90e Boekenweek 2025

Het traditionele lezersfeest in boekhandels en bibliotheken viert dit jaar een bijzonder jubileum. De 90e Boekenweek vindt plaats van woensdag 12 t/m zondag 23 maart 2025. Lezers krijgen tijdens de Boekenweek het Boekenweekgeschenk ‘De krater‘ cadeau, geschreven door de winnaar van de schrijfwedstrijd: Gerwin van der Werf. Het Boekenweekgeschenk is een cadeau van de boekhandel bij besteding vanaf € 15 aan boeken en wordt vanaf dit jaar de toegangskaart voor het museum op de laatste zondag van de Boekenweek. De thema-uitgave ‘Hèhè – Over wat we zeggen zonder dat we het doorhebben‘ van Paulien Cornelisse ligt voor € 5,25 in de winkel. Het Boekenweekgedicht komt dit jaar van de hand van Sholeh Rezazadeh en wordt in het weekend voor de Boekenweek bekendgemaakt. Er is geen postzegel uitgegeven voor deze 90e editie maar voor de 75e editie in 2010 pakte TNT Post groot uit met een hele speciale uitgifte.

Het Boekenweekessay Hèhè – Over wat we zeggen zonder dat we het doorhebben van Paulien Cornelisse wordt wegens grote vraag opnieuw gedrukt. Dat meldt boekenkoepel CPNB. Niet eerder werd een Boekenweekessay al tijdens de Boekenweek herdrukt.  Vanwege de snelle herdruk wijkt de nieuwe oplage iets af van de oorspronkelijke versie. Het roze randje van het boek, door Cornelisse “kleur op snee” genoemd, kon niet op korte termijn worden geproduceerd. In plaats daarvan heeft de herdruk een roze rug. “Helaas, drukken met roze op snee kost te veel tijd. Gelukkig is er altijd roze op rug! Ik ben vereerd dat er nu twee versies van mijn essay in omloop zullen zijn”, zegt Cornelisse.

CPNB-directeur Eveline Aendekerk spreekt van een uitzonderlijke situatie. “Dat boekhandels al na twee dagen door hun voorraad heen zijn, hebben we niet eerder meegemaakt. Maar het is volledig te begrijpen, want Hèhè – Over wat we zeggen zonder dat we het doorhebben is briljant. Dit boek wil iedereen hebben!” In het Boekenweekessay onderzoekt Cornelisse de essentie van de Nederlandse taal. Ze bestudeert woorden die we telkens gebruiken, zoals ‘even’ en ‘gewoon’, zonder dat we ons er bewust van zijn. Met de herdruk komt de totale oplage op 61.000 exemplaren. Volgens CPNB is het essay begin volgende week weer overal verkrijgbaar. Eerder werden ook de Boekenweekessays Het warmtefort van Lucas Rijneveld (2022) en Arctisch dagboek van Jelle Brandt Corstius (2014) wegens grote interesse herdrukt.

75 jaar Boekenweek (2010)

De bekende ontwerper Richard Hutten heeft voor TNT Post een unieke postzegel ontworpen; of beter gezegd: een postzegelboekje. De zegels worden uitgebracht in het kader van de 75e Boekenweek; Joost Zwagerman schreef het verhaal op de postzegels.

Het is voor het eerst dat een postbedrijf een postzegel uitgeeft in de vorm van een boekje. De Boekenweekpostzegel is een boekje van 3 bij 4 centimeter, met 8 bladzijden die losgemaakt en gelezen kunnen worden. Richard Hutten tekende voor het ontwerpen en de fotografie en Joost Zwagerman, de auteur van het Boekenweekgeschenk ‘Duel’, schreef de ‘bonus track’. Een verhaal van 500 woorden dat aansluit op ‘Duel’, maar ook zelfstandig gelezen kan worden.

Ontwerper Richard Hutten vormde samen met Damian Tatangelo, David Schäublin, Michaela Tomiskova en Joep Huisinga het ontwerpteam. Hutten staat bekend om zijn vitale eigenzinnigheid en onstuitbare drang tot innovatie. TNT Post is aan de andere kant een eigentijds bedrijf dat regelmatig met hele bijzondere postzegels komt. Hutten vond het dan ook een eer door TNT gevraagd te worden. ‘Op de postzegel is de suggestie van ruimtelijkheid aanwezig’, legt Richard Hutten uit. ‘Er is namelijk een foto afgebeeld van een driedimensionale opstelling, die we in de studio met boeken hebben opgebouwd. Om het jubileum van de Boekenweek te verbeelden hebben we hiervoor Boekenweekgeschenken genomen. Die schoven we in stapeltjes bij elkaar tot stoere letters, die van bovenaf gezien samen het woord Boekenweek vormen. De tekst Nederland hebben we op de vloer geschilderd.’

