2020 is het jaar van het coronavirus. 2021 is het jaar van het coronavaccin. We blikken terug met de belangrijkste momenten en actoren van de coronacrisis in Nederland in 2020. Ik volg een chronologische tijdlijn vanaf december 2019 tot en met maart 2020 (deel 1). Veel nieuwe zegels en cartoons worden getoond. Heeft u last van coronavermoeidheid of volgt u trouw elke keer de persconferenties van Rutte? Hou vol en stay safe!
Gerelateerde artikelen
Coronavermoeidheid
Onderstaande cartoon van Wilfred herkent u van het afgelopen coronajaar 2020. Iedereen is coronamoe maar we volgen wel al het nieuws (persconferenties, talkshows, satirische nieuwsshows) en we lezen alle Fila Corona Varia blogs. In het begin waren er lezers die negatief reageerden op mijn blogs. Maar ik haal makkelijk de 50e coronablog, want we zitten inmiddels in de derde golf! Aan hen heb ik vaak gereplyd dat het lezen van mijn blogs op vrijwillige basis gebeurt. Net als televisie kijken, want daar zit ook een knop op.
Over Wilfred
Twaalf jaar lang had ik een baan die niet bij mij paste en waar ik geen voldoening uithaalde. Je weet het aan de ene kant wel, maar ook weer niet. Het was tegelijkertijd makkelijk en vertrouwd. Totdat ik op een punt kwam dat ik niet meer verder kon. Is dit het leven? Ik wilde een leven met meer voldoening. Het moest anders…maar hoe? Waar moest ik beginnen? Ik zag de mogelijkheden niet. Door mijn nieuwsgierige karakter was ik altijd al geïnteresseerd in de wereld om me heen. Toen ik begon met mijn eerste Neuro Linguïstisch Programmeren (NLP) opleiding werd ik net zo nieuwsgierig naar de wereld in mijzelf. Nu combineer ik mijn interesse voor groei en persoonlijke ontwikkeling met mijn passie voor tekenen. Zie: https://wilfredklap.nl/
December 2019
De coronacrisis in China begon met de uitbraak van de coronapandemie in december 2019. Het virus werd waargenomen in Wuhan, de hoofdstad van de provincie Hubei, bij een cluster van patiënten met een longontsteking met een onbekende oorzaak. Een ziekenhuis uit Wuhan deed op 27 december 2019 melding bij een lokaal centrum voor ziektepreventie en -bestrijding en gezondheidscommissies. Op 31 december bevestigde het centrum voor ziektepreventie en -bestrijding uit Wuhan het bestaan van het cluster van patiënten dat gerelateerd werd aan de Huanan Seafood Market nadat niet-geverifieerde documenten op internet verschenen.
Om een verdere uitbraak te voorkomen waren alle elf miljoen inwoners van Wuhan in thuisisolatie geplaatst. Er heerste angst dat het virus zou muteren en daardoor onbehandelbaar zou blijven met vele doden tot gevolg.
Januari 2020
Minister voor Medische Zorg Bruno Bruins gaf op 24 januari aan de Tweede Kamer aan dat Nederland goed was voorbereid op een uitbraak van het SARS-Cov-2-virus dat leiden kon tot COVID-19, een nieuwe ziekte die fataal kon aflopen en waarvoor geen vaccin voorhanden was.
Op 24 januari werd in Nederland een Outbreak Management Team (OMT) operationeel. Dit door het RIVM samengestelde team van experts ging het ministerie van Volksgezondheid adviseren over het virus en eventueel te nemen maatregelen. Drie dagen later werd COVID-19 door Bruins – op advies van het OMT – aangemerkt als een A-ziekte, waardoor deze ziekte ook bij een vermoeden al bij de GGD meldingsplichtig werd in plaats van tot dan alleen bij een diagnose. De maatregel hield ook in dat een besmet persoon gedwongen kon worden onderzocht, alsook tegen zijn wil in quarantaine kon worden gesteld. Een persoon met ziekteverschijnselen die op COVID-19 leken, mocht van het RIVM alleen op deze ziekte getest worden als hij recentelijk in of in de buurt van Wuhan was geweest.
