Eind september 2024 stonden in de landelijke- en regionale media met informatie over ‘100 jaar Kinderpostzegels’. Heeft u ze gelezen op papier of op internet? Een aantal van deze publicaties gaf een historisch overzicht met het succes van de Kinderpostzegels door de jaren heen, maar in dezelfde publicaties waren er ook kritische noten van journalisten over de toekomst van de verkoop van deze zegels. Is er toekomst voor de Kinderpostzegels? En als het antwoord positief is, welke toekomstige thema’s scoren bij de kinderen en de filatelisten?
Gerelateerde artikelen
Tijdlijn Kinderpostzegels (samenvatting mijlpalen)
1924
In een koninklijk besluit wordt vastgelegd dat in Nederland postzegels uitgegeven mogen worden met een toeslag ‘voor het misdeelde kind’. De zegels zijn ontworpen door G. Rueter. Op de postzegels staat een afbeelding van het gezicht van een kind tussen twee beschermengelen in. Vrijwilligers verkopen in dat jaar de eerste kinderpostzegels. De opbrengst is 51.000 gulden (€ 23.143,–). Het geld gaat naar honderden instellingen voor voogdijkinderen.
1931
De kinderpostzegels zijn dit jaar bijzonder, want voor het eerst wordt een foto verkleind afgedrukt op een postzegel. Veel mensen kunnen dat niet zo waarderen; ze zien foto’s niet als iets cultureels. Op de zegels staan kinderen met gebreken De ontwerper, G. Kiljan, wilde op deze manier in beeld brengen waar de toeslag van de zegels bedoeld was.
Het misdeelde kind.
Reclame voor kinderpostzegels (1931. Bron: Delpher.nl
1942-1943-1944
Vanwege de oorlog geen uitgifte van de kinderpostzegels. Dat betekent dat er 97 uitgiften zijn geweest en niet 100.
Ontwerp voor niet uitgegeven Kinderpostzegels 1944, boerinnetje. Bron: Delpher.nl
1948
Onderwijzer G. Verheul uit Waarder kwam in 1948 op het idee om de kinderen van zijn school met kinderpostzegels langs de deuren te laten gaan. Ook voor de kinderen zelf was dit volgens hem nuttig: ze leerden zo niet alleen mensen aanspreken en hun verhaal doen, maar ook contant afrekenen en bestellingen afleveren.
Kind en sport en spel.
Het Nederlands Comité voor Kinderpostzegels vond het een interessant plan en besloot dit initiatief in vier plaatsen uit te proberen. Het werd een groot succes. De opbrengst lag maar liefst 35.000 gulden (€ 16.000,-) hoger dan normaal. Een jaar later werd de Kinderpostzegelactie landelijk ingezet. Motto van de actie is vanaf dat moment: ‘voor kinderen, door kinderen’.
Reclame voor kinderpostzegels (1948). Bron: Delpher.nl
1965
Voor het eerst worden kindertekeningen afgebeeld op de kinderpostzegels.
Reclame voor kinderpostzegels (1965). Bron: Delpher.nl
1965 – 1970
De Nederlandse kinderzegelblokken 1965 – 1970 staan op een door de Fédération Internationale de Philatélie opgestelde lijst van schadelijke uitgiften omdat de toeslag van twee van de vijf zegels hoger was dan de helft van de frankeerwaarde (waardoor verzamelaars onnodig op kosten gejaagd zouden worden).
Kindertekeningen.
1972
Ontwerper Gerard Wernars maakte van de dia’s van Z.K.H. Prins Claus de vier zegels en het velletje in 1972.
De drie prinsen van Oranje.
De drie prinsen van Oranje.
2004
De kinderpostzegel bestaat 80 jaar. Dit wordt gevierd met een bijzondere kinderencyclopedie (112 pagina’s). De exemplaren werden gegeven aan kinderen die mee hebben gedaan aan de scholenactie.
2012
Veertig jaar later trad Z.K.H. Prins Willem-Alexander in de voetsporen van zijn vader en maakte foto’s van zijn drie kinderen. Het werd de best verkochte kinderpostzegels ooit. Oplage: 4.750.000 velletjes.
De drie prinsessen van Oranje .
2017
Op 30 september 2017 wordt de kinderpostzegelactie opgenomen in de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed. Immaterieel erfgoed zijn tradities waarmee de samenleving zich identificeert.