Nederland (2010): Voorkant TNT Post mapje nr 409.

De postzegel heeft een oplage van ca. 250.000 stuks en is vanaf vandaag te koop. En wat kunnen we er mee? De frankeerwaarde van de Boekenweekpostzegel is 2,20 euro, bestemd voor poststukken tot 500 gram. Of een boek natuurlijk. De meeste boeken die in Nederland verschijnen vallen in deze gewichtsklasse. Op de meeste postkantoren was de Boekenweekzegel in korte tijd uitverkocht. Ook in Groningen was de postzegel al snel uitverkocht. De postzegel verscheen in een relatief kleine oplage van 250.000 stuks.

Nederland (2010): Achterkant TNT Post mapje nr 409.

Daarnaast is een speciale boekenlegger velletje uitgekomen met op de persoonlijke postzegel het Boekenweekgeschenk van 2010: Duel van Joost Zwagerman. Ik vraag me af hoeveel verzamelaars deze uitgifte hebben gekocht in 2010.

Juryoordeel over winnende verhaal ‘De krater’

De negenkoppige jury bestond uit oud–Boekenweekgeschenkauteurs Hanna Bervoets en Tom Lanoye, literaire kenners Lidewijde Paris en Tiziano Perez, boekinkoper Jan Peter Prenger en fanatieke lezers Noah de Campos Neto, Ernestine Comvalius, Liesbeth Rasker en Rik van de Westelaken (juryvoorzitter). Uit de 149 geanonimiseerde manuscripten kozen zij gezamenlijk voor het verhaal van Gerwin van der Werf. Het juryoordeel is lovend:

‘Het winnende manuscript van de schrijfwedstrijd voor de 90e Boekenweek vertelt een gelaagd verhaal over een tragikomische roadtrip van drie jongeren. De personages zijn volstrekt authentiek, geloofwaardig en ontroerend. Bijna achteloos wordt de lezer meegenomen in hun belevingswereld. Hun gedachten en opmerkingen lijken de tijdgeest te reflecteren, maar zijn in tijd en plaats universeel. Hoewel het decor herkenbaar is, had het verhaal zich op veel plaatsen in de wereld kunnen ontvouwen. Toch past het hier precies bij de personages, hun belevenissen en gedachten. De schrijfstijl is sprankelend en licht; maar achter de humor, nonchalance en flauwe grappen van de jongeren schuilt een groot verdriet, dat – net als een overwoekerde krater miljoenen jaren na een meteorietinslag – op het oog nauwelijks waarneembaar is. Als het verhaal ten einde is, had je als lezer nog best wel even verder met ze willen reizen…

We wensen alle lezers van Nederland net zoveel leesplezier als wij hebben gehad met De krater van Gerwin van der Werf.’

De eenmalige schrijfwedstrijd om tot een Boekenweekgeschenk te komen is georganiseerd ter ere van de jubileumeditie en is geïnspireerd op soortgelijke spraakmakende wedstrijden uit het verleden van de Boekenweek. Een van de bekendste auteurs van een Boekenweekgeschenk dat door een schrijfwedstrijd werd gekozen, is Hella Haasse. Met Oeroeg brak zij in 1948 door als auteur.

Het Nationale Boekenweekgeschenk verschijnt ook dit jaar weer in het Fries. De Friese vertaling van ‘De krater’ is gemaakt door Jetske Bilker. Verkrijgbaar in de boekwinkels in Friesland en in boekwinkel Broese in Utrecht.

Gerwin van der Werf

Gerwin van der Werf (1969) won in 2010 de Turing Nationale Gedichtenwedstrijd. Zijn debuutroman, Gewapende man, verscheen in 2010. Zijn tweede roman, Wild (2011), stond op de longlist van de Libris Literatuur Prijs. In 2013 verscheen Luchtvissers en Een onbarmhartig pad uit 2018 stond ook op de longlist van de Libris Literatuur Prijs en is vertaald in het Duits, Engels en Arabisch. Strovuur (2020) en De droomfabriek (2022) stonden op de shortlist voor het Beste Boek voor Jongeren. In oktober 2024 verscheen Wilgeneiland. Daarnaast publiceerde hij twee bundels met columns en verhalen over het onderwijs: Schooldagen (2014) en Stampen en zingen (2018). Gerwin van der Werf is de schrijver van De krater, het Boekenweekgeschenk 2025. Hij stuurde zijn manuscript in voor de wedstrijd die de CPNB ter gelegenheid van de 90e Boekenweek uitschreef. De novelle werd door de jury uit de 149 ingezonden manuscripten tot winnaar gekozen.