Februari 2020
Begin februari arriveerden twintig Nederlanders uit Wuhan in Nederland. Zij waren door de Nederlandse overheid uit die plaats geëvacueerd wegens kans op besmetting met het SARS-CoV-2-virus. Allen werden na aankomst voor veertien dagen in quarantaine gehouden en dienden minstens twee meter afstand te houden tot andere huisgenoten. De quarantaine was afgedwongen door buitenlandse autoriteiten.
Op 16 februari arriveerden tal van Nederlanders die in Oost-Azië passagier waren geweest op het cruiseschip Westendam van de Holland-Amerika Lijn en waarop COVID-19 was uitgebroken. Geen van hen hoefde van de GGD in quarantaine, dat werd pas nodig geacht als ze alsnog ziek zouden worden.
Op 25 februari heb ik de opening van het Chinees Nieuwjaar in het Atrium (stadhuis) van Den Haag bezocht. Het was de start van het Jaar van de Rat. Aan het einde van de show trad OG3NE op met een spetterend optreden met al hun hits. Bezoekers van deze show zagen ook Chinese circusartiesten en vroegen zich af wat de stand van zaken was over het coronavirus. Zaten hier ook mensen in het Atrium uit Wuhan? Niemand gebruikte mondkapjes en hanteerde de 1,5 meter afstand. Achteraf gesproken was dit voor mij in 2020 het grootste evenement dat ik bezocht. Voor een korte samenvatting van die dag, zie de video: https://www.youtube.com/watch?v=dtm6-o8D6pE
Op 27 februari werd de eerste besmetting met het virus in Nederland gemeld. Het betrof een 56-jarige ondernemer uit Loon op Zand, die kort daarvoor naar de Noord-Italiaanse regio Lombardije was afgereisd. De man was op 26 februari opgenomen in het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis in Tilburg.
Maart 2020
Begin maart steeg het aantal besmettingen in ons land. In het Rotterdamse Ikazia Ziekenhuis stierf de eerste persoon (86-jarige man) ten gevolge van COVID-19. Tussen 7 en 12 maart werden in het Bredase Amphia Ziekenhuis en het Tilburgse Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis alle gezondheidsmedewerkers met koorts en/of ademhalingsklachten op vrijwillige basis getest op COVID-19. Bij 83 (6,4%) van de geteste medewerkers – werkzaam op 52 verschillende afdelingen – werd de ziekte vastgesteld. De meeste geïnfecteerden hadden milde klachten. Gesuggereerd werd dat de ziekte al in Nederland verspreid was voordat officieel de eerste persoon met COVID-19 vastgesteld werd.
De regering kwam op 9 maart (2e persconferentie) met meerdere hygiënemaatregelen. Zo werd iedereen aangeraden regelmatig zijn handen te wassen en niet meer in de hand maar in de elleboog te niezen of te hoesten, alsook om geen stoffen maar alleen nog papieren zakdoekjes te gebruiken. Sinds die dag wordt ook landelijk gevraagd om geen handen meer te schudden. Inwoners van Noord-Brabant werd opgeroepen zo veel als waar mogelijk vanuit huis te werken.
De ingestelde maatregelen leidden tot hamstergedrag bij een deel van de Nederlandse bevolking. Vooral toiletpapier, handgel en paracetamol, maar ook pasta’s en blikvoeding, werden gretig ingekocht. Premier Mark Rutte kwam eraan te pas om op te roepen om het hamsteren te laten, aangezien er volgens hem voldoende voorraad was. Ook de supermarkten, die recordomzetten draaiden, riepen op om te matigen. De regering vroeg om in elk geval niet meer met cashgeld te betalen, maar zoveel mogelijk contactloos te betalen om verspreiding van het coronavirus via contact met bankbiljetten of het toetsenbordje van de betaalautomaat te voorkomen.
Op 11 maart is het coronavirus nu officieel een pandemie. Maar deze zorgvuldig gekozen definitie van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) leidt niet tot een andere aanpak om het virus te bestrijden. ‘Het verandert niet wat de WHO doet of wat landen wereldwijd zouden moeten doen’, zegt WHO-chef Tedros Adhanom Ghebreyesus. Pandemie betekent letterlijk: wereldwijd voorkomend.