2024
De Kinderpostzegels 2024 zijn ontworpen in de sterke kleuren van de superkrachtcampagne van Kinderpostzegels. In de campagne voor 2024 is het thema veerkracht verbeeld met 5 elementen van veerkracht: een veilige basis, liefdevolle aandacht, jezelf kunnen zijn, tegenslagen overwinnen en kansen krijgen. De kringen in de achtergrond van elke postzegel verbeelden een trampoline, het symbool van de veerkrachtcampagne. Op 3 postzegels staat een korte tekst, op de andere 2 staan symbolen. Alle kinderpostzegels dit jaar zijn superkrachtpostzegels dankzij de positieve symbolen, stimulerende teksten en vrolijke kleuren. De grote postzegel rechts met de tekst ‘jij bent super’ is extra bijzonder vanwege de unieke QR-code. Door de QR-code te scannen kan de verzender een persoonlijke videoboodschap opnemen. De ontvanger die het poststuk met deze ‘superkrachtpostzegel’ ontvangt, scant de QR-code en kan zo de videoboodschap bekijken. Op de onderste velrand is een oranje lint te zien waarin het thema superkracht is gekoppeld aan het 100-jarig bestaan van de kinderpostzegels. Het oranje lint is afgeleid van het polsbandje dat kinderen dit jaar dragen als ze langs de deuren gaan. (Bron: PostNL).
100 jaar Kinderpostzegels: Superkracht.
Prinses Margriet (81) onthulde de nieuwe Kinderpostzegels (met de interactieve postzegel met QR-code) bij de kinderen van de St. Josephschool in de Leidse Burgemeesterswijk op 25 september jl. Zie de links onderaan voor het filmpje. Ooit stond Prinses Margriet in 1946 ook op de Prinsessenzegels (2 waarden).
De kinderpostzegelactie en het Koninklijk Huis hebben decennialang een bijzondere band. Ze waren al betrokken bij het begin bij het koninklijk besluit in 1924, Steun voor deze actie kwamen ook van Koningin Juliana en Beatrix. Verder heeft Koning Willem-Alexander en de kinderen en kleinkinderen van Prinses Margriet ook langs de deuren gelopen om de zegels te verkopen. Het Koninklijk Huis was zelf het middelpunt van de uitgaven van 1972 en 2012.
Kritische geluiden over de toekomst
Er mag natuurlijk een feestje worden georganiseerd. Honderd jaar Kinderpostzegels is niet niks en de organisatie die het mogelijk maakt geeft de opbrengsten voor goede kinderdoelen. Kinderen die het moeilijk hebben. Maar hoe ziet de toekomst eruit voor de 101e en latere edities van de Kinderpostzegels? Hoe denkt de Stichting Kinderpostzegels over de toekomst? Is er een beleidsvisie?
De afgelopen maand september 2024 stonden de media vol van ‘100 jaar viering Kinderpostzegels’, maar ze liet ook kritische geluiden horen. Een kleine bloemlezing hieronder.
- Wie plakt er nog kinderpostzegels? De kinderpostzegel bestaat 100 jaar. Maar steeds minder kinderen gaan langs de deuren om de zegels te verkopen. (NRC, 26.09.24).
- Al 100 jaar geliefdste zegels van Nederland. (AD, 25.09.24).
- Koninklijk wedstrijdje. Prinses Margriet (81): ’Interactieve postzegel voor mij te ingewikkeld’. (Telegraaf, 28.09.24).
- ‘Kinderpostzegels? Ik gebruik die niet meer, joh’. (ND, 27.09.24).
- De kinderpostzegel bestaat 100 jaar, Jan (70) uit Grou verzamelt de zegels al 60 jaar. ‘Vroeger liepen we met een zak geld over straat’. (Leeuwarder Courant, 25.09.24).
- Al 100 jaar langs de deuren: Kinderpostzegels viert jubileum met videozegel. (NOS, 25.09.24).
- Jaarlijkse actie blijft traditie, al zijn brieven ‘veel te ouderwets’. (Volkskrant, 27.09.24). Brief van de Dag: Kinderpostzegels, hou ermee op. (reactie lezer krant Volkskrant, 27.09.24).
- Voor honderdste keer Kinderpostzegelactie. Ferran verkoopt prinses Margriet eerste zegel. (Leidsch Dagblad, 26.09.24).
Kinderpostzegels 2024 (prestigeboekje nr. 115).
