Swiebertje

Swiebertje is een reeks Nederlandse kinderboeken, vanaf 1936 geschreven door John Henri uit den Bogaard, en een Nederlandse televisieserie die op de boeken gebaseerd is, uitgezonden door de NCRV in de jaren 60 en 70. De hoofdpersoon is de landloper Swiebertje, een zwerver die het steeds aan de stok krijgt met veldwachter Bromsnor. Daarnaast maakt hij voortdurend juffrouw Saartje, de huishoudster van de burgemeester, het hof. Hij werd vooral bekend door de populaire televisieserie, waarin Joop Doderer de rol van Swiebertje vertolkte. De figuur van Malle Pietje kwam er in 1968 als vast personage bij. De serie kwam pas echt op gang rond 1960, na een aantal proefuitzendingen, de eerste daarvan in 1955. Doderer improviseerde zijn tekst zodanig, dat in de huiskamers aan het schudden van het beeld zichtbaar was dat de cameralieden ook schaterden van het lachen. Swiebertje werd gedurende 14 jaar, vanaf 1961, met een proefaflevering in 1955 op televisie uitgezonden. De serie eindigde met het vertrek van Swiebertje naar Canada.

Van de afleveringen in kleur (1973-1975) zijn inmiddels tien dvd’s uitgebracht, met in totaal 20 afleveringen. Ook van de zwart-witafleveringen van 1961 tot en met 1963 zijn er dvd’s uitgebracht. De periode oktober 1964-1972 is nagenoeg helemaal verloren gegaan omdat de Ampexbanden waarop werd opgenomen zijn gewist. Ten tijde van de tv-afleveringen trokken Joop Doderer en Lou Geels door het land om voor kinderen toneelvoorstellingen te geven als respectievelijk Swiebertje en Bromsnor. Joop Doderer vertolkte de rol van Swiebertje zó lang dat men tegenwoordig spreekt van het Swiebertje-effect wanneer het publiek een acteur sterk met één bepaalde rol vereenzelvigt.

De sfeer in de serie is die van vóór de Eerste Wereldoorlog, en is sterk hiërarchisch, mogelijk zelfs feodaal getint. De verhalen spelen in de kleinere (fictieve) plattelandsgemeente Ouder-Angstel, waar schijnbaar een ‘baron’ de dienst nog uitmaakt. De aristocratisch pratende burgemeester, broer van de baron, wordt met ‘edelachtbare’ aangesproken en heeft een huishoudster in uniform, die de zwerver Swiebertje af en toe een boterham toestopt. De veldwachter Bromsnor – op een gemoedelijke manier likkend naar boven en trappend naar beneden – grijpt iedere gelegenheid aan om Swiebertje zonder duidelijke vorm van proces in het ‘hok onder de toren’ op te sluiten. Vaak is er een misverstand waarbij Swiebertje ergens valselijk van wordt beschuldigd, maar het loopt altijd goed af.

Swiebertje woont overal in het dorp. De ene keer in de hooiberg en de andere keer in het tuinhuisje van de baron. Swiebertje werkt overal om aan geld te komen. Hij werkt bij de boeren, de burgemeester, bij de barones, in de herberg ‘De Vergulde Kip’ en bij Piet van Dijk. Swiebertje verdient het geld altijd eerlijk. Als hij veel geld vindt, gaat hij op zoek naar de eigenaar van het geld. Bromsnor denkt altijd iets anders, maar toch wil hij Swiebertje altijd wel helpen.

Pipo de clown

Pipo de Clown is een Nederlandse televisieserie voor kinderen, bedacht door Wim Meuldijk. De oorspronkelijke serie met Cor Witschge in de rol van Pipo begon in 1958 en liep tot 1980. In 1975 verscheen de bioscoopfilm Pipo en de Piraten van Toen. De clown Pipo is weggelopen uit het circus van Dikke Deur en woont nu samen met zijn vrouw Mammaloe en zijn dochter Petra in een woonwagen die wordt getrokken door de ezel Nononono. Ze trekken de wereld door en beleven allerlei vreemde avonturen. Pipo’s beste vriend is Klukkluk, een indiaan die een weinig succesvolle boogschietact heeft in Pipo’s voorstellingen.

