Geschiedenis

De oorsprong van de huidige Moederdag ligt in Amerika. Daar werd in de Methodist Episcopal Church van Grafton, in West Virginia, op 12 mei 1907 voor het eerst Moederdag gevierd. Het initiatief was genomen door Anna Jarvis (1864-1948), dochter van de plaatselijke methodistische predikant. Haar moeder Ann Reevers Jarvis was actief in het volksontwikkelingswerk en had daarbij geijverd ‘for better mothers, better homes, better men and women’. Om die gedachte kracht bij te zetten leek het haar goed een ‘memorial mother?s day for mothers living and dead’ te houden. Haar dochter voerde dit plan uiteindelijk uit. Als datum voor deze Moederdag koos zij de tweede zondag in mei, de eerste zondag na het overlijden van haar eigen moeder op 9 mei 1905.

USA (1934): FDC Mothers Day. (De eerste Moederdag zegel?)

Met grote energie heeft Anna Jarvis zich ingezet om Moederdag ingang te doen vinden, aanvankelijk vooral via zondagsscholen en kerkelijke jeugdverenigingen en sinds 1912 via de door haar opgerichte Mothers Day International Association. In datzelfde jaar werd Moederdag een algemene kerkelijke feestdag voor de Methodistische Episcopale Kerk in Amerika. De gedachte om een Moederdag te houden, sloeg dermate aan dat het vanaf 1914, na aanvaarding van een wet door door het Amerikaanse Congres, ook een officiële burgerlijke feestdag werd.

Traditie

Naar Amerikaans voorbeeld wordt deze dag in Nederland sinds ongeveer 1925 gevierd. De achterliggende gedachte, in haar meest algemene vorm, is dat de moeders, die het hele jaar het gezinsleven draaiend hebben gehouden en het leeuwendeel van de zorgtaken hebben vervuld, op deze ene dag daarvan vrijgesteld zijn en op een voetstuk geplaatst worden. Als meest sprekend symbool van het omgekeerde rolpatroon geldt wel het door de kinderen gemaakte ontbijt op bed. Daarna krijgt moeder het door de kleinere kinderen al lang van tevoren op school gemaakte cadeautje en verder een bloemetje of een ander geschenk, bijvoorbeeld een zeepje of, met een financiële bijdrage van vader, een nieuw huishoudelijk apparaat. Op hun beurt gaan volwassen vrouwen dikwijls op bezoek bij hun moeder, inmiddels grootmoeder, eveneens met een kleine attentie.

Oostenrijk (1958 en 1968): Moederdag.

In deze vorm weerspiegelt het feest onmiskenbaar een traditionele opvatting van de moederrol, die echter zowel door de lagere scholen als door de commercie, met name de bloemisterij, levend wordt gehouden. Ondanks weerzin bij sommigen tegen het gekunstelde of commerciële karakter van de Moederdagviering lijkt het feest in Nederland een behoorlijke mate van populariteit te kennen. De laatste jaren wordt Moederdag evenwel in toenemende mate verdrongen door Valentijnsdag als gelegenheid om gevoelens van dankbaarheid en genegenheid te uiten.

Bloemen

Vanaf het begin hebben bloemen een belangrijke rol gespeeld in de Moederdagviering. Anna Jarvis zag graag dat bloemen, met name anjers, gegeven werden aan moeders die kerkdiensten bijwoonden en gelegd werden op de graven van overleden moeders. Naarmate Moederdag in steeds bredere kring gevierd werd, verwaterde de bedoelde, min of meer religieuze, inslag van de dag en vermengde deze zich met andere, meer wereldse betekenissen. Vanzelfsprekend bood dit kansen voor de bloemenhandel en die werden in Amerika ook gegrepen. Naar verluid betreurde Anna Jarvis de als maar toenemende commercialisering van haar feest.

 

 

 

 

 

 

Moederdag in Europa

Door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog raakte Moederdag in Europa pas sinds de jaren twintig bekend. Tijdens het nazi-regime raakte Moederdag in Duitsland besmet doordat de dag werd omgevormd tot een Dag voor de Duitse Moeders. Vrouwen die veel kinderen hadden gekregen, werden dan beloond met speciale medailles. De herinnering hieraan is in Nederland al spoedig vervluchtigd en heeft de opmars van het feest niet gestuit.

Oostenrijk (1935 en 1936): Moederdag.

Op lagere scholen werden bijvoorbeeld circulaires verspreid met het verzoek aan de onderwijzers die in de klas te bespreken. ‘De plaats, welke de Moeder als regel inneemt in het huisgezin, is zoo voornaam, dat men werkelijk wel eens nationaal ‘De Moeder’ mag herdenken,’ luidde een passage daarin.

 

 

 

 

 

 

De publiciteit in de pers rond dergelijke acties maakte Moederdag in nog bredere kring bekend. Ook de banketbakkers zagen in Moederdag een mogelijkheid om hun afzet te vergroten. In 1938 trokken zij bijvoorbeeld door Amsterdam met hun karren, waarop een groot bord was bevestigd met de tekst: ‘Viert Moederdag’.

Nederland (1998): Vier jaargetijden met 2e zegel aardbeientaart (zomer).

Een ander propagandamiddel was de jaarlijkse aanbieding door de banketbakkersschool van een kolossale Moederdagtaart aan de koningin. Als geschenk smaakt de aardbeientaart zeer goed, maar een bloemetje voor moeder is nog steeds zeer populair, zoals blijkt uit omzetcijfers van de bloemenhandel rond deze dag.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • Duitsland • Estland • Oostenrijk

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(7 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)

Laden...