Algemeen
De stad Amersfoort dankt zijn ontstaan en naam aan een doorwaadbare plaats of voorde in de rivier de Eem (vroeger: Amer). Amersfoort is een groeistad en vervult een regiofunctie. Het heeft het grootste spoorwegknooppunten van Nederland en is een garnizoensstad. De binnenstad bezit een middeleeuws karakter met grachten. Zegelkoerier gaf een cover uit van Amersfoort Groeistad!

Amersfoort groeistad

In 1989 bereikte de stad Amersfoort het aantal van 100.000 inwoners. Hiervoor werd een gelegenheidsstempel uitgegeven, dat van 1 november t/m 30 december 1989 gebruikt werd.

100.000 Amersfoorters

Bekende Amersfoorters
Als eerste Johan van Oldenbarnevelt. Deze werd op 14 september 1547 in Amersfoort geboren. Hij was raadpensionaris van de Staten van Holland tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Hij bestuurde de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en werkte lange tijd samen met prins Maurits. Deze liet hem in een conflict over de zeggenschap van steden na een politiek proces onthoofden. Amersfoort eert Johan van Oldenbarnevelt met een bronzen borstbeeld, ontworpen door August Falise.

borstbeeld Johan

Ook Piet Mondriaan is in Amersfoort geboren op 7 maart 1872. Hij was een Nederlandse kunstschilder. Mondriaan wordt algemeen gezien als een pionier van de abstracte kunst. Zijn werk met horizontale en verticale zwarte lijnen en primaire kleuren is wereldberoemd. Zijn geboortehuis in Amersfoort is nu een Mondriaan museum. Hij was één van de initiatiefnemers van de Nederlandse kunstbeweging De Stijl in 1917. Honderd jaar later in 2017 werd dit herdacht met een postzegel. De beeltenis van Mondriaan staat ook op de postzegel van Amersfoort uit 2008.

Beeltenis Mondriaan

Belgenmonument
In Amersfoort staat het Belgenmonument dat herinnert aan de Eerste Wereldoorlog. Geschat wordt dat toen Duitsland België binnenviel zo’n dertig duizend Belgische militairen naar Nederland vluchtten. Deze werden in Nederland geïnterneerd. Ze werden in eerste instantie overgebracht naar kazernes, zoals de Juliana van Stolbergkazerne in Amersfoort. Belgische militairen bouwden ter herinnering aan de internering in Nederland het Belgenmonument in Amersfoort. Ze wilden Nederland hiermee bedanken voor wat er allemaal gedaan werd voor de geïnterneerde militairen en hun gezinnen. De militairen kregen bijvoorbeeld ook een zogenaamde ‘internerings-postzegel’ om tweemaal per maand een brief portovrij naar België te kunnen sturen. De brieven werden via Duitsland verzonden, maar al spoedig geweigerd door de Duitse censuur. Reden: Onder de ‘grote’ zegels zou men geheime boodschappen kunnen schrijven. Er zijn veel falsificaten in omloop.

Belgenmonument Amersfoort

Interneringszegel

Kamp Amersfoort
Nationaal Monument Kamp Amersfoort, gelegen op de grens van Leusden en Amersfoort, houdt de herinnering in stand van het leed dat ca. 47.000 gevangenen moesten doorstaan tijdens de Tweede Wereldoorlog. In dit concentratiekamp heerste een mensonterend regime van honger, mishandeling, dwangarbeid en executies. Ik vond hier 3 persoonlijke postzegels over. Het logo van de beheersstichting, een door prikkeldraad omgeven rode roos, herinnert aan de vroegere ‘rozentuin’, en is gebaseerd op tekeningen van oud-gevangene Jacques Kopinsky.

