Dit jaar is het 200 jaar geleden dat Napoleon Bonaparte overleed op Sint-Helena op 5 mei 1821. Hij is een paar jaar (1810 – 1813) keizer van ons land geweest. Heeft hij Leiden ooit bezocht, vroeg ik me af, en wat hebben wij eigenlijk aan hem te danken? Had hij wellicht kinderen?
Gerelateerde artikelen
Geboorte Napoleon
Napoleon werd op 15 augustus 1769 geboren in Ajaccio. Dit is de grootste stad op het Franse eiland Corsica. In zijn geboortehuis is nu het Napoleon-museum gevestigd (Musée National de la maison Bonaparte). In 1969 gaf Frankrijk een postzegel uit met het geboortehuis van Napoleon erop.
geboortehuis
Huwelijken en kinderen
In 1796 huwde hij met Joséphine de Beauharnais. Napoleon was verliefd op haar, maar dat was niet wederzijds. Omdat zij en Napoleon geen kinderen kregen, liet hij zich in 1809 van haar scheiden. Napoleon had talrijke affaires en verwekte twee buitenechtelijke kinderen. Uiteindelijk huwde Napoleon in 1810 met Marie Louise van Oostenrijk en zij kregen in 1811 een zoon: Frans Karel Jozef (Napoleon II). Napoleon zelf deed in 1814 (na de Volkerenslag) en opnieuw in 1815 (na Waterloo) troonsafstand ten gunste van zijn zoon, maar deze zou Frankrijk nooit regeren. Napoleon II groeide op in ballingschap in Oostenrijk, waar hij op eenentwintigjarige leeftijd overleed. Postzegel Rusland van Napoleon II met zijn moeder; postzegel Monaco als peuter en jongeman.
Verbanning naar Elba
Op 6 april 1814 werd Napoleon door Tsaar Alexander van Rusland en de Franse senaat gedwongen om onvoorwaardelijk troonsafstand te doen. Napoleon tekende hiervoor een akte die voorzag in zijn verbanning naar Elba. Nou ja, verbanning… hij werd soeverein vorst van het eiland Elba. Bovendien zou hij jaarlijks 2 miljoen Franse frank ontvangen uit de Franse staatskas en mocht hij 1000 door hem zelf uitgekozen Franse soldaten meenemen als lijfwacht. Tien maanden na de verbanning naar Elba ontsnapte Napoleon, samen met zijn duizend soldaten en vier kanonnen en keerde hij terug naar Parijs. Op Elba zijn drie musea aan Napoleon gewijd. Op het eiland verbleef hij in een residentie in de hoofdstad Portoferraio (zie postzegel), wat letterlijk ‘ijzerhaven’ betekent.
Ballingschap op Sint-Helena en dood
In juni 1815 verloor Napoleon de Slag bij Waterloo. De geallieerden bepaalden dat Napoleon zou worden verbannen uit Europa. Sint-Helena in de Atlantische Oceaan, één van de meest afgelegen eilanden ter wereld, zou zijn ballingsoord worden. In oktober 1815 arriveerde hij daar en kreeg hij het Longwood House toegewezen, dat speciaal voor hem gebouwd was. Er waren 500 soldaten die de muur van 4 mijl om Longwood House bewaakten. Napoleon stierf daar op 5 mei 1821 op 51-jarige leeftijd aan maagkanker. Zijn laatste woorden waren: ‘France, armée, tête d’armée, Joséphine,’ (Frankrijk, leger, hoofd van het leger, Joséphine; de naam van zijn eerste vrouw). Hieronder een maximumkaart met zicht op Longwood House waar Napoleon verbleef op St.Helena.
Lodewijk Napoleon
In 1806 stelde Napoleon zijn jongere broer Lodewijk Napoleon aan als Koning van Holland. Lodewijk zette zich, tegen de wil van zijn broer, in voor de Nederlandse belangen en kwam daardoor regelmatig in conflict met zijn broer. Lodewijk profileerde zich met name bij de buskruitramp in 1807 in Leiden. Midden in het centrum ontplofte toen een schip met 19.000 kilo buskruit, waardoor er 150 doden en 2000 gewonden vielen. De vorst trad doortastend op. Hij zette de koninklijke garde aan het werk om het puin te ruimen, coördineerde de reddingswerkzaamheden, richtte een rampenfonds op waarin hij zelf 30.000 gulden stortte en stelde de stad Leiden de komende tien jaren vrij van belasting. Op onderstaande (persoonlijke) postzegel ziet U een schaalmodel van het ontplofte kruitschip met op de achtergrond de stad Leiden in 1807.