Gerwin van der Werf werkt als muziekdocent op het Rijnlands Lyceum Oegstgeest (RLO). Zijn leerlingen hebben zijn eerdere boeken ook gelezen en zijn enthousiast en verheugd over zijn uitverkiezing van het Boekenweekgeschenk 2025.

Het Rijnlands heeft drie basisscholen en vijf scholen voor voortgezet onderwijs. Het Rijnlands biedt onderwijs aan meer dan 7500 leerlingen, van VMBO tot Gymnasium.  Karakteristiek voor Het Rijnlands is het internationale onderwijsaanbod, inclusief tweetalig onderwijs. De Rijnlandse Lycea in Oegstgeest en Wassenaar bieden internationaal voortgezet onderwijs. De International School of The Hague en de European School The Hague Rijnlands Lyceum bieden daarnaast ook internationaal basis onderwijs. Het RLO, zoals de school wordt genoemd, is een school voor havo, atheneum en gymnasium. Daarnaast biedt het Rijnlands Lyceum Oegstgeest tweetalig onderwijs onderwijs (TTO) aan in de talen Nederlands en Engels en een geheel Engelstalige opleiding. Bekende oud-leerlingen: Jet Bussemaker, Stine Jensen, Liesbeth Koenen, Kajsa Ollongren, Thomas Rueb, Gerard Spong, Diederik Stapel, Taeke Taekema.

Zing je moerstaal (1976)

Zing je moerstaal is een Nederlands album dat ter gelegenheid van de boekenweek van 1976 werd uitgebracht door de CPNB, als speciale uitgave voor jongeren. Diverse Nederlandse artiesten en bands vertolken op muziek gezette Nederlandstalige gedichten van Nederlandse auteurs. Het concept was bedacht door Ad Visser die ook als producent fungeerde. De klassieker ‘Terug naar de kust’ van Maggie MacNeal is van dit album afkomstig.

LP hoes Zing je moerstaal (1976).

Kant 1:

1. “Boezem” van Harry Mulisch door Kayak
2. “Fred” van Jan Kal door Lucifer
3. “Rond” van Bert Schierbeek door Bots
4. “Maar één maand” van Kees Buddingh’ door Alexander Curly
5. “De tijd zegt niets” van Judith Herzberg door Earth & Fire
6. “Terug naar de kust” van Theun de Winter door Maggie MacNeal

Kant 2:

1. “De Kinderballade” van Gerrit Komrij door Boudewijn de Groot
2. “Het Dorp” van Wim de Vries door Fungus
3. “Perpetuum mobile” van Hans Dorrestijn door Peter Koelewijn
4. “Avondrood” van Jules Deelder door Focus
5. “Sober Leven” van Nico Scheepmaker door Drs. P
6. “Juffrouw Nifterink” van Simon Carmiggelt door Robert Long

De voorzijde van de uitklapbare hoes toont een tekening van een vrouwenhoofd met in haar mond een kikker op klompen die een houder met kroontjespen vasthoudt. De achterzijde toont in blauw gekleed gaande mannen en vrouwen op klompen. De illustratie is van Johan Ekkel, die tevens het bijbehorende boekje met liedteksten illustreerde.

Boekenweekgeschenk (1976)

Hermine Heijermans was de dochter van toneelschrijver Herman Heijermans en speelde onder de naam Minny Heijermans van 1921 tot 1938 bij het gezelschap van haar vader de Tooneelvereeniging. Na de Tweede Wereldoorlog was ze nog actief als cabaretier. Heijermans werd vooral bekend als schrijfster en ze schreef onder meer een biografie over haar vader. In 1976 was ze de samenstelster van het Boekenweekgeschenk ‘Snikken en smartlapjes’ (bloemlezing uit Nederlandse smartlappen). Het thema van 1976 was ‘Boek en muziek’. In de jaren ’60 en ’70 was ze ook columniste voor Sekstant, het tijdschrift van de NVSH. Namens de CPN was Heijermans ook gemeenteraadslid in Amsterdam. Ze was op jonge leeftijd kort gehuwd gehuwd met toneelacteur Henri Eerens. Van 17 december 1941 tot 26 oktober 1946 was ze gehuwd met Wouter van Kouwen.

