Astor Piazolla, bandoneon en tango

Astor Piazzolla (1921 – 1992) was een Argentijns tanguero (tangomuzikant), bandoneonist en componist. Zijn nieuwe tangobenadering (nuevo tango) zorgde voor een vernieuwing van de Tango. Piazzolla was een controversiële figuur op muzikaal en politiek vlak.

Argentinië (2018): 25 jaar overlijden van Astor Piazzolla (1921 – 1992).

Tot zijn bekendste werken behoren onder meer Libertango, Oblivión en Adiós Nonino. Over dit laatste werk wordt gezegd dat hij in de Verenigde Staten per telefoon te horen kreeg dat zijn vader was overleden. Piazzolla zou zich toen op zijn kamer hebben teruggetrokken en al improviserend op zijn piano dit lied hebben gecomponeerd. ‘Adiós Nonino’ betekent zoveel als ‘Vaarwel lieve opa’.

Mexico (2021): 100 jaar Astor Piazzolla (1921 – 1992).

Piazzolla koos voor de bandoneon als muziekinstrument. Een bandoneon is een harmonica-achtig muziekinstrument, dat Heinrich Band in 1854 uit de concertina ontwikkelde. De warme en wollige klank maakt het geschikt voor het spelen van melancholisch getinte muziek, zoals de tango. De bandoneon heeft een uitzonderlijk lange balg die door de bespeler als het ware ‘gebroken’ wordt op de knie om zeer felle accenten te krijgen.

Bandoneon. Foto: Pavel Krok (Wikipedia).

De bandoneon verschilt wezenlijk van de accordeon en trekzak omdat elke afzonderlijke toets aan beide kanten van het instrument een afzonderlijke toon geeft, in plaats van een akkoordmogelijkheid onder een knop aan de linkerhand. De bandoneon is wisseltonig; duwen en trekken geeft een verschillende toon, net als bij de trekzak, de mondharmonica en de Anglo-concertina die de bandoneon voorafging. Door de indeling van de knoppen (op het eerste gezicht bijna willekeurig) is het instrument niet makkelijk bespeelbaar.

Argentinië (1997): Astor Piazzolla.

Argentinie (2001): Tango

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Aan het einde van de 19e en het begin van de 20e eeuw was de bandoneon in Duitsland een populair instrument (meer dan 1000 bandoneonverenigingen), maar door het nazisme, de Tweede Wereldoorlog en de groeiende populariteit van de makkelijker bespeelbare accordeon raakte het instrument daar in onbruik.

Ierland (1952); 100 jaar Sir Thomas Moore (1779 – 1852).

De bandoneon werd in de 19e eeuw steeds in omvang uitgebreid, zodat hij nu een bereik van bijna 5 octaven heeft. Men zegt dat het instrument rond 1880 door de Ier Thomas Moore werd geïntroduceerd in Argentinië, maar waarschijnlijker is, dat het instrument meekwam met de vele seizoenarbeiders uit Italië, waar de bandoneon ook populair was.

Spanje (2012): Tango (persoonlijke postzegel).

In Argentinië werd het een van de populairste volksinstrumenten en het ontwikkelde zich tot het kenmerkende instrument van de Argentijnse tango. Hierbij dient te worden vermeld dat aan de groeiende vraag naar geschikte bandoneons bovenal kon worden voldaan door de Duitse bandoneonfabriek van Alfred Arnold in Carlsfeld (Oost-Duitsland)  Tot in 1938 produceerde deze duizenden instrumenten, speciaal voor export naar Argentinië. Vooral de types ‘Doble-A’ en ‘Premier’  vonden gretig aftrek, elk met hun eigen karakteristieke geluid, waarover men beweerde dat alleen Alfred Arnold zelf het geheim kende. Ieder instrument is overigens uniek door het vele handwerk waarmee de bandoneons werden gemaakt.

Spanje (2012): Tango (persoonlijke postzegel).

Ze zeggen dat het woord tango ouder is dan de dans en dat het in 1803 in het woordenboek van de Koninklijke Spaanse Academie verscheen als een variant van de tangano, een bot of steen die werd gebruikt voor het spel met die naam. Maar al in 1889 omvatte de normatieve instelling van de taal een tweede betekenis van tango als ‘feest en dans van zwarten en mensen van de stad in Amerika’. Het duurde echter bijna 100 jaar voordat het woordenboek de tango definieerde als ‘een Argentijnse dans van een gekoppeld koppel, een muzikale vorm en een maat van twee bij vier’ internationaal werd bekend. Andere geleerden van stadsmuziek beweren dat het woord typerend is voor de Afrikaanse talen die met de slaven naar de Río de la Plata kwamen en waarvan de betekenis “gesloten plaats” zou zijn.

