Mededeling van museum Prinsenhof: Onze museumdeuren gaan tijdelijk sluiten voor de grote verbouwing en vernieuwing, die 2 jaar zal duren. We tellen de dagen af tot zondag 5 januari 2025. Dat is voorlopig de laatste dag dat we open zijn voor publiek. Voor de laatste weken hebben we een mooi programma vol activiteiten gepland. Dus kom vooral nog een keer langs voor de Kunstparade, Willem van Oranje, Delftse meesters en Delfts Blauw.
Gerelateerde artikelen
Museum Prinsenhof
Museum Prinsenhof Delft is een museum in de Nederlandse stad Delft. Het is gevestigd in het voormalige Sint-Agathaklooster dat behoort tot de Top 100 van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg uit 1990. Het museum belicht Delfts blauw, grote Delftse wetenschappers (Hugo de Groot, Antoni van Leeuwenhoek) en Delftse meesters, Willem van Oranje en het Huis Oranje-Nassau. Het museum heeft een collectie schilderijen, aardewerk en gebruiksvoorwerpen uit de Gouden Eeuw. Het museum trekt jaarlijks ongeveer 63.500 bezoekers.
Museum Het Prinsenhof Delft, met op de achtergrond de Oude Kerk. Foto: Steven Lek / Wikipedia.
Het museum werd als Gemeentemuseum Delft in 1897 opgericht en was gevestigd in het stadhuis van Delft. In 1906 werd het museum verplaatst naar een zaal in het Agathaklooster, een verdieping boven de plek waar sinds 1887 het Rijksmuseum ‘De historische zaal van het Prinsenhof’ was gevestigd.
Nederland (2018): Delft met standbeeld van Hugo de Groot, de achterzijde van de Nieuwe Kerk en Huizen op de Markt.
Het kloostercomplex dat voordien verschillende functies had, werd tussen 1938 tot 1962 volledig gerestaureerd tot museum. In het complex is Willem van Oranje doodgeschoten. De kogelgaten in de muur zijn nog altijd te zien. In 2014 werd het vernieuwde museum heropend door koning Willem-Alexander.
Willem van Oranje
Willem (Dillenburg, 24 april 1533 – Delft, 10 juli 1584), Prins van Oranje, graaf van Nassau-Dillenburg, beter bekend als Willem van Oranje of onder zijn postume bijnaam Willem de Zwijger, was een staatsman en legeraanvoerder die een sleutelrol speelde in de ontketening van de Tachtigjarige Oorlog en de grondlegging van de hieruit ontstane Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Voorheen was hij in dienst van de heerser waar deze oorlog als opstand tegen begonnen was, de Spaanse koning Filips II. Bij diens vader, keizer Karel V, was Oranje zijn loopbaan begonnen. In Nederland staat hij bekend als de Vader des Vaderlands. Zijn oorspronkelijke naam is Wilhelm. Willem is zijn vernederlandste naam. De naam Willem van Oranje ontstond doordat hij in 1544 de titel Prins van Oranje erfde.
Een onderdeel van een van zijn wapenspreuken was Je maintiendrai (Frans voor ‘Ik zal handhaven’), dat in het wapen van het Koninkrijk der Nederlanden verankerd werd. Het volkslied van de latere staat Nederland draagt vanaf 1932 zijn naam: het Wilhelmus. Nederlandse sportploegen in nationaal verband dragen sinds de twintigste eeuw oranje, wat terug te voeren is op zijn titel van Prins van Oranje.
Moord
Op 10 juli 1584 pleegde de Fransman Balthasar Gerards (die zich voordeed als de protestant François Guyon) zijn fatale aanslag. Gerards sprak Oranje aan toen die de trap afkwam om het middagmaal te gebruiken. Gerards vroeg om een paspoort. Oranje lunchte die middag met Rombertus van Uylenburgh, burgemeester van Leeuwarden, zijn zus Katharina, zijn vrouw, drie dochters en de weduwe van Günther van Schwarzenburg in het Prinsenhof te Delft. Na deze maaltijd wilde Oranje de trap naar zijn slaap-/werkkamer oplopen. In de tussentijd ging Gerards in zijn herberg zijn pistolen halen. Het ene laadde hij met drie, het andere met twee kogels. Omstreeks 13.30 uur verliet het gezelschap de eetzaal. Toen hij op het punt stond de trap op te gaan naar zijn werkvertrek op de eerste verdieping werd hij van zeer korte afstand door Gerards, die zich achter een pilaar had opgehouden, nog wel gehinderd door lijfwachten, doodgeschoten. Gerards gebruikte daarvoor een radslotpistool.
