« Beleef de Natuur vogels op Sint Eustatius

Van 2024 naar 2025 met jaarwisselingstradities »

Home » Bloggers » Randy Koo » Andy Warhol in Amsterdam, Apeldoorn en Heerlen

Andy Warhol in Amsterdam, Apeldoorn en Heerlen

31 december 2024, 19:42 uur - Randy Koo

Wie liefhebber is van Andy Warhol (1928–1987) zijn deze drie expo’s een must-see. Warhol was een Amerikaans kunstenaar, filmregisseur en auteur. Vanuit zijn achtergrond en ervaring in de toegepaste kunst behoorde Warhol tot de popart stroming in de jaren 50 en 60. Warhol is vooral beroemd om zijn ‘vlakke’ en contrastrijke schilderijen en zeefdrukken van verpakte producten en alledaagse objecten zoals Campbell’s-soepblikken, bloemen en de banaan (album The Velvet Underground & Nico (1967)). Ook is hij bekend geworden door zijn gestileerde portretten van Marilyn Monroe, Grace Jones, Elvis Presley, Judy Garland en Elizabeth Taylor. Nu zijn er drie expo’s waar Warhol een prominente plek heeft gekregen. Mis het niet!

Gerelateerde artikelen

Post Views: 91

Andy Warhol

Andy Warhol (Pittsburgh, 6 augustus 1928 – New York, 22 februari 1987) was een Amerikaans kunstenaar, filmregisseur en auteur. Warhol werkte tevens als muziekproducent en acteur. Vanuit zijn achtergrond en ervaring in de toegepaste kunst was Warhol een van de protagonisten van de popart in de Verenigde Staten in de jaren 50 en 60 van de 20e eeuw. Warhol wordt ook wel the silver prince of the pop genoemd.

Warhol is vooral beroemd om zijn ‘vlakke’ en contrastrijke schilderijen en zeefdrukken van verpakte producten en alledaagse objecten zoals Campbell’s-soepblikken, bloemen en de banaan op de cover van het album The Velvet Underground & Nico (1967), alsook voor zijn gestileerde portretten van 20e-eeuwse beroemdheden als Marilyn Monroe, Grace Jones, Elvis Presley, Judy Garland en Elizabeth Taylor.

‘UN-stamp’ ontwerp

Andy Warhols originele print ‘UN Stamp’ werd in opdracht gemaakt door de World Federation of United Nations Association (WFUNA); een organisatie die als doel heeft de principes en doelstellingen van de Verenigde Naties te ondersteunen. Meer dan twee decennia lang heeft de vereniging geld ingezameld voor de Verenigde Naties door de verkoop van kunstwerken die de idealen van de VN promootten en daarnaast geld ingezameld voor haar educatieve programma’s.

Gedurende meerdere decennia in de 20e eeuw voerde WFUNA een fondsenwervingsprogramma uit om de idealen van de VN te promoten. Een groot deel van de fondsenwerving was gebaseerd op de verkoop van eerstedagsenveloppen van VN-postzegels en litho’s geproduceerd door kunstenaars en beroemdheden zoals: Pablo Picasso, Lou Zheng Jang, Joan Miro, Salvador Dali, Ruben Leyva, Al Hirschfeld en Andy Warhol. Warhol creëerde de VN-postzegellitho op basis van een eerstedagsenvelop van een echte postzegel van de Verenigde Naties. De totale oplage van de litho is 1000, waarbij 500 van de oplage de UN Zwitserse postzegel zijn en de andere 500 de UN van de Amerikaanse postzegel.

Queens by Andy Warhol, Paleis Het Loo, Apeldoorn

De kleurrijke pop art serie Reigning Queens bestaat uit zeefdrukken van vier iconische koninginnen. De serie Reigning Queens maakte Andy Warhol in 1985. De ‘royal edition’ bestaat uit zestien met diamantstof afgezette zeefdrukken. Paleis Het Loo heeft deze speciale uitgave in de collectie. Dit is voorlopig de laatste keer dat de serie te zien is, vanwege de kwetsbaarheid van het materiaal. Deze uitgave van Reigning Queens bestaat uit vier kleurrijke portretten van voormalig koningin Beatrix. Naast de Nederlandse koningin portretteert hij ook Elizabeth II, koningin van het Verenigd Koninkrijk, koningin Margrethe II van Denemarken en koningin Ntombi Tfwala van Swaziland, het huidige Koninkrijk Eswatini. Deze vier vrouwen zijn op het moment dat de reeks gemaakt wordt de enige heersende koninginnen in de wereld.

Koningin Beatrix by Andy Warhol. Foto: R. Koch.