Op 12 maart werden nieuwe landelijke overheidsmaatregelen afgekondigd. Iedereen in Nederland werd opgeroepen om thuis te blijven bij klachten als neusverkoudheid, hoesten, keelpijn of koorts. Ook werd gevraagd om sociaal contact te mijden. Bijeenkomsten met meer dan honderd personen werden afgelast. Dat gold ook voor publieke locaties als musea, concertzalen, theaters, sportclubs en sportwedstrijden.
Voor supermarkten gold die regeling niet. Mensen met een beroep werden opgeroepen zoveel mogelijk thuis te werken of de werktijden te spreiden. Ouderen en personen met verminderde weerstand werden verzocht grote gezelschappen en openbaar vervoer te mijden. Eenieder werd opgeroepen niet naar het buitenland te reizen.
Hogescholen en universiteiten sloten hun deuren. Scholen in het primair, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs en kinderopvang bleven gewoon open. De regering was van mening dat daar weinig sprake was van besmettingen. Kinderen en jongeren vormden volgens het Rijk bovendien niet de groep met de hoogste risico’s. Daarnaast zouden de maatschappelijke gevolgen van het sluiten van deze scholen volgens de overheid groot zijn en zou sluiting weinig bijdragen aan het beperken van de verspreiding. Kinderen die verkouden waren, werd wel gevraagd thuis te blijven.
Diverse scholenorganisaties eisten dat de scholen gesloten werden en tal van scholen gingen daar zelf al toe over. Op zondag 15 maart werd de grens van duizend vastgestelde COVID-19-gevallen overschreden. Op deze mooie zonnige zondag zat ik op het terras. Er werd om ongeveer halfzes ’s middags bekendgemaakt door minister Bruno Bruins, dat alle eet- en drinkgelegenheden, sport- en fitnessclubs, sauna’s, seksclubs en coffeeshops vanaf 18.00 uur die dag dienden te sluiten. En het kabinet besloot tevens om vanaf de volgende dag toch maar alle scholen en kinderdagverblijven te sluiten. Het ging daarbij om scholen in het basis- en voortgezet onderwijs en mbo.
She likes weeds is een hit van de Nederlandse popgroep Tee Set uit 1970. De tekst kon worden opgevat als een speelse verwijzing naar cannabis-gebruik, omdat weed(s) of wiet een aanduiding zou zijn voor marihuana. Het gebruik daarvan, ofschoon illegaal, vond in de loop van de jaren 60 steeds meer ingang bij internationaal befaamde artiesten in de popmuziek zoals zoals Bob Dylan en The Beatles, en ook in Nederland steeds meer in een subcultuur van experimenterende jongeren.
Video She likes weeds – Tee Set (1970):
https://www.youtube.com/watch?v=99H39iFmXDQ
Kinderen van personen in wat ‘cruciale beroepen’ genoemd werden, zoals die in de zorg, politie, openbaar vervoer en brandweer kregen wel les, zodat hun ouders of verzorgers aan het werk konden blijven. Iedereen werd opgeroepen om 1,5 meter afstand van elkaar te houden. Wel mochten de afhaalrestaurants openblijven, evenals coffeeshops.
Vanaf dezelfde dag werden de bevolkingsonderzoeken naar darmkanker, baarmoederhalskanker en borstkanker stopgezet om capaciteit vrij te maken voor de opvang van coronapatiënten. Ook de testlaboratoria werden nu ontlast en konden hun capaciteit aanwenden voor testen op het coronavirus. Op dinsdagavond 17 maart om acht uur klapten tal van Nederlanders op afspraak voor zorgmedewerkers, vuilnismannen en alle anderen die het land draaiende hielden. Half maart sloten alle Nederlandse ziekenhuizen hun deuren voor bezoekers aan patiënten die in het ziekenhuis waren opgenomen. Niet-essentiële operaties werden in principe niet meer uitgevoerd.
Eenieder die koorts had van meer dan 38 graden Celsius, verkouden was, of die een loopneus had of ademhalingsklachten werd verordonneerd om thuis te blijven. Een uitzondering was er voor personeel in wat de overheid ‘cruciale beroepen en vitale processen‘ noemde. Daaronder vielen onder meer alle medewerkers, die in de zorg, brandweer, politie en bij het openbaar vervoer werkten. Zij konden aan het werk blijven bij milde verkoudheidsklachten dit om personeelstekorten in deze sectoren te voorkomen.
