Op welke wijze komt het kind zoal in aanraking met het nieuws in de krant, op de radio en voor de televisie? Oxenaar geeft na de voltooiing van het gehele ontwerp- en drukproces van de kinderpostzegels 1993 een fantasierijk associatief verslag daarvan, dat in een SKN-brochure met een oplage van 600 exemplaren is, uitgegeven.
Gerelateerde artikelen
Oxenaars visie: breedvoerig met gevoel gedetailleerd verwoord!
Bron: brochure SKN 1993
Omdat ik er plezier in heb . . . , omdat ik graag zit te tekenen . . . koude, grijze dagen waren het; mooi om naar te kijken, zachtbruin, verstorven groen, hier en daar wat oranje in de tuinen. De nevel heeft vernis gestoven op de bomen. Een zwart-wit geblokte verkeerspaal is altijd wel aanwezig. Binnen is ‘t feestelijk door het lamplicht op mijn boeken en mijn witte tafel.
Ineens ligt die vraag er: om drie kinderzegels te ontwerpen: wit papier, een hoofd vol gedachten . . . een bewegende hand.
Ik wilde graag kleurige zegels maken, rood . . . blauw . . . geel . . , met eenvoudige beelden: de directheid van de kinderwereld. Ik ga graag met kinderen om, zij verbazen me en inspireren me. Kind + media . . . dát was het gegeven thema . . . (wat is dat nou: media . . . media? ! . . .) televisie, denk ik, allereerst . . . kranten . . en radio . . . informatie . . . amusement . . een voorgesorteerde vreemde schijn-werkelijkheid.
Er zijn natuurlijk ontzettend aardige programma’s voor kinderen op de televisie en leuke kinderpagina’s in kranten: Een vrolijke, inventieve wereld vol volwassenen met rare stemmetjes, kindertekeningen, informatieve verhaaltjes en zoete dierenfilms.
Tegelijkertijd is er het nieuws, het plotselinge geweld, de zinloze reclame . . . ; vooral op de TV stort het zich over ze heen. Die onvermijdelijke menging van een vertrouwde kinderwereld en ons hele eruptieve tranendal . . . dat wilde ik proberen uit te drukken in de vormgeving van de 3 zegeltjes van 2 x 3 cm. Hoe?
(Radio: ik herinner me, in m’n pyjama voor de kachel, “kleutertje luister”, en ‘t klokje van 7 uur met Koning Kaskoeskielevan . .)
Bron: brochure SKN 1993
Bij toeval zat ik te bladeren in La Dame a la Licorne, de catalogus van die reeks schitterende 15e -eeuwse tapijten uit Musée Cluny in Parijs. Figuren en wonderdieren in een vlakke ruimte vol betekenisvolle iconen. Een inspirerende mogelijkheid.
Rondom de dame zijn talrijke bloempjes op de achtergrond aangebracht. Deze kleine bloemen zijn niet ruimtelijk, drie-dimensionaal afgebeeld in tegenstelling tot de eenhoorn en de dame.
Een buurjongetje van een jaar of vier loopt met een gevouwen feestmuts op z’n hoofd. De muts is van een krant gevouwen: . . . een reeks rampzalige mededelingen draagt hij vrolijk met zich rond: Serajewo, Somalië, Ulster . . .
Ik mag bij mijn kleindochter Hannah op audiëntie . . een zeldzaam voorrecht . . in haar vertrek vol geheimen zit een olifant op een klein stoeltje. Hij heeft een koptelefoon op. Zo’n dunne, kleine: heel wat anders dan piloten. Wat stroomt daar allemaal in zijn wollen hersens? Hij kijkt heel tevreden.
En de televisie . . . een agressieve aanwezigheid waar kinderen passie-loos vóór hangen. Ze drinken alles in: ‘t goede, wel-bedachte, ‘t snelle goedkope en ‘t plotselinge geweld. De hele groentesoep uit ‘t dwingende oog.
Dat werden de beelden. In de achtergrond de tekens van plezier, aandacht, opwinding, verbazing en schrik.
[Krantenmuts olifantje luisterdn.radio televisie als agressief persoon]
Bron: brochure SKN 1993
Een keer of drie, vier heb ik ze opnieuw getekend, met kleurpotlood , , , : variaties, verbeteringen in de verhoudingen.