Reigning Queens is een serie zeefdrukportretten uit 1985 van de Amerikaanse kunstenaar Andy Warhol. De zeefdrukken werden gepresenteerd als een portfolio van zestien; vier afdrukken van elk van de vier regerende koninginnen. De onderwerpen waren koningin Elizabeth II van het Verenigd Koninkrijk en de Commonwealth countries, koningin Beatrix van Nederland, koningin Ntfombi Twala van Swaziland en koningin Margrethe II van Denemarken. De afbeeldingen die Warhol gebruikte om de zeefdrukken te maken, waren afgeleid van officiële foto’s. De afbeeldingen werden vervolgens overlayed met Warhols kenmerkende abstracte kleurblokken.

Koningin Margrethe II by Andy Warhol. Foto: R. Koch.

Er werd een aparte ‘Royal edition’ van de portfolio uitgegeven; met de portretten met diamantstof of ‘gemalen glas’ dat op het portret werd aangebracht als het nat was. Tate Galleries beschreef het stof als ‘een sprankelend, extravagant effect’ hebbend. Er werden dertig sets van de Royal edition geproduceerd. Time schreef dat Warhols portretten van koningin Elizabeth II ‘haar behandelen als elke andere beroemdheid, bevroren in de tijd en felle kleuren’.

Koningin Elizabeth II by Andy Warhol. Foto: R. Koch.

Het portret van koningin Elizabeth II was gebaseerd op de officiële foto die werd vrijgegeven voor haar zilveren jubileum in 1977, genomen door Peter Grugeon op Windsor Castle op 2 april 1975. De Britse Royal Collection schreef in een beschrijving dat “Warhol Grugeons portret heeft vereenvoudigd, zodat alleen een maskerachtig gezicht overblijft. Alle karakter is verwijderd en we worden geconfronteerd met een symbool van koninklijke macht”.

Vier prenten uit de koninklijke editie van koningin Elizabeth II uit de Reigning Queens -serie werden in 2012 verworven door de Royal Collection van de Britse koninklijke familie. Deze prenten zijn de enige in de Royal Collection die koningin Elizabeth niet heeft laten poseren of in opdracht heeft laten maken. Queens is een tentoonstelling over vorstinnen, kunst en het hedendaags perspectief. De tentoonstelling biedt een bijzondere gelegenheid om zowel kunst- als koninklijke geschiedenis te bewonderen.

Ntombi

Een van de geportretteerde koninginnen is Ntombi Tfwala. Ntombi Tfwala is tussen 1983 en 1986 koningin regentes van Swaziland, het tegenwoordige Koninkrijk Eswatini. Warhol gebruikt officiële staatsiefoto’s van de koninginnen als basis voor zijn portretten. Dergelijke foto’s van Ntombi zijn er niet, omdat het land geen traditie kent in het verspreiden van staatsieportretten door middel van foto’s. Warhol krijgt geen toestemming van de regering om een ander portret van hun koningin te gebruiken. Zij vinden het niet juist dat de kunstenaar aan haar portret miljoenen zou verdienen.

Koningin Ntombi Tfwala by Andy Warhol. Foto: R. Koch.

Warhol vraagt tussenpersoon George Mulder toch aan foto’s te komen. George Mulder was een Nederlandse kunsthandelaar die in New York werkte en Warhol op het idee bracht om de Reigning Queens te maken. Hij reist in 1984 af naar Swaziland om te bemiddelen. Medewerking vanuit de regering wordt niet verleend. Via een journalist van een nationale krant weet Mulder aan enkele informele foto’s van haar te komen. Tegen de zin van de koninklijke familie in, ging Warhol door met zijn plan.

Hij voegt een hoofdtooi, bij wijze van kroon, toe aan haar portret. Hiermee gaat hij voorbij aan de manier waarop de hoofdtooi in Swazi-cultuur wordt gebruikt. Ntombi ’s identiteit wordt door het portret van Warhol gecompromitteerd. Na publicatie van de serie in 1985 onderneemt de regering geen verdere stappen om het portret te verwijderen.

Hoewel verschillende Nederlandse kranten in 1984 en 1985 verslag doen van deze gang van zaken, is dit verhaal vergeten. Bij de voorbereidingen van deze tentoonstelling heeft Paleis Het Loo tevergeefs contact gezocht met de Ambassade van het Koninkrijk Eswatini. Wel is besloten om de volledige serie te tonen, maar met duidelijke ruimte voor dit verhaal, hetgeen de handelswijze van Warhol in een ander daglicht plaatst.

Gebruikte bron: Paleishetloo.nl

Underground, American Avant-Garde Film in the 1960s, Eye Filmmuseum, Amsterdam.

Eye Filmmuseum zet dit najaar de schijnwerpers op de Amerikaanse avant-gardecinema van de jaren zestig. In de tentoonstelling en het omvangrijke filmprogramma zijn zowel iconische als minder bekende films opgenomen en wordt de explosie aan vormexperimenten in de experimentele film van die periode belicht. Te zien is werk van sleutelfiguren in de avant-gardecinema, onder wie Jonas Mekas, Maya Deren en Stan Brakhage, naast films van makers uit de wereld van de beeldende kunst, met Bruce Conner, Yayoi Kusama, Yoko Ono en Andy Warhol als bekende namen. Dit alles tegen de roerige achtergrond van een maatschappij in beweging.