2011

2012

2020

De oude binnenstad
Amersfoort heeft zogenaamde muurhuizen. Als de stad ging uitbreiden, moest er een nieuwe stadsmuur worden gebouwd. De oude muur werd afgebroken en op de fundamenten hiervan werden huizen gebouwd met materiaal van de oude muur. Vandaar de naam ‘muurhuizen’. Tijdens onze stadswandeling bekeken we ook een bijzonder muurhuis, genaamd ‘Het Huis Tinnenburg’.
‘Tinne’ is een ander woord voor kanteel. Nadat Amersfoort in 1259 stadsrechten kreeg werd een stadsmuur opgetrokken, mogelijk werd Tinnenburg toen al als versterking in de muur opgenomen ter verdediging van de watertoevoer. Het huis wordt in 1414 voor het eerst vermeld. Naast dit pand staat ook nog een muurhuis, genaamd ‘Klein Tinnenburg.’

Huis Tinnenburg

Kerken
Als eerste de Sint-Joriskerk. In 1248 werd een parochiekerk gebouwd in de toen opbloeiende plaats Amersfoort. De kerk kwam op de plek van een kapel die naar wordt aangenomen ook al aan Sint Joris was gewijd. In 1534 kreeg de kerk de huidige vorm als driebeukige hallenkerk. In 1579 kwam het gebouw in protestantse handen. Op het postzegelvel Amersfoort zien we linksonder deze kerk.

De blikvanger van Amersfoort is echter ‘De Onze Lieve Vrouwetoren.’ Dit laatgotische bouwwerk is 98,33 meter hoog (gemeten tot aan de haan) en reikt hoog boven de binnenstad uit. Het is daarmee een van de meest in het oog springende monumenten in de stad en is op twee na de hoogste kerktoren in Nederland. De toren heeft de bijnaam “Lange Jan”. Oorspronkelijk hoorde de toren bij een in de 18e eeuw verdwenen kerk. De Amersfoortse Filatelisten Vereniging gaf in 2009 van deze toren een persoonlijke postzegel uit. Ook zie je de contouren van de toren in het hoofd van Mondriaan.

Contouren toren in hoofd Mondriaan

Koppelpoort
Het einde van de stadswandeling vond ik het mooiste. Ik kon de Koppelpoort bezoeken. We zien deze poort op het stempel van het filatelieloket Amersfoort.

De Koppelpoort is een stadspoort in Amersfoort. Het is een combinatie van een land- en waterpoort. De naam is waarschijnlijk afgeleid van het woord coppel wat gemeenschappelijke weide betekent. Het gebied buiten de Koppelpoort was een gemeenschappelijk (koppel) gebied. De naam duidt dus niet op het feit dat de poort twee functies heeft. De waterpoort kon worden gesloten door middel van een dubbele tredmolen. Deze functioneert nog steeds. Ik heb erin gestaan. De poort werd elke dag open en dicht gedaan door 12 mensen die uit de gevangenis gehaald werden. Deze werden ’s ochtends opgehaald en in de tredmolen gezet. Daarin moesten ze gaan lopen, waardoor het schot van de poort open ging. ’s Avonds werd er een nieuwe lichting van gevangenen gehaald. Ook werden deze weer in de tredmolen gezet en nu moesten ze de andere kant oplopen, waardoor het schot van de waterpoort weer dicht ging. Het was gevaarlijk werk. Als het schot naar beneden moest, ging het lopen in het rad steeds makkelijker en sneller, waardoor mensen struikelden en ledematen braken. Vandaar dat men de gevangenen dit werk lieten doen. En omdat deze in de tredmolen liepen, werden zij ‘raddraaiers’ genoemd. Mij gaf het woord ‘raddraaier’ altijd al een negatieve gevoel. Ik weet nu waar dat vandaag komt.

de Koppelpoort

Nabrander: bezoek eens de site van de Amersfoortse Filatelisten Vereniging. Een prachtige website, waar veel postzegelverenigingen een voorbeeld aan kunnen nemen.
https://www.amfiver.nl/

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(4 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)

Laden...