Naar aanleiding van de COVID 19-crisis en onder het thema ‘Samen zijn we sterker’, brengt bpost in beperkte oplage postzegels uit rond het thema ‘Samen zijn we sterker’. Bpost versterkt de verbondenheid tussen de Belgen nog verder en schenkt een deel van de opbrengst van de solidariteitszegels (30 cent per vel) aan het Fonds Solidaire Zorg van de Koning Boudewijnstichting. Dat fonds steunt initiatieven van ziekenhuizen en residentiële zorgvoorzieningen in het hele land. Die instellingen hebben een cruciale rol in de bestrijding van het virus en van de vooral ook mentale gevolgen op lange termijn. Via een briefje of kaartje met warme boodschap en een mooie postzegel, blijven we in deze periode van beperkt contact verbonden met elkaar. Bpost verbindt niet enkel door recordvolumes brieven en pakjes rond te brengen, maar ook door er onder meer met de gratis kaartjes acties voor te zorgen dat we die samenhang tussen de Belgen in deze contactarme periode stimuleren. Met deze thematische postzegels bouwt bpost hierop verder. Ze zetten de dagelijkse inzet van ontelbare beroepen in de verf, blijvende strijd ‘Allemaal samen tegen het virus = One team against COVID-19‘ .
De dienstregeling van het openbaar vervoer werd afgeschaald want er werd voornamelijk thuisgewerkt op verzoek van het kabinet. Om het contact met de bestuurder van de tram of bus te minimaliseren kon je niet meer via de voordeur instappen maar alleen via de achterdeur. Halverwege maart sloten diverse attractieparken, dierentuinen en vakantieparken op advies van de veiligheidsregio’s hun deuren voor bezoekers. Verpleeghuizen en kleinschalige woonvormen in de ouderenzorg werden gesloten voor bezoekers en anderen.
Het kabinet presenteerde op 17 maart de Tweede Kamer de instelling van de Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor behoud van werkgelegenheid (NOW), bedoeld om werkgevers tegemoet te komen in de betaling van loon aan werknemers als het bedrijf in betalingsmoeilijkheden was gekomen. ZZP’ers kregen ook een regeling: Tijdelijke Overbruggingsregeling Zelfstandige Ondernemers (Tozo). Minister Wopke Hoekstra (Financiën) gaf op 20 maart aan dat de komende drie maanden voor een bedrag van 45 tot 65 miljard euro door Nederland op de kapitaalmarkt geleend diende te worden om de door het kabinet toegezegde financiële vergoedingen aan bedrijven te kunnen betalen. En als de nood aan de man was, zou het kabinet volgens Hoekstra zelfs tot 90 miljard euro kunnen uitgeven.
Koning Willem-Alexander hield die avond een toespraak van zeven minuten gericht aan het gehele Nederlandse volk. De Belgische koning Filip, de Deense koningin Margrethe en de Zweedse koning Carl Gustaf gingen hem al voor. De koning complimenteerde, troostte én waarschuwde. Hij riep op om eenzaamheid te voorkomen en sloot af met: ‘Alertheid, solidariteit en warmte: zolang we die drie vasthouden kunnen we deze crisis samen aan, ook als het wat langer gaat duren’.
In supermarkten verschenen in maart bij de kassa spatschermen van plexiglas die moesten voorkomen dat klant en caissière elkaar konden besmetten. Op de grond bij de kassa’s werden op 1,5 meter afstand van elkaar horizontale strepen geplakt die de wachtende klanten op afstand dienden te houden. Diverse winkels die open mochten blijven, sloten toch hun deuren bv C&A, IKEA, De Bijenkorf, Zara. Bij de ingang van de winkels stonden flesjes handgel om te gebruiken bij het bezoek.
Om de drukke Brabantse ziekenhuizen met COVID-19-patiënten te ontlasten werden honderden patiënten verspreid over Nederland, vooral naar Noord-Nederland en Oost-Nederland. Op 21 maart werd de komst aangekondigd van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) aan dat zich ging bezighouden met de spreiding van ziekenhuisopnamen van COVID-19-patiënten.
