Rustdag Clermont-Ferrand 10 juli 2023 en vertrek 11e etappe 12 juli 2023

Opgravingen tonen aan dat er waarschijnlijk al in de vierde eeuw v.Chr. een Keltische bewoning in Clermont-Ferrand was. Nemossos, de door de Griekse historicus Strabo vermelde hoofdstad der Arverniërs, was wellicht dezelfde plaats; in de keizertijd stond Clermont bekend onder de naam Augustonemetum. In 52 v.Chr. vond niet ver ervandaan de Slag bij Gergovia plaats waarbij Julius Caesar zijn meerdere moest erkennen in de Gallische opstandelingenleider Vercingetorix en het beleg van Gergovia moest staken. Augustonemetum groeide uit tot een stad met 15.000 à 30.000 inwoners. Het enige zichtbare restant van de toenmalige stad is de “mur des Sarrasins”, de resten van een Gallo-Romeinse tempel uit de 2e eeuw, gebouwd in zwarte lavasteen.

 

 

 

 

Het economische en politieke lot van de stad was na de Romeinse tijd wisselend. Vele malen werd de plaats geplunderd door binnenvallende volkeren van de Visigoten in de 5e eeuw tot de Vikingen in de 9e eeuw aan toe. In 842 kwam de naam Clairmont in zwang. In 1095 kondigde paus Urbanus II er tijdens het concilie van Clairmont de eerste kruistocht aan. De langdurige tweestrijd tussen de wereldlijke en de geestelijke machthebbers leidde ertoe dat in 1120 de graaf van Auvergne op een heuvel op anderhalve kilometer ten oosten van het bisschoppelijke Clairmont zijn kasteel liet bouwen en het stadje Montferrand stichtte.

Frankrijk (1996): FDC Le 69ème congrès de la FFAP s’est tenu du 24 au 27 mai 1996.

De kathedraal van Clermont-Ferrand, Notre-Dame de l’Assomption, stamt uit de 13e eeuw, maar op dezelfde plaats stonden drie eerdere kerken. Van de laatste kerk, gebouwd in romaanse stijl, werden bij opgravingen in de 19e eeuw onder het koor resten gevonden. De kathedraal en veel huizen in het oude centrum hebben een zwarte kleur, omdat ze zijn gebouwd van lavastenen, die werden gewonnen in de steengroeve van Volvic vanaf de 13e eeuw. Stad en omgeving liggen namelijk in het gebied Chaîne des Puys, waar al sinds voor de komst van de eerste mensen sprake was van vulkanisme.

Michelin (1920): vier vignettes.

In de latere eeuwen leefden Clairmont en Montferrand wat in de luwte van de geschiedenis. Grote schade bracht een aardbeving in 1490 teweeg. Op 15 april 1630 werden Clairmont en Montferrand per Koninklijk Besluit samengevoegd tot Clermont-Ferrand (Edict van Troyes). Deze samenvoeging werd door Lodewijk XV in een tweede Edict nog eens bevestigd. De edelen vestigen zich terug in Clairmont en lieten er hun stadspaleizen bouwen. Aan het eind van de 18e eeuw werd de stad gemoderniseerd. De stadsmuren werden geslecht en de infrastructuur werd sterk verbeterd. Na de Franse Revolutie kwam de rubberindustrie tot ontwikkeling door de initiatieven van de broers André en Édouard Michelin. De firma Michelin werd gesticht in 1889.

Clermont-Ferrand is de hoofdstad van de voormalige Franse regio Auvergne en de belangrijkste stad in en tevens hoofdplaats van het departement Puy-de-Dôme. De gemeente telde 147.284 inwoners op 1 januari 2020.

Puy de Dôme (aankomst 9e etappe 9 juli 2023)

Oude ansichtkaart Puy-de-Dôme.

De Puy de Dôme is een grote lavakoepel en een van de jongste vulkanen in het Centraal Massief in Auvergne, het centraal-zuidelijke deel van Frankrijk, met een hoogte van 1464 meter. De vulkaan behoort tot de Chaîne des Puys. De Romeinen bouwden hierop een tempel gewijd aan Mercurius.

(De postzegel uit 2004 toont het ruiterstandbeeld van Vercingétorix van Bartholdi , de kathedraal van Clermont-Ferrand en de Puy de Dôme. Vercingetorix (geboren rond -80 op het grondgebied van Arvernes, in het huidige Auvergne, stierf 26 september -46 in Rome) is de zoon van de Gallische leider van de Arvernes-stam, Celtillos. Het verenigt de meeste Gallische volkeren en hun leiders om te proberen de Romeinse generaal Julius Caesar , een bondgenoot van de weinige andere Gallische stammen, af te weren aan het einde van de Gallische oorlog (-58 tot -51). Verslagen bij Alesia in -52, werd hij gevangengezet en zes jaar later geëxecuteerd in Rome na de triomf van Caesar.

Vercingétorix, wiens naam, uitgesproken als “Ouèrkinnguétorix”, volgens Ange de Saint-Priest “machtige krijger” (Vercingeto) en “koning” (Rix) betekent, is een van de eerste leiders die erin slaagde een groot deel van de Gallische volkeren te verenigen, door echte militaire talenten te tonen tegen een van de grootste strategen van zijn tijd, Julius Caesar. Grotendeels vergeten tot het midden van de 19e eeuw, werd zijn figuur als vertegenwoordiger van de Gallische beschaving op grote schaal naar voren gebracht onder Napoleon III; vervolgens, in de context van de Frans-Duitse confrontatie, belichaamde hij een mythische en nationale figuur van de allereerste orde voor Frankrijk, in een belangrijk deel van de geschiedschrijving van die tijd. Hij werd tussen 1870 en 1950, in het geschiedenisonderwijs aan generaties schoolkinderen, de eerste leider van de Fransen.)