Werkbezoek
Napoleon was het gedrag van Lodewijks al snel zat en dwong hem in 1810 tot aftreden, waarna Holland onder het Franse Keizerrijk kwam van Napoleon zelf. Napoleon verbleef in 1811 ruim een maand in Holland en bezocht ongeveer veertig plaatsen in Nederland, waaronder Leiden. Hij bracht een bezoek aan de Leidse Universiteit. Tijd voor presentaties daar had hij niet; hij stelde een aantal kritische vragen. Leiden slaagde met glans voor zijn ondervraging, want de Leidse Universiteit werd de enige ‘école imperiale’ (keizerlijke school) van Nederland. Napoleon werd in Leiden ontvangen in het ‘Huis van Leyden’ aan het Rapenburg 48. Bijzonder is dat zijn latere ‘opvolger’ (Prins Willem Frederik van Oranje) al van 1789 tot 1790 in dit huis woonde tijdens zijn studie in Leiden. Deze prins werd op 16 maart 1815 Koning der Nederlanden en ging verder door het leven als Koning Willem I.
Wat heeft Nederland te danken aan Napoleon?
Hij heeft een aantal belangrijke hervormingen in Nederland geïntroduceerd, waar wij vandaag de dag nog steeds gebruik van maken. Het metrieke stelsel, met de meter, kilo en liter werd ingevoerd; de Nederlanders kregen een achternaam; we gingen rechts rijden en er kwam een belastingstelsel. Ook moderniseerde hij de wetgeving. Het inheemse recht en het Romeinse recht werden afgeschaft en daarvoor kwam er een Burgerlijk Wetboek, de Code Civil (ook wel Code Napoléon genoemd) en een Wetboek van Strafrecht, de Code Penal. Deze traden omstreeks 1810/1811 in werking. Deze Wetboeken hebben lange tijd dienst gedaan. De Code Civil werd in 1838 vervangen door een Burgerlijk Wetboek, dat in 1992 vervangen werd door het Nieuw Burgerlijk Wetboek. De Code Penal deed langer dienst en werd pas in 1886 vervangen door een Wetboek van Strafrecht.
Willem Bilderdijk
Een anekdote mag ook nu niet ontbreken. Taalkundige Willem Bilderdijk (1756-1831) was degene die de Franse Code Civil in het Nederlands vertaalde. Ook was hij privé-docent van Lodewijk Napoleon om hem Nederlands te leren. Of dat een succes is geweest, is de vraag. Zo zou Lodewijk bij een toespraak in Amsterdam zich niet hebben voorgesteld als ‘ik ben Koning van Holland’ maar als ‘ik ben Konijn van Holland’. Hieronder een afbeelding van Willem Bilderdijk op een herdenkingszegel, met de vermelding: ‘Tentoonstelling Amsterdam, Oct 1906.’ Dat was 150 jaar na zijn geboorte in 1756.
Begraafplaats
Napoleons stoffelijk overschot keerde in 1840 terug naar Frankrijk en werd later in een praalgraf in de Dôme des Invalides te Parijs bijgezet. Tegenwoordig is dit een toeristische bezienswaardigheid.
Dit jaar is het 200 jaar geleden dat Napoleon overleed. Malta gaf daar een postzegelvel over uit.
Ik vroeg me af wat Malta met Napoleon had. Malta was eigenlijk het eerste staat die door Napoleon werd bezet. Dat gebeurde in juni 1798. De Fransen zorgden voor veel veranderingen op Malta. Zij voerden er vrijheid van onderwijs en persvrijheid in. Ook werd de slavernij er afgeschaft. Kortom, Malta heeft veel aan Napoleon te danken, vandaar een mooi postzegelvel.
Bronnen tekst: o.a.Wikipedia
Bronnen afbeeldingen: o.a. veilingsites Ebay en Delcampe
Reacties (2) Schrijf een reactie
Jammer dat dergelijke historische gebeurtenissen niet filatelistisch worden herdacht. De gemiddelde Nederlander heeft naar mijn idee weinig meer met historie.
Vergeten we ook niet het Franse Postwezen in Napo-leontisch Nederland ( 1811 -1813 ).
De departementsstempels zijn een mooi verzamel-gebied.
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)