Altijd weer moeilijk om voor te stellen hoe ‘t werkt op 2 x 3 cm . . .
Nederland en de waarde-aanduiding wilde ik één geheel laten vormen met de voorstelling. Maar dan wel zo dat ‘t duidelijk te lezen blijft. Anders is ‘t geen postzegel, vind ik.
Dit was iets over hoe deze ontwerpen tot stand kwamen.
Ik heb er veel plezier aan beleefd om ze te maken (de werktekeningen, de eerste proefdrukken, de heerlijke geur van druk-inkt, de stampende zuchtende drukpersen). Ik hoop dat U er ook plezier aan beleeft.
Ootje Oxenaar 7.XI.’93
Toegepaste invalswegen
Oxenaar beschrijft zijn creatieve ideeën, gedachten en invallen, welke hij in de drie kinderzegels heeft verwerkt. Ook toevallige ‘ontmoetingen & belevenissen’ spelen een rol bij de realisatie van de kinderpostzegels.
- Een Franse museumcatalogus met een vlakke ruimte, zonder ruimtelijke suggestie.
- Het passeren van een jongetje met een papieren krant-muts op zijn hoofd.
- Bezoek aan kleinkind, waar Oxenaar een olifant met een koptelefoon ziet.
- Agressieve TV-aanwezigheid, die nieuws en geweld over kinderen uitstort.
Blauwe 70 cent kinderen zien kranten
Op de gevouwen krantensteek -postzegel staan actuele tekstflarden uit het nieuws op bijzonder suggestieve manier afgebroken en in gevarieerde letters opgevoerd. Rustig overzichtelijke afbeelding gelijk een krant. Typografische tekens als vraagteken, uitroepteken, komma en punt verwijzen zowel naar de opmaak van de krant of naar de zin of onzin van het nieuws.
Tekstkreten uit het nieuws: [1] CLINTON, [2] Milieu, [3] 1993, [4] Bom, [5] racisme, [6] duizenden vluchtelingen.
Gele 70 cent kinderen horen radio
Gelijk de vorige kinderpostzegel een redelijk overzichtelijk samengestelde postzegelafbeelding. De olifant, zittend op een stoel met blauwe leuning, luistert naar de radio. Hierbij komt het kind ook met aantrekkelijk en minder aantrekkelijk nieuws in aanraking:
- Muziek door muzieknoot.
- Uitspraken en opmerkingen die vragen of afschuw oproepen, welke door vraagteken en uitroepteken worden verbeeld.
- Een dolk symboliseert ellendig nieuws.
Rode 80 cent televisie overvalt kinderen
Op een agressieve manier overvalt het televisiemonster het kind met (on)aantrekkelijk nieuws. Op een chaotische wijze zijn symbolen als krokodil, tulp en raket gerangschikt rondom de televisie. Het kind trekt zich letterlijk terug wat door de stand van beide benen wordt aangeduid: “Hij snapt er niets van!”
Op alle drie kinderzegels vervult het plus-teken een dubbelrol. De eerste betekenis heeft betrekking op de frankeerwaarde die met een bijslagbedrag wordt verhoogd. De twee betekenis slaat op de stapeling van het nieuws in krant, op de radio en voor de televisie.
Oxenaars visie: zakelijk-verstandig, kort en bondig verwoord!
Kort en bondig verwoordt Oxenaar zijn kinderpostzegels in Pro-fil 15: “Kinderen zien kranten, verslinden televisie en horen de radio. Alle lieflijkheid en gruwelijke ellende in de wereld, alle menselijke warmte en aanstellerij, informatie komt op ze af. Soms dwingend en agressief, soms als zoete stroop. Al deze verwarrende aspecten van de media in een eenvoudige vorm laat ik zien.”
Reacties (1)
Heeft u de gevarieerde notitie van de jaartallen 1993 op de drie kinderzegels al ontdekt?
– 70 cent: het jaartal staat gedeeltelijk afgedekt in de krant.
– 70 cent: het jaartal staat rechtsboven in de hoek.
– 80 cent: het jaartal staat op de schoen in verkorte uitvoering als ’93.
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)