht voor consumenten en bedrijven.” ACM ondersteunt de alternatieve benadering van VGD: “Een monopolie is slecht nieuws voor de zakelijke verzenders, maar ook voor de consument, aan wie die kosten worden doorberekend. Een heffing door een monopolie van enkele tienden van centen van de zakelijke markt valt in het niet bij de postzegel-prijsstijging van de consumentenmarkt.

Tweesporenbeleid postbezorging (mét concurrentie)?

Twee hoogleraren van de Universiteit van Amsterdam (M.P. Schinkel en S. Oldenstal) stellen een geografisch tweesporenbeleid van de universele postdienst voor:

1) Rijk bevolkte, stedelijke gebieden

In rijk bevolkte, stedelijke gebieden de concurrentie tussen PostNL en Sandd bij de postdienstuitvoering blijvend handhaven en continueren. De ‘portoprijs-regulerende-marktwerking’ blijft bestaan.

2a) Dunbevolkte, plattelandsgebieden: aanbestedingsmodel

In dunbevolkte, plattelandsgebieden kan de universele postdienstuitvoering door concessieveilingen via een aanbestedingsmodel in standhouden. Pas aan de laagste subsidie-inschrijver wordt de postbezorgingsplicht gegund. Hierbij blijft concurrentie bestaan met het minimale subsidiebedrag.

• Financiering van subsidiebedrag? De overheid financiert de kosten uit de algemene middelen. Of de zakelijke post wordt verhoogd, waarmee de financiering ook rond kan worden gemaakt.

2b) ‘Modernisering’ universele postdienstuitvoering

Op de dure universele bezorgplicht van de laagste gesubsidieerde inschrijver kan door ‘modernisering’ van de universele postdienstuitvoering ook bezuinigd worden:

• Versoepeling van de regelgeving (bijvoorbeeld opheffen bezorgplicht van kerstpost binnen 24 uur).
• Beperking in omvang (zoals minder frequente postbezorging en/of nog minder brievenbussen in onrendabele plattelandsgebieden).

Maanblad Filatelie: aantrekkelijke bijzonderheid

Het maandblad Filatelie heeft financiële besparingen doorgevoerd o.a. door PostNL voor Sandd in te ruilen. Voortaan bezit een wit label (magazinekaart) als adresdrager als aantrekkelijke bijzonderheid per maand een ander ingedrukt waardezegel met een wapen van een Nederlandse of buitenlandse gemeente, waar in die maand een filatelistisch evenement plaatsvindt. Dit particuliere postwaardestuk met de waardeaanduiding 1,55 euro bezit de stempelafdrukken 31/12, 31/1, 28/2 & 2/4.

Afbeeldingen: B. Hylkema

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(3 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)

Laden...