Het stempel
De brief is afgestempeld in Leiden op 27 mei 1858. In 1854 ging onze postdienst over naar een stempeltype, waarbij de letters in het schreefloze type (in het verleden grotesk genoemd) werden weergegeven. Dat zien we hier op het stempel. In de Korteweg catalogus kreeg het Leidse stempel daarin nummer K 45 (met dank aan Cees Jansen).

De geadresseerde
De brief is geadresseerd aan: ‘Den Heere B.J. Lintelo de Geer te Utrecht’ kunnen we lezen.
Barthold Jacob Lintelo baron de Geer van Jutphaas (1816 – 1903) was een rechtsgeleerde, historicus, taalkundige en politicus Hij studeerde rechten, wijsbegeerte en letteren aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Deze universiteit bestond in 1936 alweer 300 jaar.

En… B.J. Lintelo de Geer was ‘Lid van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde’ staat op de envelop gedrukt. (S.S.T.T. staat voor: ‘salvis titulis’ en betekent: ‘alle titels voorbehouden’).

Maatschappij der Nederlandse Letterkunde
De Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, gevestigd te Leiden, werd in 1766 opgericht als een vereniging van letterkundigen, taalkundigen en historici. Zij is ontstaan uit een kring van Leidse studenten en heeft als doelstelling de beoefening van de betreffende disciplines in hun onderlinge samenhang te bevorderen. Eén van de oprichters was Frans van Lelyveld (1740 – 1785), een Leidse lakenfabrikant en letterkundige. Op het huis waar Van Lelyveld gewoond heeft aan de Hogewoerd in Leiden is een herdenkingsplaquette voor ‘deze grondlegger’ aangebracht.

Herdenkingsplaquette Lelyveld

Toen de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde in 1966 haar 200 jarig jubileum vierde, werden hierover 3 zomerzegels uitgegeven. Op deze zegels zien we van links naar rechts: Fragment van een miniatuur; Initiaal (beginletter D) en een drukkerij uit de 16e eeuw.

De brief
Na het uitvouwen van de brief zag ik dat het een uitnodiging aan de leden betrof voor de Algemene Vergadering op 17 juni 1858, in het Gebouw der Maatschappij tot Nut van het Algemeen, op de Ruïne in Leiden. Mij bleek dat dit Gebouw in 1850 was gebouwd op Steenschuur 21 in Leiden. Ruim 40 jaar eerder in 1807 was hier een kruitschip ontploft met 19.000 kilo buskruit. Naast 150 doden en 2000 gewonden was de hele omgeving veranderd in een ruïne. Vandaar deze benaming. 200 jaar na de ramp gaf de Leidsche Vereeniging van Postzegelverzamelaars een persoonlijke postzegel uit met daarop een schaalmodel van het ontplofte kruitschip met op de achtergrond de locatie Steenschuur.
De postzegel is ontworpen door F. Hemelop, https://hemelop.nl/index.html

Tevens werd in de brief medegedeeld dat ‘de vergadering zal worden besloten met een maaltijd in Lokaal Zomerzorg aan de Stationsweg in Leiden’. Van dit Lokaal vond ik een oude ansichtkaart.

Gedrukte tekst
Wat me verder opviel aan de brief was dat de tekst prachtig gedrukt was in mooie letters. Dat vond ik nogal bijzonder voor een brief uit 1858. Maar ook dat bleek verklaarbaar. De brief was verzonden door de secretaris van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde genaamd J.T. Bodel Nijenhuis.
Johannes Tiberius Bodel Nijenhuis (1797 – 1872) was een Nederlandse uitgever. Hij was eigenaar van uitgeverij Luchtmans. Later ging deze uitgeverij verder onder de naam E.J. Brill (van Evert Jan Brill). De uitgeverij, gesticht in 1683, bestaat nog steeds in Leiden onder de naam Koninklijke Brill NV. Het is daarmee het oudste nog bestaande bedrijf in Leiden. Voornoemde E.J. Brill verhuisde met het bedrijf naar de Oude Rijn 33a in Leiden. Het bedrijf is later weer verhuisd naar een industriegebied in Leiden, maar de naam Boekhandel en Drukkerij E.J. Brill staat nog steeds op de gevel van het historische pand aan de Oude Rijn 33a.

Het geheim
Hoe word je lid van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde? Men kan zich niet als lid aanmelden; nieuwe leden worden jaarlijks gekozen uit voordrachten die door de zittende leden worden gedaan. In de vouwbrief zat een bijlage met 73 voorgedragen personen. Er zouden echter slechts 16 binnenlandse en 12 buitenlandse leden worden aangenomen. En daarom was deze lijst GEHEIM. Mocht U willen weten of er een voorvader van U (dames stonden er helaas niet op) op deze lijst staat, neem dan gerust contact met mij op en U krijgt antwoord.

Nicolaas Beets
Eén geheim kan ik al verklappen: Nicolaas Beets stond niet op deze lijst. Hij was al lid en is later zelfs erelid geworden. Voor mijn middelbare school moest ik zijn boek Camera Obscura (met de familie Stastok en familie Kegge) lezen, dat hij onder het pseudoniem Hildebrand had geschreven. Toen wist ik niet dat hij dit had gedaan in zijn studentenkamer op Breestraat 114 in Leiden en dat hij daar vijf jaar over gedaan heeft.

Breestraat 114

Nicolaas Beets

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • Boeken • Onderwijs • Scheepvaart

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(4 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)

Laden...