De Oostenrijkse post heeft een COVID-19 zegel uitgegeven op drielaags toiletpapier. De postzegel is geïnspireerd op de paniekaankoop van toiletpapier toen COVID-19 in het voorjaar voor het eerst Europa trof. Het toont een babyolifant, een symbool dat burgers aanmoedigt om afstand te houden tijdens de pandemie. Huishoudelijk toiletpapier was lange tijd uitverkocht door het hamsteren en het was moeilijk om ze te kopen in supermarkten, zei de perschef van de postdienst. Toiletpapier was een symbool voor paniekaankopen. De postzegel toont een afbeelding van een babyolifant om het 1 meter fysieke afstandsadvies te symboliseren, dat in Oostenrijk wordt gehanteerd om de verspreiding van het virus te voorkomen. Als je 10 postzegelvellen achter elkaar legt, krijg je in totaal een meter afstand – oftewel de lengte van een babyolifant. Het beroemde babydier staat ook op de postzegel meldde de Oostenrijkse Post. Waarde zegel: € 2,75 plus een toeslag van € 2,75. De toeslag schenkt de post aan degenen die ernstig zijn getroffen door de pandemie.
Op het velletje staat een babyolifant, die tijdens de coronacrisis uitgroeide tot symbool van sociale afstand (social distancing). Wie niet weet in Oostenrijk hoeveel afstand hij/zij tot de ander moet houden, kan het beste aan een baby-olifant denken. In Oostenrijk is de afstand van 1 meter als veilig beschouwd. Baby-olifant Kibali, die in dierentuin Schönbrunn (Wenen) woont, stond model voor de zegel. De zegel is een knipoog naar het hamstergedrag van toiletrollen. Hamsteren van de postzegel is niet nodig. De oplage bedraagt 300.000 exemplaren. De zegel kost nominaal € 5,50.
Op 23 maart werden door het kabinet strengere maatregelen afgeroepen. Rutte noemde deze maatregelen een intelligente lockdown. Groepsvorming van meer dan twee personen in de publieke ruimte werd verboden. Een uitzondering was er voor personen die een gezamenlijk huishouden voerden. Onder groepsvorming in het algemeen werd verstaan als er minder dan 1,5 meter afstand werd gehouden. Er was ook geen sprake van groepsvorming als kinderen tot en met twaalf jaar samenspeelden onder toezicht van een of meer ouders of voogden, mits de toezichthouders onderling 1,5 meter afstand bewaarden. Het uitoefenen van bijna alle contactberoepen werd verboden. Daaronder vielen masseurs, kappers, nagelstylisten, prostituees en rijinstructeurs. Er werd een uitzondering gemaakt voor (para)medische beroepen.
Casino’s, speelhallen en daarmee vergelijkbare instellingen werden gesloten. Winkels en markten mochten openblijven zolang men zich hield aan de 1,5 meter afstand en de geldende hygiënemaatregelen. Vakantieparken, campings, parken, natuurgebieden en stranden mochten door de autoriteiten gesloten worden als er door de bezoekers geen 1,5 meter afstand werd gehouden. Huishoudens mochten nog maar bezoek ontvangen van maximaal drie personen, waarbij wel een minimale afstand van 1,5 meter aangehouden diende te worden. Bij overtreding konden volwassenen een boete krijgen van 390 euro, minderjarigen van 95 euro. Bedrijven konden tot 4350 euro beboet worden.
Om met een bankpas contactloos betalen zonder pincode voor meer mensen mogelijk te maken, werd op 24 maart het maximumbedrag van 25 euro verdubbeld. Op 19 maart werd de dagelijkse cumulatieve limiet al verhoogd naar honderd euro. In de publieke ruimte werden door de overheid handhavers ingezet die erop moesten toezien dat eenieder van wie dat verwacht werd minimaal 1,5 meter afstand tot elkaar hield. In supermarkten werd het gebruik van een winkelwagen en bij gebrek daaraan een winkelmand verplicht gesteld om op die manier automatisch afstand te creëren. Diverse winkels en supermarkten gingen ertoe over om winkelwagen en winkelmand direct na gebruik te desinfecteren. Overal in het land verschenen waarschuwingen om toch vooral 1,5 meter afstand te bewaren. Winkels lieten nog maar een beperkt aantal klanten toe en riepen anderen op om buiten op hun beurt te wachten.
