Samen met mijn vrouw bracht ik een weekend in ‘s-Hertogenbosch door. Prachtige stad. Toen we daar liepen dacht mijn vrouw aan ‘Bossche bollen’ en ik aan de ‘Sint-Jan.’ Over beide onderwerpen vond ik postzegels. Den Bosch is de hoofdstad van Noord-Brabant. Het wapen van deze provincie staat op de postzegel links.
Gerelateerde artikelen
De blikvanger van ’s-Hertogenbosch is natuurlijk de Sint-Janskathedraal. De officiële naam hiervan is ‘de Kathedrale Basiliek van Sint Jan Evangelist.’ In 1220 werd op deze plek al een kerk gebouwd, die na veel verbouwingen uitgroeide tot deze volstrekt unieke kerk binnen de Nederlandse kerkelijke architectuur.’ Het is een zogenaamd ‘kanjermonument’ en behoort tot de Top 100 van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg. Onderstaande een maximumkaart en postzegel van deze prachtige kerk.
Oorspronkelijk was de Sint-Jan als parochiekerk gebouwd, maar in 1366 werd het al verheven tot kapittelkerk en in 1559 tot kathedraal van het bisdom ‘s-Hertogenbosch. Op 22 juni 1929 werd de Sint-Jan de eretitel ‘basiliek’ verleend.
Pauselijk bezoek
Op 11 mei 1985 bezocht paus Johannes Paulus II de Sint-Jan. De paus nam eerst deel aan een bidtocht door de stad. Daarna ging hij voor in de Heilige Mis in de Sint-Jan, waar hij bovendien het altaar wijdde. De Paus hield aan zijn bezoek aan Nederland de bijnaam ‘Popie Jopie’ over.
Stadswandeling
We begonnen onze stadswandeling bij de winkel van de VVV. Deze is gevestigd in ‘De Moriaan,’ één van de oudste bakstenen huizen van Nederland. Het werd volgens de overlevering in 1220 gebouwd door Hendrik I van Brabant. Het is een gotisch bakstenen zaalhuis met een rond traptorentje.
We wilden een vaartocht over de Binnendieze maken, maar dat kon helaas niet meer in november.
De Binnendieze is de verzamelnaam van een aantal stromen in de binnenstad. Omdat de stad in het verleden nauwelijks ruimte had om zich uit te breiden, is een groot deel van de Binnendieze overkluisd voor huizenbouw. De bekendste huizen zijn daardoor grotendeels niet zichtbaar in het stadsbeeld.
Drakenfontein
Bij het station kwamen we de Drakenfontein tegen. Op de fontein staat de Bossche draak die een schild vast houdt met het wapen van de familie Bosch van Drakenstein. Jonkheer Bosch van Drakenstein schonk geld aan ’s-Hertogenbosch om een gedenkteken op te richten voor zijn tweelingdochters die op 17 jarige leeftijd overleden. Het werd in 1903 geplaatst. Waarom staat er een draak op? ‘s-Hertogenbosch is van oudsher een moerasgebied. De bijnaam van de stad is daarom ‘Moerasdraak’. Deze bijnaam komt van Joost van den Vondel. Als ‘de ommelanden’ onder water werden gezet, verrees de stad als een ‘draak uit het moeras’ en was de stad niet in te nemen.
Oeteldonk
Naast de bijnaam ‘Moerasdraak’ heeft Den Bosch nog een bijnaam, namelijk ‘Oeteldonk.’ Deze naam draagt de stad ‘s-Hertogenbosch tijdens het carnaval. De stad ‘s-Hertogenbosch is dan tijdelijk een dorp: ’t durp Oeteldonk. Het woord ‘Oetel’ is geen verwijzing naar het woord kikker, wat veel mensen denken. Het is een schertsende verwijzing naar de Bossche bisschop Godschalk. Het woord ‘donk’ is een verwijzing naar moeras (droge plek in het moeras). De Oeteldonkse driekleur, de rood-wit-gele vlag, dateert uit het begin van de 20e eeuw. Deze kleuren zijn afkomstig van de kerk (wit en geel) en de Brabantse vlag (rood en wit). Op de postzegel hieronder zien we deze vlaggen hangen tijdens het carnaval aan de gevel van Hotel Central, gelegen in het centrum.
Zoete lieve Gerritje
Het liedje: ‘Dat gaat naar Den Bosch toe, Zoete lieve Gerritje,’ kennen veel mensen wel. Dat Gerritje echter ook een standbeeld heeft, is minder bekend. Het staat in Den Bosch, midden in het oudste deel van de stad. Het is een voorstelling van een zingend vrouwtje met naast haar een haan.
