1) Kinderpostzegels 1990: kind & hobby

Grafisch ontwerper Berry van Gerwen en grafisch vormgever Jan Bolle: “Bij het ontwerpen van de kinderzegels 1990 heeft voorop gestaan dat de afbeeldingen niet alleen óver kinderen gaan, maar ook echt dat ze vóór kinderen zijn, hen aanspreken. Drie hobby’s staan centraal paardensport, computeren en postzegels verzamelen.”

Gestructureerd over het ontwerpproces vervolgt het ontwerpersduo:

1. “Als eerste hebben we een kijkdoos gemaakt.
2. Vervolgens hebben we tekeningen van de drie hoofdpersonen gemaakt en met kleurpotlood van kleuren voorzien.
3. Daarna zijn de onderkanten van de uitgeknipte tekeningen omgevouwen en in de doos rechtop staand geplakt.
   
   
   
4. Met spotjes ontstaan schaduwbeelden op de achtergrond.
5. Per kijkdoos is een foto genomen, waarop naderhand een hartvormig kader wordt aangebracht. Hiermee wordt de liefhebberij aangeduid, die met hart en ziel wordt beleden.”

Kinderpostzegels 1990

55 cent (nvph 1457): De paardensport is geliefd bij kinderen, die van dieren houden. Over de postzegel snelt als een hordeloper in razende vaart een tweebenig paard. Het meisje op de paardenrug bestuurt het dier met een autostuur. Een draad loopt van het stuur naar het hoofd van het paard.

65 cent (nvph 1458): Een uit het beeldscherm komend monster overvalt het verschrikt achteruit deinzende en verstijfde meisje. Hiermee laten de ontwerpers het helemaal opgaan in computerspelletjes zien. De gebruiker ervaart het spel net alsof het echt gebeurt. Zij wordt er geheel door in beslag genomen, het spel overrompelt of overmant haar geheel. Het aantrekkelijke van deze spelletjes (waardoor je in een virtuele wereld terechtkomt) is dat je daarbij ook nog zelf met trucjes de situaties actief kunt beïnvloeden.

75 cent (nvph 1459): Een jongetje holt met een loep in zijn hand achter een postzegel aan, die een lange neus maakt. De postzegel zit met een draad aan het hoofd van het kereltje vast, gelijk een ezel die achter een wortel aanloopt, die aan een stok voor zijn neus hangt. Postzegel en wortel blijven onbereikbaar. Beide ontwerpers verbeelden hiermee dat een verzameling nooit compleet zal worden: “Steeds is er weer wat nieuws waar je achter aan moet zitten. Wat je najaagt. Het is wél het aantrekkelijke van verzamelen.”

Op de twee kinderpostzegels 1990 en 1993 worden beide personen op dezelfde wijze door de televisie overdonderd. Het moderne ‘communicatie-middel-monster’ beïnvloedt, stuurt en achtervolgt ons voortdurend in al ons doen en laten.

Schimmenspel

Het schimmenspel vervult niet alleen een decoratieve functie op de postzegel, maar geeft ook een beeld van een achtergrondgedachte. Namelijk die van de actieve, onverzadigbare betrokkenheid van een kind / persoon bij een geliefde hobby-activiteit. Het wordt zichtbaar gemaakt door een beweging-simulerende, schuin-diagonale lichaamshouding van de drie hoofdpersonen.

De non-verbale communicatie tussen wajangpoppen symboliseert op indringende wijze tegenstellingen tussen goed en kwaad, man en vrouw. Het poppen-schimmenspel wordt voortdurend door gamelanmuziek ondersteund.

De werkelijkheidsgetrouw uitgeknipte figuurtjes zijn nog enigszins persoonsgebonden, terwijl de silhouetten (gelijk het schimmenspel van Indonesische wajangpoppen) er een algemeen, abstract-afstandelijk beeld van geven.

2) Eeuwfeest 100-jarige Koninklijke Nederlandsche Voetbal Bond

De ontwerpers Linda van Deursen & Armand Mevis accentueren op KNVB-postzegel (nvph 1433) de algemene betekenis van de KNVB-organisatie namelijk die van amateurvoetballers en die van professionele voetballers. Op deze postzegel staat als hoofdmotief centraal de ervaring en beleving (drijfveer) van het plezier, de lol en het ongedwongen balletjes trappen van de jeugd.

Gelaagde postzegel

Op de postzegel zijn twee lagen op elkaar gestapeld: een realistische en een schematische.

1. De eerste ‘afbeeldingslaag’ verbeeldt de ‘samenwerking’ tussen het jonge voetballertje en zijn schaduw. Hij zweeft tijdens de actie a.h.w. ietsje boven de grond, waardoor er tussen hem en de schaduw enige afstand ontstaat.
   In deze verbeelding wordt het karakteristieke van het intense samenspel tussen twee voetballers op levensechte wijze zichtbaar gemaakt. Arnold Mühren: “Dat voetballertje op de postzegel vind ik trouwens erg leuk. Maar aan de trapbeweging te zien, is hij rechtsbenig. Eigenlijk had-ie links moeten zijn.”
   
   
   
2. De tweede laag toont het professionele voetbal op een abstracte wijze met lijnen, cijfers en pijltjes. Het is een schematische tekening van een spelsituatie en wel een zeer bekende. Namelijk het doelpunt dat Van Basten maakte bij de Europese kampioenschappen van 1988 tijdens de wedstrijd Nederland – Rusland.
3. De typografie verwijst naar de schreeuwerige krantenkoppen, die Nederland door de oranje kleur op de postzegel letterlijk en figuurlijk op de voorgrond doet treden.

Schematische opbouw en afronding doelpunt

Voetbalkenners zullen best wel wijs kunnen worden uit deze schematische weergave en succesvolle afronding van een tegenaanval. De wedstrijd tussen Nederland en Rusland eindigt na het beslissende doelpunt van Van Basten met de eindstand 2 – 0.

Procesweergave van seconden tot seconde, waarbij de opbouw van de goal centraal staat:

• Mühren brengt vanaf A via de met 1 aangegeven zigzaglijn de bal op.
• Van Basten speurt vanaf B via de met 2 aangegeven streepjeslijn naar de rechterzijde van het veld.
• Mühren stuurt de bal via met 3 aangegeven lijn naar Van Basten, die op dat punt de bal ineens op zijn schoen neemt.
• Via de met 4 aangegeven dubbele lijn (dwars door Nederland) schiet Van Basten over de Russische doelman (K) de bal in het doel.

De wens werpt zijn schaduw al vooruit!

Op het vier postzegels tellende postzegelvel Olympische Spelen 1992 (nvph 1517) zijn ogenschijnlijk vijf postzegels geplaatst. Op vier ervan valt de schaduw van actief de sport bedrijvende sporters over de ‘postzegelgrens’. Zelfs één schaduw valt over een echte perforatie. Hierbij is sprake van het ‘postzegel-beeld-doorloper-effect’, dat op de wens is gericht in de toekomst een medaille te winnen.

P.S.
Het grijze kruis op de Rode Kruis-postzegel (nvph 1532), dat niets met een schaduw heeft te maken, verwijst naar het Rode Kruis, waar men via een krantenfoto afstandelijk meestal mee in aanraking komt.

Bron: Jaarboek Nederlandse postzegels 1989 van PTT Post met album en schetsboekje

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • Nederland • Nederland • Kinderpostzegels • Voetbal

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(4 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)

Laden...