Spanje (2012): Tango (persoonlijke postzegel).

Frankrijk (2006): Tango (gemeenschappelijke uitgifte Frankrijk – Argentinië).

Argentinië (2006): Tango (gemeenschappelijke uitgifte Frankrijk – Argentinië).

 

Frankrijk (2016): Blok Dag van de Postzegel – Tango.

Frankrijk (2015): Dag van de Postzegel – Tango.

Argentinië (2005): Dansen – gemeenschappelijke uitgifte Thailand – Argentinië.

Veel schrijvers komen uit Buenos Aires en menen dat de tango van het einde van de jaren ’80 verschillende muziekstijlen combineerde. De choreografie van de milonga, het ritme van de candombe en de melodische, emotionele en sentimentele lijn van de habanera zouden daarbij betrokken zijn. Maar het werd ook beïnvloed door de Andalusische tango, de chotis en de cuplé, waaraan de payadas puebleras en de Creoolse milongas zijn toegevoegd.

Thailand (2005): Dansen – gemeenschappelijke uitgifte Thailand – Argentinië.

In 2005 gaven Thailand en Argentinië  voor hun 50 jaar diplomatieke relatie de gemeenschappelijke uitgifte met thema ‘Dansen’: Tangodansscene (Argentinië) en klassieke Thaise Klong Yao (Thailand) dansers. Tijdens PHILANIPPON 01 verscheen onderstaand blokje van Argentinië.

Argentinië (2001): PHILANIPPON 01 – Tango en Japans theater.

Carel Kraayenhof

Carel Kraayenhof (1958) is een bandoneonist. Kraayenhof hoorde Piazzolla’s wereldberoemde Adios Nonino in 1984, tijdens een live-optreden van Astor Piazzolla y su Quinteto Tango Nuevo voor de VPRO-televisie in Vredenburg, Utrecht, en besloot toen bandoneon te gaan studeren. Later werd hij lid van de Eerste Utrechtse Trekzak Sociëteit en ontmoette hij een Argentijn die hem zijn eerste bandoneon verkocht.

Carel Kraayenhof. Foto: Oscar (Wikipedia).

Toen Kraayenhof in 1986 door zijn grote idool Astor Piazolla persoonlijk werd uitgenodigd voor hem op Broadway te komen meewerken aan de musical ‘Tango Apasionado’, bedacht hij zich geen moment en vertrok voor drie maanden naar New York. Twee jaar later, in 1988, richtte hij zijn instrumentale Sexteto Canyengue op, dat tot de beste tango-orkesten ter wereld zou gaan behoren, en in het Rotterdams Conservatorium vestigde hij samen met Leo Vervelde een tangoafdeling, waar de Argentijnse componist en pianist Gustavo Beytelmann inmiddels de artistieke scepter zwaait.

CD Astor Piazolla – Adiós Nonino.

Het was uiteindelijk ook de bandoneon die hem in één klap tot nationale faam verhief toen hij hierop tijdens de kerkelijke inzegening van het huwelijk van de Nederlandse kroonprins Willem-Alexander en de Argentijnse Máxima Zorreguieta op 2 februari 2002 in de Nieuwe Kerk te Amsterdam, Adiós Nonino (1959) van de beroemde Argentijnse bandoneonist en tangovernieuwer Astor Piazolla speelde en zodoende de bruid tot tranen bewoog. Als direct gevolg hiervan mocht hij in 2003 voor zijn album Tango Royal de Edison Klassiek Publieksprijs in ontvangst nemen.

Zie video Carel Kraayenhof – Adiós Nonino in de Nieuwe Kerk op 2 februari 2002:

https://www.youtube.com/watch?v=JiTVMlthLPo

Argentinië (2021): FDC 100 jaar Astor Piazzolla (1921 – 1992) met speciaal stempel ‘100 años’ met blokje uitgifte 2018. Heeft Argentinië geen nieuwe zegel uitgebracht?

Meer info:

Eerdere 50 jaar Máxima blogs:

https://www.postzegelblog.nl/2021/05/14/50-jaar-maxima-de-jonge-jaren-en-huwelijk/

https://www.postzegelblog.nl/2021/05/17/50-jaar-maxima-moeder-troonswisseling-en-staatsbezoeken/

https://www.postzegelblog.nl/2021/05/19/50-jaar-maxima-haar-functies-en-stijlicoon/

Carel Kraayenhof: https://www.carelkraayenhof.nl/

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • Colombia • Frankrijk • Japan • Spanje • Thailand • Thailand • Koningshuizen

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(11 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)

Laden...