Tijdens een wandeling van Altena in Sauerland naar Aken werd de onderwijzer Richard Schirrmann met zijn leerlingen door een hevig onweer overvallen. Tenslotte vonden ze een veilig onderkomen in een school. Terwijl het buiten echter weerlichtte, de regen bij bakken uit de hemel viel, kreeg Schirrmann een flitsende idee: overal in Duitsland zouden niet al te dure onderkomens voor jeugdige wandelaars moeten komen. Het jeugdherbergidee was geboren.
Gerelateerde artikelen
Het was op 26 augustus 1909 – honderd jaar geleden – dat zich dit voorval voordeed. Schirrmann noteerde toen in zijn dagboek: Elk wandelgebied zou op dagmarsafstand, naast scholen en gymnastieklokalen, ook een gastvrij jeugdherberg moeten hebben. Schirrmann begon zijn idee uit te werken en in 1912 kon op de Burg Altena in Sauerland de eerste jeugdherberg van de wereld worden geopend. Twee slaapzalen, een dagverblijf en een keuken. Later kwamen daar ook een was- en doucheruimte bij. De eerste jeugdherbergvader was Richard Schirrmann (1874-1961). Ongelofelijk snel ontstond daarna een netwerk van jeugdherbergen: in 1913 waren er al 301 in steden en dorpen, en in 1914 reeds 535.
Het idee kende al gauw geen grenzen meer. In 1932 besloten vertegenwoordigers van Zwitserland, Tsjecho-Slowakije, Polen, Nederland, Noorwegen, Denemarken, Groot-Brittannië, Ierland, Frankrijk en België tot een internationale koepelorganisatie, Hostelling International IYHF. Op een ontmoeting in Amsterdam werd later een ledenkaart ingevoerd. In de jaren ’50 ontstonden wereldwijd jeugdherbergen; nu zijn het er meer dan 4000 in negentig landen.
Duitsland heeft 13 augustus ter gelegenheid van ’100 Jahre Jugendherbergen’ een zegel van 55 cent uitgegeven waarop vier wandelaars van jeugdherberg naar jeugdherberg trekken. NB. Duitsland gaf in 1952 twee Jugendmarken uit waarop aandacht voor jeugdherbergen, Egypte in 1954 een zegel en Zwitserland herdacht in 1974 vijftig jaar jeugdherbergen.