Op 2 januari 2025 zal met de uitgifte van het vijf postzegels tellend postzegelvel het 750-jarige bestaan van Amsterdam postaal gevierd worden.
Met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid verwacht ik geen afbeelding van de Amsterdamse bevolking als sociaal onderwerp op een van de postzegels. Reden? In 1975 is de Amsterdammer in stoet-formatie al opgevoerd op de herdenkingspostzegel. Of er met stadsplattegronden gewerkt zal worden, is ook twijfelachtig. Voorkom herhaling.
Toch vraag ik in dit artikel visuele aandacht voor de Dam van ‘Amsterdam’ met enkele facetten door de eeuwen heen.
Gerelateerde artikelen
700 jaar Amsterdam
In 1975 is met de uitgifte van drie jubileumpostzegels het zeven-eeuwig bestaan van de stad sociaal herdacht met een ogenschijnlijk lange stoet Amsterdamse bewoners, die het komen en gaan (mobiliteit en activiteit) van de Amsterdam en zijn bevolking verbeeldt. Uit reacties naderhand blijkt dat niet iedereen in Amsterdam woonde!
Een stoet voetgangers die het Muntplein oversteken, is geprojecteerd op de actuele Amsterdamse stadsplattegrond van de Dienst Publieke Werken rondom het Paleis op de Dam. Het ontwerpersduo Paul Mijksenaar en Jan van Toorn selecteerden uit 143 zwart-wit foto’s (naderhand ingekleurd, fotograaf Hilda Guntenaar) deze fotocollage van gaande en komende mensen op de Dam als centrum van de stad.
Ondanks de verkleining tot postzegelformaat van de topografische kaart blijkt uit schriftelijke reacties dat een aantal mensen zichzelf in de stoet meenden te herkennen, zoals de met schaar uitgeknipte mensen: de centrale persoon met de geitenhaar afgezette jas is Paul Molenaar uit Bovenkarspel en schuin achter hem met rode muts loopt zijn verloofde José van der Pal. De man in regenjas met bril rechtsonder is de Amsterdammer L. Groeneveld.
Vijf personen op de achtergrond lopen naar links de anderen op de voorgrond naar rechts. Hiermee wordt op inzichtelijke wijze letterlijk en figuurlijk de komende en gaande Amsterdammer in overdrachtelijke zin door de eeuwen heen in beeld gebracht. De diagonaal geplaatste tekst ‘Amsterdam 700 jaar’ ondersteunt deze beweeglijke dynamiek van de bevolking en de stad.
De Dam en veranderingen
In het Amsterdamse gemeentearchief ligt een oorkonde, die door graaf Floris V is ondertekend op 27 februari 1275. Op dit oudste authentieke stuk (tolhef-privilege), waarin de naam Amsterdam voor het eerst werd opgevoerd, wordt het ontstaan en stichting van de stad gebaseerd. Toch bedenkelijk. De nederzetting aan de monding van de Amstel bestond toen al uit ongeveer 1000 bewoners! Inderdaad, een ‘belegen’ geboortebewijs.
Tijdens de Napoleontische periode werd op last van koning Lodewijk Napoleon het waaggebouw op het plein gesloopt. Reden? Vanuit zijn privéwoning gezien (stadhuis / Paleis op de Dam), bedierf dit kubusvormige gebouw zijn uitzicht danig!
De voorloper van het Nationaal Monument op de Dam is het beeld ‘De Eendracht’ (Naatje van de Dam) geweest, dat aan de glorie van de Tiendaagse Veldtocht herinnert (augustus 1831 scheiding België van Nederland). Op de top stond het 4 meter hoge beeld van de Nederlandse Maagd. Door de komst en aanleg van het spoor in 1914 voor de elektrische tram is het afgebroken.
“Lieve Naatje, schrei toch niet. Nu gij dra de sloopers ziet. Lang genoeg stondt ge op den Dam, oud en stijf, mismaakt en lam.”
Amsterdammertjes
De oorsprong van het gebruik van de Amsterdammertjes (charmante afzetpalen aan de rand van het trottoir in de hoofdstad) is in de 19e eeuw ontstaan om te voorkomen dat vrachtvervoerders van toen hun paard en wagen niet te dicht voor de huizen zouden plaatsen. Dit straatmeubilair is meermalen vervloekt bij het in- en uitparkeren van een auto. Nu wordt de functie van de paaltjes vervangen door hogere stoepranden.
Gerelateerde artikelen
Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Nederland • Nederland
Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?
Kijk dan bij Collect Club.
(1 stemmen, gemiddeld: 4,00 uit 5)
Laden...
Reacties (0)
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)