De eerste aflevering werd uitgezonden op 17 september 1958. Tot 1965 werden Pipo de Clown-verhalen verdeeld over meerdere afleveringen uitgezonden. In de eerste reeks woont de clownsfamilie op zolder en verplaatsen zij zich te voet. Pas in de tweede serie Pipo en de Bibberhaai krijgt Pipo zijn bekende woonwagen van de zigeuner Felicio, die zelf ook af en toe meedoet in de verhalen. In de vijfde serie, Pipo en de Waterlanders, maakten de pareldieven Snuf en Snuitje hun opwachting. Zij werden gespeeld door Rudi Falkenhagen en Will Spoor. Ook verscheen in deze serie Mik uit de serie Mik & Mak (ook geschreven door Meuldijk), gespeeld door Donald Jones.

Tussen 1966 en 1968 was Pipo te zien bij de NTS in korte afleveringen Dag vogels, dag bloemen, dag kinderen van ongeveer vijf minuten. Christel Adelaar was destijds zwanger en liet daarom de rol van Mammaloe over aan Marijke Bakker. In twee jaar verschenen 480 afleveringen. Daarna verdween Petra, de dochter van Pipo, uit de serie door de arbeidsinspectie. Vanaf 1971 zond de VARA weer een aantal lange Pipo-verhalen uit. Echter werd Cor Witschge nu vervangen door Cees van Oyen en Marijke Bakker door Janine van Wely, wegens een zakelijk conflict in verband met hun fotorechten en in hun hoedanigheid als Pipo en Mammaloe. De vervanging in de serie Pipo op Bizarra sloeg echter niet aan bij het publiek en de oude acteurs werden bij de volgende serie terug gevraagd. Wel mocht Van Wely terugkeren als Pipo’s zus Plom, vanaf Pipo in Marobia. Pipo en de Piraten van Toen werd na de bioscoopuitgave een jaar later uitgezonden als vijfdelige serie. Op 19 april 1980 was de laatste van in totaal 577 uitzendingen.

Ja zuster, nee zuster

Ja zuster, nee zuster is een Nederlandse muzikale komische televisieserie geschreven door Annie M.G. Schmidt, met muziek van Harry Bannink. De serie is van 3 september 1966 tot 7 september 1968 uitgezonden door de VARA, in 2 seizoenen van tien afleveringen. De serie was oorspronkelijk gemaakt voor de jeugd, maar was ook bij volwassenen zeer populair.

Elke aflevering bevatte twee of drie liedjes. De liedjes uit de serie kwamen uit op single, langspeelplaat en op de toen nog vrij nieuwe muziekcassette, en leverden al snel een Gouden Plaat op. De serie was vrijwel meteen al mateloos populair. Op zaterdag 7 september 1968, de dag dat de laatste aflevering werd uitgezonden, schreef de Leidse Courant: ‘Dit is het onherroepelijke einde van de ongetwijfeld meest succesvolle serie uit het vaderlandse teeveebestel.’

De opnamen werden gemaakt op Ampexbanden die later vrijwel allemaal werden hergebruikt, omdat deze banden zeer kostbaar waren. Daardoor zijn alle afleveringen verloren gegaan. Volgens verschillende bronnen is het materiaal al vrij snel gewist, vermoedelijk al in 1969 of 1970. De buitenopnamen werden op film geschoten en deze zogenaamde filminlassen zijn wel bewaard gebleven. Dat bewaard gebleven materiaal (vijftien liedjes) is later op video uitgebracht als onderdeel van een box met cd’s waarop afleveringen van Ja zuster, nee zuster (door een amateur opgenomen op geluidsband) in hoorspelvorm zijn gegoten. Later verschenen de liedjes als bonus op de dvd-uitgave van de speelfilm.

Hetty Blok, Piet Hendriks en Leen Jongewaard verschenen een half jaar later nog een keer in hun ‘Ja zuster, nee zuster’-kledij op de televisie. Dat was tijdens een marathonuitzending voor de Stichting Bisschop Bekkers (‘emmeractie’) op 9 mei 1969, gepresenteerd door Mies Bouwman. Delen uit de reeks zijn in 1968 ook in België uitgezonden. In het VRT-archief zijn de volledige afleveringen echter evenmin bewaard. Wel zijn daar in 2012 zes korte fragmentjes ontdekt, die opgenomen waren in het autopromotieprogramma Ziet u er wat in?. Dit waren allemaal clips uit de liedjes. De VRT heeft deze fragmenten overgedragen aan het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid. In 2021 vond een televisiehistoricus nog drie extra clips, die eerder over het hoofd waren gezien, namelijk van Bello, Stroei-voei, en Harry. Ter gelegenheid van 70 jaar televisie in Nederland werden deze vertoond op een speciale middagvoorstelling.