Spreek je Moerstaal (2006)

Kent u deze postzegel van 2006? Het is een borduurpostzegel. Voor de streektalen is een borduursel te zien, met in klassieke kruissteken de tekst: ‘Spreek je… moerstaal’. Het laatste woord staat onder elkaar in het Twents, Limburgs en Fries.

Het is een ontwerp van Anthon Beeke. Beeke: ” ‘Spreek je… moerstaal’ is een voor de hand liggende uitdrukking, waarin het belang en de eigenheid van de streektalen worden benadrukt. De keus viel op een borduursel, omdat dit bij uitstek iets is van thuis, van dicht bij huis, net als de streektalen. Veel mensen spreken immers het standaard Nederlands tijdens het werk en de streektaal thuis”.

Gratis naar 200+ musea met het Boekenweekgeschenk

Als je in het bezit bent van het Boekenweekgeschenk ‘De krater‘, dan volgt de volgende stap. Kies uit een van de 200+ deelnemende musea. Op zondag 23 maart neem je je geschenk mee naar het museum en laat je deze zien bij de ingang. Je mag nu gratis naar binnen! 1 geschenk = gratis toegang voor 1 persoon. Sommige musea werken met tijdsloten. Je moet ook voor zondag 23 maart een tijdslot reserveren bij deze musea om toegang te krijgen. Heb je al een Museumkaart? Neem met je geschenk dan gratis een vriend(in), familielid of andere liefhebber mee naar het museum!

Welke musea doen mee met deze actie op 23 maart 2025:

https://www.hebban.nl/boekenweek/museum

En als je interesse hebt voor kunst in diverse musea, lees dan dit boek ‘De lotgevallen’ van Sacha Bronwasser:

https://www.amboanthos.nl/boek/de-lotgevallen/

Recensie Hebban: In De lotgevallen zien we hoe de lotsbestemming van de verschillende hoofdpersonen een onverwachte wending krijgt. Telkens is een kunstwerk de aanleiding voor een nieuw verhaal. Een man neemt een raadselachtig voorwerp in zijn hand en dat geeft hem eindelijk de moed zijn liefde te verklaren. Een vrouw is ervan overtuigd dat een zeshonderd jaar oud portret haar gevoelens beantwoordt. Na een bezoek aan de geriater krijgt een patiënt nieuwe gedachten over zijn favoriete beeldhouwwerk. Er is slechts één overeenkomst tussen de verhalen; ze spelen zich af op verschillende plaatsen, onder zeer uiteenlopende omstandigheden en strekken zich uit van het heden tot in de verre toekomst. Maar één ding is zeker: altijd speelt een kunstwerk een rol. In beeldende en glasheldere taal brengt Sacha Bronwasser personen, gebeurtenissen en kunstwerken tot leven.

Met dank aan Peter Janssen voor de frankeermachinestempels. Zie voor info www.frankeerstempel.nl

Gebruikte bronnen: Boekenweek.nl, CPNB, Berthi’s weblog

Meer info:

90e Boekenweek, 12 tot en met 23 maart 2025:

https://www.hebban.nl/boekenweek

https://cpnb.nl/nieuws/het-grote-geheim-onthuld-gerwin-van-der-werf-schrijver-boekenweekgeschenk-2025/

Gerwin van der Werf: http://www.gerwinvanderwerf.nl/

Uitgever Atlas Contact:

https://www.atlascontact.nl/2025/02/12/gerwin-van-der-werf-schrijft-het-boekenweekgeschenk-voor-de-90e-boekenweek/

https://www.atlascontact.nl/auteur/gerwin-van-der-werf/

Rijnlands Lyceum: https://www.rijnlandslyceum.nl/

Rijnlands Lyceum Oegstgeest: https://www.rlo.nl/

Paulien Cornelisse: https://www.pauliencornelisse.nl/

Expo 90x Boekenweekgeschenken, tot en met 1 maart 2026:

https://literatuurmuseum.nl/nl/kom-op-bezoek/tentoonstellingen-en-evenementen/tentoonstellingen/90x-boekenweek-literatuur-op-de-rode-loper

Blog van Bate over Hindeloopen:

https://www.postzegelblog.nl/2020/05/10/hindeloopen-bekend-om-taal-kleding-en-schilderkunst/

Eerdere blogs Boekenweek: https://www.postzegelblog.nl/tag/boekenweek/

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • Boeken

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(9 stemmen, gemiddeld: 4,67 uit 5)

Laden...