Jeroen Bosch
De bekendste Bosschenaar is ongetwijfeld kunstschilder Jeroen Bosch die daar rond 1450 werd geboren als Jheronimus van Aken. Vanaf omstreeks 1490 signeerde hij zijn werk echter met ‘Jheronimus Bosch’ Hij schilderde voor de Sint-Janskerk een voorstelling van de schepping van de wereld. Hij overleed in 1516. Jeroen werd op het Sint-Janskerkhof begraven op het gedeelte waar de rijken lagen. In 2016 gaf PostNL een postzegelvel van hem uit. En op de Markt in Den Bosch staat een standbeeld van Jeroen Bosch, waarvan ook een postzegel is.
Tour de France
De 83e editie van de Ronde van Frankrijk ging van start op 29 juni 1996 in ‘s-Hertogenbosch en eindigde op 21 juli in Parijs. De ronde werd gewonnen door de Deen Bjarne Riis. In 2007 bekende hij dat hij de Ronde van Frankrijk in 1996 op doping heeft gewonnen. PostNL gaf in 1996 een postzegel uit over de start van de Tour de France in Den Bosch. U ziet deze zegel hieronder op een zogenaamde ‘telebrief.’ Dit was een commercieel product van PostNL, waar behalve de postzegel ook een telefoonkaart was bijgevoegd.
Stadhuis
Sinds 1370 staat er al een stadhuis op de Markt. Het huidige pand is in 1670 gebouwd, met een grote barokke pui. In het kleine torentje hangt sinds 1657 een klein klokkenspel. Elk half uur speelt het carillon en komen er de ‘perdjes’ onder het fronton in beweging. Wij konden de voorgevel helaas niet bewonderen, want het stond in de steigers. Gelukkig hebben we de postzegels nog.
De Bossche bol
De Bossche bol is dé gebakspecialiteit uit ’s-Hertogenbosch. De bol die is gebakken van soezenbeslag, wordt gedoopt in gesmolten pure chocolade en daarna gevuld met slagroom. We konden kiezen uit ‘de gewone’ of de ‘reuzenbol’. De gewone bol zag er voor ons groot genoeg uit.
In 2002 gaf PostNL de zogenaamde ‘provincie-velletjes uit, met daarop de vlag van de provincie en daarbij foto’s van onderwerpen waar de provincie vooral bekend van is. Op het velletje van Noord-Brabant staan drie Bossche bollen van de normale grootte. Zeg nu zelf, groot genoeg toch voor bij de koffie?
Epiloog
Veel van de getoonde (persoonlijke) postzegels komen uit de zogenaamde Filafair-velletjes. De Filafair is een jaarlijkse postzegelbeurs die in ’s-Hertogenbosch wordt gehouden. Jaarlijks worden er dan postzegelvelletjes hiervan uitgegeven, waarop veel moois uit de Brabantse hoofdstad valt te zien. De organisatie hiervan is in handen van de Stichting Hertogpost. Het initiatief tot de beurs kwam van de ‘s-Hertogenbossche Filatelistenvereniging. Het verenigingsblad van deze vereniging heet ook Hertogpost. Ik wil een groot compliment geven aan deze prachtige postzegelvereniging die heel veel tijd en moeite investeert in onze hobby, onder leiding van de bevlogen voorzitter Peter Teurlings (sinds kort ook voorzitter van de KNBF).
Voor mij blijft Leiden nog steeds de mooiste stad van Nederland. Maar ’s-Hertogenbosch doet daar niet veel voor onder en is voor wat de filatelie betreft stad nummer 1 van ons land. Mijn vrouw en ik gaan zeker nog eens terug.
Kijk voor de aardigheid eens op: https://www.hertogpost.nl/
Reacties (3) Schrijf een reactie
Heel mooi verhaal Willem, heb daarbij weer wat geleerd wat ik niet wist. Je zou ook in Den Bosch historische wandelingen kunnen doen, niet alleen in Leiden. Kijk vol verwachting uit naar volgende artikelen.
Hartelijke groeten uit Duitsland,
Hans
Heel leuk artikel over het heerlijke weekendje ‘s-Hertogenbosch. Wist je trouwens dat de Bossche vereniging in samenwerking met het Hjeronimus Bosch Art Center een 7-tal blokken (van 3 zegels) van de werken van Bosch hebben uitgegeven ter gelegenheid van het jeroen Bosch-jaar 2016?Desgewenst kan ik copieën opsturen.
Vriendelijke groet,
Hans van Nunen
Wat een leuk idee Hans. Mijn favoriete schilder is Rembrandt. Deze is geboren in Leiden, dus wellicht kan de Leidsche postzegelvereniging ook zoiets gaan organiseren met de Rembrandt vereniging.
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)