Op 24 maart maakte minister Slob bekend dat de centrale eindexamens in het voortgezet onderwijs niet door zouden gaan in 2020. Leerlingen konden aan de hand van de schoolexamens, die eerder in het jaar afgenomen worden, hun diploma behalen. Als leerlingen gezakt waren, mochten deze twee verbeteringstoetsen maken, die even zwaar meewegen als een Centraal Examen voor een vak.
Vanaf de laatste week van maart werden op diverse locaties hotels van de ketens Van der Valk en Fletcher heringericht tot ‘coronahotel’. Ze werden geschikt gemaakt voor coronapatiënten die er te slecht aan toe waren om thuis te blijven en te goed voor een ziekenhuis. Ook personen die een andere ziekte onder de leden hadden en in het ziekenhuis uitbehandeld waren, konden er terecht om de ziekenhuizen te ontlasten, zodat ze meer coronapatiënten konden opvangen.
Nederland zou maximaal 1700 coronapatiënten op de Intensive Care-units kunnen opnemen, zo bleek tijdens een informatieronde van het RIVM met de Tweede Kamer. Uitbreiding van dat aantal werd op korte termijn onmogelijk geacht. De verwachting volgens het RIVM was dat eind mei het aantal van 1700 COVID-19-patiënten op de IC bereikt zou worden, daarna zou het aantal afnemen. Het CBS meldde op 26 maart dat als gevolg van de genomen maatregelen om de coronacrisis te bezweren een recessie onafwendbaar was. De werkloosheid zou oplopen. Op Schiphol nam in de tweede helft van maart het passagiersvervoer af met 83%.
Een deel van de ondernemingen met tot 250 medewerkers kwam vanaf die dag in aanmerking voor een eenmalige uitkering van 4000 euro als aangetoond kon worden dat door de kabinetsmaatregelen om de COVID-19 uitbraak te bestrijden in drie maanden tijd een omzetverlies van 4000 euro werd geleden en er tegelijkertijd sprake was van 4000 euro vaste lasten. De beleidsregel was bedoeld voor bedrijven als kapperszaken en cafés die op last van de overheid hun zaak hadden moeten sluiten. De tegemoetkoming werd bekend als de TOGS-regeling.
Het Leger des Heils vroeg op 26 maart onder het motto ‘Thuisblijven, hoe dan?!’ aandacht voor de problematiek van daklozen die geen plek hadden om vanwege het coronavirus thuis te blijven. Ook vluchtelingen hadden in de opvanglocaties geen eigen plek, waardoor het risico op besmetting groter was. Alternatieven konden volgens de christelijke organisatie worden gevonden in leegstaande hotels en vakantieparken of in sporthallen.
Om aan de grote vraag in Nederland aan handgels te voldoen gingen bedrijven die actief waren in het produceren van alcohol voor consumptie over op het fabriceren van desinfecterende alcohol. Bavaria haalde zelfs het onverkocht gebleven bier op bij cafés om er desinfecterende alcohol van te brouwen.
Winkels in doe-het-zelfartikelen, keukens en vloeren behaalden in maart hun grootste omzetstijging sinds het CBS in 2005 begon met de meting van koop gecorrigeerd gedrag. In dezelfde maand leden kleding– en schoenenwinkels hun grootste omzetverlies sinds 2005. Supermarkten hadden daarentegen een omzetstijging van meer dan dertien procent. Online werd er bijna 29 procent meer verkocht dan in dezelfde maand een jaar eerder. Over de hele linie werd er in maart in de detailhandel een omzetstijging van 13,5 procent gemeten.
Wordt vervolgd
Arend van Dam (1945) is een Nederlands (politiek) tekenaar. Hij tekent zowel politieke spotprenten als cartoons en illustraties over zaken uit het dagelijks leven. Met zijn cartoons won Arend van Dam een aantal internationale prijzen, waaronder de ‘Gouden Dadel’ in 1972 in de ‘Salone Internazionale dell’Umorismo’ in Italië en de prijs van het Ministerie van Rijkswaterstaat in 1994 tijdens het negende Nederlandse Cartoonfestival. Arend heeft verschillende opdrachtgevers voor dag-en weekbladen. Ik lees zijn cartoons in mijn regionale dagblad.
Meer info
Meer Corona blogs vindt u op: https://www.postzegelblog.nl/tag/coronavirus/
Reacties (0)
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)