De serie handelt over de lotgevallen van de bewoners van Rusthuis Klivia in de Primulastraat, die het regelmatig aan de stok krijgen met de boze buurman Boordevol. In het rusthuis zelf, waar zuster Klivia de scepter zwaait, wonen de ingenieur, de pruikenmaakster Jet, de jongens Bobby en Bertus, en later ook Gerrit de inbreker. De ingenieur voert buiten het zicht van de kijker proeven uit in de kelder, die altijd mislukken. Regelmatig komt er een grote knal uit de kelder, waarna de ingenieur omringd door rookpluimen uit de kelder komt. Boordevol, die eigenaar is van het pand, ergert zich groen en geel aan het ‘rusthuis vol herrie’ en probeert Klivia en haar gevolg op alle mogelijke manieren het huis uit te krijgen. Soms schakelt hij hiervoor zelfs de rechter in. Gelukkig voor de kijker slaagt zijn opzet nimmer en blijft Rusthuis Klivia gewoon open.

Dorus

Dorus is een typetje van Tom Manders (1921-1972), dat in de jaren 50 en 60 razend populair was. Het was een mix van Charlie Chaplin en Swiebertje, maar met een geheel eigen karakter. Vanaf 1956 is Dorus in verschillende programma-reeksen vanuit Hilversum te zien geweest. Als hij in 1967 een oud fabrieksgebouw in Rotterdam om laat bouwen tot Cabaret Dorus, komen de TV-uitzendingen daar vandaan.

De show heet Kindermatinee (1967-1970) en heeft als onderdeel Bij Dorus op schoot, zeer bekend geworden door een uitzending van 18 november 1967, waarin een piepjonge Corrina van Konijnenburg (1964-2002) op onnavolgbare wijze ‘Poesi mauw’ zingt.

Sesamstraat

Op 10 november 1969 begon in de Verenigde Staten Sesame Street, een educatief programma dat kinderen in achterstandswijken spelenderwijs van hun leerachterstand wilde afhelpen.

Dolph Kohnstamm publiceerde in maart 1970 een artikel in Vrij Nederland over de effecten die Sesame Street ook in Nederland zou kunnen hebben. Op 11 juni 1972 werd er als proef een aflevering van de Amerikaanse versie in Nederland uitgezonden, voorzien van commentaar door onder anderen Dick Bruna en Thijs Chanowski.

In 1974 werd door de VARA een proefaflevering gemaakt van de Nederlandse versie, die de (werk)titel Sesamplein meekreeg, met een echt plein als decor. Sesamplein ging uiteindelijk niet door, omdat de NOS en de toenmalige BRT besloten hadden het programma samen te maken. Op 4 januari 1976 werd de eerste reguliere Nederlands-Vlaamse versie van Sesamstraat uitgezonden. De proefaflevering werd op 3 januari 1996 uiteindelijk toch nog uitgezonden en wel ter gelegenheid van het twintigjarig bestaan van Sesamstraat. Dat jaar werd ook een speciale verjaardagsaflevering gemaakt.

In 1984 vonden er voor het eerst enkele verregaande veranderingen plaats in de bezetting. Piet Hendriks, die vanaf het begin de rol van ‘opafiguur’ had gehad, verliet de serie. Hij werd opgevolgd door Lex Goudsmit. Ook Aart Staartjes trad in dat jaar toe tot de serie. De eerste jaren speelde hij vooral de rol van zuurpruim, maar later veranderde zijn karakter. In oktober 2007 werd bekendgemaakt dat Sesamstraat er in september 2008 twee nieuwe bewoners bij zou krijgen: Angsthaas en Stuntkip. Er was ruimte voor meer bewoners, doordat de duur van het programma werd verlengd van 15 naar 25 minuten. Het zou een jaar duren voor Angsthaas en Stuntkip daadwerkelijk op de buis te zien waren, omdat het tijd vergde om de types te ontwikkelen. Het tweetal werd bedacht door de Nederlandse schrijvers van Sesamstraat, maar de poppen die worden gebruikt komen uit de stal van Jim Henson.