Oranjes vermeende laatste woorden waren volgens de overlevering Mon Dieu, mon Dieu, ayez pitié de moi et de ce pauvre peuple, wat wordt vertaald als “Mijn God, Mijn God, heb medelijden met mij en met dit arme volk” Al moet deze uitspraak volgens Herman Pleij wel aan Oranje worden toegedicht; het is volgens een onderzoek dat in maart 2012 werd gepresenteerd vrijwel zeker dat hij dit niet toen heeft gezegd. De woorden werden wel al op de dag van de moord gedocumenteerd. Waarschijnlijk had Oranje ze al eerder bedacht, wetende dat ieder uur zijn laatste kon zijn. Ze waren goed gekozen; er was over nagedacht.
Met het schot dat Gerards loste kwamen drie kogels vrij, verbonden aan een draadje, waarvan er twee doel troffen en een door het hart van Willem van Oranje ging. Die was vrijwel zeker op slag dood en dus niet in staat nog iets te zeggen. De onderzoekers baseerden zich onder meer op het oorspronkelijke Latijnse sectierapport dat Pieter van Foreest en Cornelis Busennius opstelden. De vertaling van het rapport is volgens historici eigenzinnig gedaan en strookt niet met het Nederlandstalige verslag dat dezelfde artsen uitbrachten aan de Staten-Generaal. Volgens getuigenverklaringen heeft Willem van Oranje wel nog iets gezegd tegen zijn stalmeester Jaques de Malderée, maar het is onduidelijk wat dat was. ‘Zijn zuster zou hem nog in het Duits hebben gevraagd of hij ‘zijn ziel stelde in de handen van Jezus Christus’, waarop Oranje ook in het Duits ja zou hebben geantwoord.’
De moordenaar werd na een wilde achtervolging gegrepen, verhoord, gemarteld en op 14 juli geëxecuteerd. Twee weken na de moord op Willem van Oranje werd op 25 juli 1584 in de Sint-Janskathedraal van ‘s-Hertogenbosch door kanunniken uit dankbaarheid het Te Deum gezongen, uit blijdschap om de dood van de uitvoerder van de uithongeringspolitiek van de stad, die in de Meierij van ‘s-Hertogenbosch aan twee derde van de bevolking het leven kostte.
Oranje werd op 3 augustus 1584 begraven in de Nieuwe Kerk in Delft. Volgens een eerder testament had hij in de Grote Kerk in Breda begraven willen worden, dicht bij zijn eerste vrouw Anna van Buren, omringd door zijn illustere voorgeslacht. Maar Breda was nog bezet door de Spanjaarden. Ook na de herovering in 1590 bleef Oranje in Delft. Op de begrafenis kwamen enkele duizenden mensen de laatste eer bewijzen. Het graf was eenvoudig, in een hoekje van de kerk, ‘gemaakt van ruwe stenen en cement. Het kwam maar net boven de grond uit, met wat houten staken erop, helemaal zwart geschilderd’, aldus de Engelse student Fynes Morrison, die de Nieuwe Kerk in het voorjaar van 1593 bezocht. Pas tijdens het Twaalfjarig Bestand werd in 1615 een echt grafmonument ontworpen door de fameuze architect en beeldhouwer Hendrick de Keyser. Op 12 april 1588 ontstond de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, een nieuw, soeverein land, dat er zonder Oranje niet was geweest.
Meer info:
Museum Prinsenhof Delft t/m 5 januari 2025 (met een spetterend programma in het laatste weekend):
https://www.museumprinsenhofdelft.nl/tentoonstellingen/kom-nog-een-keer
https://www.museumprinsenhofdelft.nl/tentoonstellingen/de-kunstparade
Eerdere musea blogs: https://www.postzegelblog.nl/tag/made-in-holland/
Gerelateerde artikelen
Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • Nederland • Nederlands Indië
Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?
Kijk dan bij Collect Club.
(4 stemmen, gemiddeld: 4,25 uit 5)
Laden...
Reacties (1)
De Leidse thrillerschrijver Jeroen Windmeijer heeft onlangs het boek gepubliceerd “De wraak van Balthasar”.
Het boek gaat over de moord op Willem van Oranje en daarin komt ook aan de orde dat Balthasar voor velen een held was en zelfs bijna heilig is verklaard. Echt een aanrader dit boek.
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)