Frankrijk (2012): Souvenir philatélique Vercingétorix 1er siècle avant J.C.

De vulkaan ligt zo’n 10 km van Clermont-Ferrand. Het departement Puy-de-Dôme is naar de vulkaan vernoemd. De laatste uitbarsting van de Puy de Dôme vond plaats rond 5760 v.Chr., waarmee de vulkaan als uitgedoofd wordt beschouwd. Aangezien het gebied waarin Puy de Dôme ligt geologisch gezien kort (150.000 jaar) geleden actief is geweest, kan een toekomstige eruptie niet geheel worden uitgesloten. De meest recente uitbarsting in het gebied vond plaats rond 4040 v.Chr.

De top van de Puy de Dôme vormde veertien keer een eindpunt van een etappe van de Ronde van Frankrijk. In 1975 was het de aankomst van de veertiende etappe en het was in deze etappe dat Eddy Merckx een vuistslag tegen zijn lever kreeg, wat later aan de basis van zijn nederlaag lag. Joop Zoetemelk won in 1976 en 1978. In 2023 was er voor het eerst sinds 1988 weer een finish van een touretappe op de Puy de Dôme.

Stadler GTW 2/6 van de Panoramique des Dômes. Foto: A1AA1A / Wikipedia.

De top is bereikbaar te voet en met een tandradbaan, de Panoramique des Dômes. De trein gaat dagelijks om de 40 minuten, in het hoogseizoen om de 20 minuten. Het duurt met de trein ongeveer 15 minuten om de top te bereiken. Voor dienstvoertuigen ligt er naast de spoorlijn een asfaltweg. In 1907 werd een eerste spoorlijn naar de top in gebruik genomen. De rit naar boven met een stoomtrein duurde toen 1u45. Die spoorlijn is later vervangen door een asfaltweg. In de 21ste eeuw is op een deel van die weg terug een spoorlijn aangelegd. Het huidige spoor is geëlektrificeerd. De weg naar de top cirkelt om de berg heen. De vijf kilometer lange klim kent een zeer gelijkmatig stijgingspercentage van tussen de 10 en 13%.

9e etappe Saint-Léonard-de-Noblat – Puy de Dôme,  9 juli 2023

Saint-Léonard-de-Noblat is een gemeente in het Franse departement Haute-Vienne (regio Nouvelle-Aquitaine) en telt 4667 inwoners (2004). De plaats maakt deel uit van het arrondissement Limoges. Saint-Léonard-de-Noblat was de woonplaats van de beroemde wielrenner Raymond Poulidor. In 2004 en 2023 startte een etappe in wielerkoers Ronde van Frankrijk in Saint-Léonard-de-Noblat.

Raymond Poulidor (Masbaraud-Mérignat, 15 april 1936 – Saint-Léonard-de-Noblat, 13 november 2019), bijgenaamd Poupou en Eeuwige Tweede, was een Frans wielrenner. Hij was actief als beroepsrenner tussen 1960 en 1977. Raymond Poulidor was de man van Gisele Bardet, de vader van Isabelle en Corinne, de schoonvader van wielrenner Adrie van der Poel en de grootvader van de wielrenners Mathieu en David van der Poel. In oktober 2019 werd hij met vermoeidheidsklachten opgenomen in een ziekenhuis. Poulidor overleed een maand later op 83-jarige leeftijd.

10e etappe Vulcania – Issoire, 11 juli 2023

Vulcania is een Frans educatief themapark en wetenschapsmuseum rond vulkanisme, gelegen in Saint-Ours-les-Roches, in het departement Puy-de-Dôme, 15 km ten noordwesten van Clermont-Ferrand. De realisatie werd gesteund door Valéry Giscard d’Estaing en het centrum wordt ook wel het “Parc européen du volcanisme” (Europese park van vulkanisme) genoemd. Het centrum wordt beheerd door het semi-overheidsbedrijf Volcans. Het project stuitte en stuit op verzet van natuurbeschermers.

Het project werd tussen 1986 en 1990 uitgewerkt door de Franse vulkanologen Maurice en Katia Krafft, een echtpaar vorsers, die in 1991 overleden bij de uitbarsting van de Japanse vulkaan Unzen. Valéry Giscard d’Estaing, de voormalige president van Frankrijk verzette zich bij de presentatie in 1990 in zijn positie als voorzitter van de regionale raad van Auvergne eerst tegen het voorstel, maar nam het project na het overlijden van de Kraffts over en zette er zijn politiek gewicht onder.

Het project heeft vanaf het begin kritiek gekregen. De sterke betrokkenheid van de voormalige president voegde een politieke dimensie toe aan de economische, technische en milieukwesties. Vanuit milieuoogpunt stuitte de bouw van Vulcania in het hart van de Chaîne des Puys op sterk verzet van natuurbeschermers. Anderzijds werd het project uitgevoerd op een voormalig militair domein, met koolwaterstofafzettingen, en hierdoor zou een verwaarloosde site herontwikkeld worden. Een andere forse kritiek kwam naar voren vanwege de financiële verliezen door het overschatte aantal bezoekers. In 2004 draaide het park met een tekort van 1,707 miljoen euro.  De architect achter het ontwerp van het park was de Oostenrijkse Pritzker Prize-winnaar Hans Hollein. Driekwart van de funderingen is ondergronds verzonken, wat heeft bijgedragen aan de rehabilitatie van het land. Bezoekers naderen een ‘metaforische vulkaan’ door af te dalen van een helling naar een kegelvormige structuur bekleed met donkere steen en aan de binnenkant bekleed met een gouden metaal.

Meer info:

Tour de France 2023: https://www.letour.fr/fr/

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • Frankrijk • Fietsen en wielrennen

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(5 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)

Laden...