Het karakter van de hoofdrolspelers Pino en Ieniemienie is in de loop der jaren veranderd. Aanvankelijk gedroegen ze zich nog als echte dieren; zo wordt in een van de eerste leaders Pino bijvoorbeeld wakker in een nest en houdt Ieniemienie aanvankelijk erg van kaas en is bang voor katten. Later is dit helemaal verdwenen en zijn ze zich puur als mensenkinderen – maar dan met een dierenuiterlijk – gaan gedragen. De herkenningsmuziek bij de leader was oorspronkelijk voor Sesame Street geschreven door Joe Raposo. De Nederlandse tekst is vanaf het begin meerdere malen gewijzigd. Ook het introfilmpje is elke paar jaar vernieuwd. Op 28 juni 2019 maakte omroep NTR bekend dat ze in ieder geval de komende twee jaar geen nieuwe afleveringen meer zouden maken van het programma, omdat ze naar eigen zeggen ’toch al genoeg afleveringen hebben om het jonge publiek, dat zich ongeveer elke drie jaar vernieuwt, te kunnen bedienen’.

 

 

 

 

Sesamstraße is een Duitse kindertelevisieserie in Duitsland en een spin-off van het eerste voorschoolse programma Sesamstraat. Het wordt uitgezonden in de eerste plaats in Duitsland en de omliggende Duitstalige landen. De show loopt sinds 1973 op de Norddeutscher Rundfunk (NDR) en ging in première op 8 januari van dat jaar. Sesamstraße is ook te zien op de kinderzender KiKa.

Fabeltjeskrant

De Fabeltjeskrant was een dagelijks terugkerende korte uitzending juist voor kinderbedtijd op de Nederlandse televisie over de dagelijkse gebeurtenissen in het Grote Dierenbos in Fabeltjesland. Het nieuws werd voorgelezen door Meneer de Uil. De serie werd ook uitgezonden in Vlaanderen. In 2005 werd het programma in Nederland verkozen tot beste kinderprogramma van de 20e eeuw, ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de Nederlandse kindertelevisie.

Aan het einde van elke aflevering wenst Meneer de Uil de ‘kijkbuiskinderen’ een goede nachtrust toe. Hij doet dit door middel van een omgekeerde knipoog – oftewel een open knipoog, waarbij de ogen gesloten zijn – met zijn rechteroog (voor de kijkers links). Af en toe kwam er in de jaren zeventig een aflevering voorbij waarin hij juist een omgekeerde knipoog gaf met zijn linkeroog, een bewuste gimmick van de samenstellers. Het viel diverse kinderen op en er werden ook brieven over geschreven.

Hieronder een opsomming van de bekendste De Fabeltjeskrant karakters:

Meneer de Uil, Bor de Wolf, Borita, Chico Lama, Droes de Beer, Ed en Willem Bever (de Gebroeders Bever), Gerrit de Postduif, Greta 2, Harry Lepelaar, Hondje Woef, Isadora, Paradijsvogel, Jodokus de Marmot, Juffrouw Mier, Juffrouw Ooievaar, Lowieke de Vos, Margaretha Bontekoe, Martha en Miera Hamster, Meindert het Paard, Melis Das, Meneer de Raaf, Mister Maraboe, Momfer de Mol, Oléta Vulpecula, Piet de Pad, Rocus de Vrije Vogel, Sjefke Schelm, Snoespoes een Lamaar, Stoffel de Schildpad, Teun Stier, Thijl Schavuit, Truus de Mier, Woef Hektor, Woefdram, Zaza Zebra en Zoef de Haas.

Zie ook de volgende sites:

https://defabeltjeskrant.com/

https://www.postzegelblog.nl/2019/01/03/laatste-nieuws-van-de-fabeltjeskrant/

Meer info:

Niet eerder waren zo veel originele, en dus unieke, objecten uit de historie van 70 jaar kindertelevisie bijeengebracht. Uit alle decennia komen programma’s aan bod, van Oebele tot Hamelen, van de Bereboot tot Kabouter Plop. Uiteraard zijn veel historische fragmenten en foto’s te zien, maar ook originele rekwisieten, scripts en objecten. Het bolhoedje en brilletje van Tita Tovenaar, de kleding van Tika, de pruik, lange schoenen en kleding van Pipo. Maar ook de outfit van Kluk-Kluk, het verpleegsterskostuum van Zuster Klivia en zelfs de schrijfmachine van Annie MG Schmidt waarop de teksten van JaZusterNeeZuster zijn geschreven. Bron: Persbericht museum Hoorn (04.07.22)

Kijkbuiskinderen, 70 jaar Kindertelevisie, t/m 8 januari 2023:

https://www.museumhoorn.nl/pg-5548-7-7380/pagina/expositie.html#!section

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • Duitsland • Verenigde staten

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(7 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)

Laden...