Behalve de historie van de Kinderpostzegels (die kunt u lezen onderaan in de links) die in diverse media zijn verschenen, zijn er nog opmerkelijke zaken genoemd. Samenvatting met onderdelen interview met Sofie Vriends (directeur Kinderpostzegels):
- Ongeveer de helft van de basisscholen doen nu mee, circa 130.000 kinderen. Scholen vinden het moeilijk om tijd te vinden. De leerkrachten staan al onder tijdsdruk en het lerarentekort speelt ook mee. In 2016 deden er nog 160.000 kinderen mee en in 2023 waren dat er 120.000.
- Opbrengsten: 1947 (250.000 gulden), 1957 (1,8 miljoen gulden), 1982 (15 miljoen gulden), 1998 (18 miljoen gulden), 2022 (9 miljoen euro), 2023 (9,6 miljoen euro). Er zijn 38.000 donateurs en een miljoen mensen bestellen een product. De helft van de inkomsten komt uit de verkoopactie aan de deur. De concurrentie van andere goede doelen is groot. Minder mensen sturen nog brieven en kaarten door de opkomst van email, chatprogramma’s en sociale media.
- Behalve kaarten en postzegels is het assortiment uitgebreid met pleisters, shoppers, tulpenbollen, anemonen, theepakket. De laatste drie producten waren geen succes. De grootste bedreiging is dat de laatste 10 jaar steeds minder postzegels worden gebruikt.
- In 2023 werd de Kinderportemonnee geïntroduceerd, een speciaal fonds waarvoor kinderen zelf een bestemming mogen kiezen. Met dit unieke initiatief denken kinderen niet alleen mee, maar beslissen ze ook concreet welke kinderen (extra) hulp krijgen van Kinderpostzegels. In dit fonds zit nu 1,5 miljoen euro.
Toekomstige thema’s
Wat me opvalt is dat de afgelopen jaren gekozen is voor thema’s die een neutraal of ‘blij’ karakter hebben voor kinderen. En de laatste jaren gekozen is voor ‘strips’. Kies voor volgend jaar een maatschappelijk onderwerp, namelijk: pesten. Daar hebben grote groepen kinderen mee te maken en dat leidt zelfs tot eenzaamheid en andere negatief gedrag.
België (2021): Neen tegen pesten!
Kies voor een cartoonist die populair is bij kinderen, zoals deze bekende tekenaars:
- Charlotte Dematons (1957): diverse publicaties o.a. Sinterklaas (2007 en 2023), Alfabet (2020).
- Aimée de Jongh (1988): diverse publicaties o.a. Taxi! (2019), Lord of the Flies (2024).
- Barbara Stok (1970): diverse publicaties o.a. Vincent van Gogh (2012 en 2019).
- Thé Tjong-Khing (1933): diverse publicaties en prijzen.
- Martin Lodewijk (1939): diverse strips o.a. Agent 327.
Organiseer een klantenpanel uit scholen (landelijk) om 1 jaar van te voren het thema te kiezen die als postzegels zullen verschijnen.
Meer info:
100 jaar Kinderpostzegels:
https://kinderpostzegels.nl/pages/100-jaar
https://kinderpostzegels.nl/pages/kinderpostzegelactie
Hoe werkt de QR-code: https://www.youtube.com/watch?v=3jx8wOsjVKg
Bij Tijd voor Max (25.09.24):
Onthulling nieuwe zegels door prinses Margriet (25.09.24):
https://www.youtube.com/watch?v=H6FUzAecIfU
https://www.youtube.com/watch?v=N2MeG7VkaXg
Pesten als thema Kinderpostzegels:
https://www.postzegelblog.nl/2021/04/19/landelijke-dag-tegen-het-pesten-19-april-2021/
Aimée de Jongh, StoryLines, in de Kunsthal Rotterdam tot en met 2 februari 2025:
https://www.kunsthal.nl/nl/plan-je-bezoek/tentoonstellingen/aimee-de-jongh/
Gerelateerde artikelen
Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• België • Kinderpostzegels
Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?
Kijk dan bij Collect Club.
(9 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)
Laden...
Reacties (2) Schrijf een reactie
De toekomst van de kinderpostzegels zal wel een moeilijk verhaal worden. De kinderen komen niet meer in aanraking met de kinderpostzegels, zodat ze er geen feeling meer mee hebben. Misschien bij de verkoop, maar niet via ansichtkaarten, brieven en pakketten.
Misschien zou in het geval de toenemende eenzaamheid onder jongeren gefocust kunnen worden op hoe post kan helpen.
Zoals een kaartje naar je zieke klasgenootje, zelfgemaakte kaarten, liefdesbriefjes of het maken van internationale contacten met bijvoorbeeld het populaire ‘Postcrossing’.
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)