In de tentoonstelling toont Eye de breedte die kenmerkend is voor deze periode van discipline-overschrijdende filmexperimenten: van onafhankelijke, eigenzinnige films voor in de (zelfbeheerde) bioscoop tot expanded experimenten, zoals Andy Warhols acht uur durende Empire (1964) of Stan VanDerBeeks imposante, 11-kanaals installatie Movie Mural (1965-1968), die voor het eerst in Nederland te zien zal zijn.

Empire is een Amerikaanse stomme zwart-witfilm uit 1964, geproduceerd en geregisseerd door Andy Warhol. Jonas Mekas verzorgde het camerawerk. Er spelen geen acteurs mee in de film. De protagonisten zijn Warhol zelf en mensen die toevallig op de film zijn vastgelegd.

(De Made in America ~ Building a Nation- uitgifte in 2013 eert de arbeiders die essentieel waren voor de groei van de moderne Verenigde Staten. Er zijn vijf verschillende velletjes. Elk velletje bevat dezelfde 12 postzegels, maar heeft een andere foto op de linkerkant vel. In de bovenste rij staan ??een vliegtuigmaker, een boortorenman op het Empire State Building, een hoedenmakerleerling en een man op een hijsbal op het Empire State Building. In de middelste rij staan ??een linotyper in een uitgeverij, een lasser op het Empire State Building, een kolenmijnwerker en klinkers op het Empire State Building. In de onderste rij staan ??een monteur van een energiecentrale, een spoorloper, een textielarbeider en een man die een balk op het Empire State Building begeleidt. Elf van de 12 postzegelafbeeldingen zijn gemaakt door fotograaf Lewis Hine, een kroniekschrijver van de industrie van het begin van de 20e eeuw. De afbeelding van de kolenmijnwerker is van de Kansas State Historical Society. Drie van de foto’s (linkerkant vel) zijn gemaakt door Hine. Ze omvatten twee ijzerwerkers van het Empire State Building en een arbeider van General Electric die de lagers in een gietstuk meten. De vierde foto (linkerkant vel) is dezelfde afbeelding van de kolenmijnwerker als op de postzegel. De laatste foto (linkerkant vel) is gemaakt door Margaret Bourke-White, toont een vrouwelijke lasser.)

De film bestaat geheel uit een acht uur en vijf minuten durende onafgebroken opname van het Empire State Building tijdens de nacht. De film begint met een geheel wit scherm. Terwijl men de zon ziet ondergaan, wordt het Empire State Building zichtbaar. De lampen in het gebouw gaan aan, en de komende 6,5 uur ziet men de lampen afwisselend aan en uit gaan. Uiteindelijk gaan alle lampen uit en speelt het laatste stuk van de film zich geheel in het donker af.

Andy Warhol: Vanitas, Schunck, Heerlen

SCHUNCK Museum presenteert samen met The Andy Warhol Museum in Pittsburgh de tentoonstelling Andy Warhol: Vanitas. Vanitas verkent Warhols fascinatie voor tijdelijkheid, spiritualiteit en astrologie aan de hand van meer dan honderd originele werken en objecten waarbij schedels en zelfportretten een grote rol spelen.

Andy Warhol: Vanitas richt zich op het thema religie in het werk en leven van Warhol, zoals eerder verkend in de succesvolle tentoonstelling Andy Warhol: Revelation (2019) in het Andy Warhol Museum in Pittsburgh. Vanitas bouwt voort op Revelation en gaat dieper in op de thema’s vergankelijkheid en eindigheid in het leven en werk van de kunstenaar.

Warhol was een toegewijde Byzantijnse katholiek. Tot zijn moeders dood in 1974 ging Warhol bijna elke zondag samen met haar naar de kerk en ook de jaren daarna ging hij regelmatig. Warhol was zich bewust van de eindigheid van het leven, zeker na de mislukte aanslag op zijn leven.

Meer info:

Kijktip: Voor de echte fan van Andy Warhol adviseer ik je om de twee expo’s van Paleis Het Loo en Schunck te zien. Vooral de ‘Schuck’ expo is verrassend mooi om te zien. Ook in Heerlen zijn nog andere zaken te zien o.a. het Mijnmuseum. Wie nog snel naar Paleis Het Loo afreist (tot en met 5 januari 2025) ziet ook het Winterpaleis Het Loo met het thema ‘Wat aten de Oranjes ‘ met een diversiteit van koninklijke serviezen en kerstbomen in de vaste collectie (twee routes):

https://paleishetloo.nl/over/pers/persupdate/winterpaleis-het-loo