De Basilisk

Een basilisk is het grootste monster dat ooit op aarde heeft geleefd. Geboren uit een hanenei en door een schildpad uitgebroed. Hij ziet er afzichtelijk uit. Het is een soort reuzenhagedis met een kam van stekels op zijn rug en een staart met ratelende schubben. Zijn monsterkop heeft een grote rode bek en venijnig uitstekende tanden en door zijn grote zwarte neusgaten spuwt hij wolken stinkende adem uit. Zijn blik is zo giftig dat iemand die hem in de ogen kijkt acuut sterft. De Basilisk zal alleen sterven als iemand hem een spiegel voor zijn kop houdt. Nu woonde er aan het begin van de 13^e eeuw in Wenen een bakker aan de Schönlaterngasse in Wenen die zijn dochter Apollonia en knecht Hans het leven moeilijk maakte. Toen Hans aan de bakker om de hand van zijn dochter vroeg werd zijn verzoek afgewezen. Op een dag ging een dienstmeisje van de bakker naar de bron om water te halen maar, zoals ze vertelde, ze zag een verschrikkelijk monster in de put waar een walgelijke stank vanaf kwam. Luid gillend rende ze terug naar de bakkerij.

Hans was een slimme jongen en daalde met een spiegel af in de waterput. Bij de blik in de spiegel ontplofte de Basilisk. Er bleef de bakker niets anders over dan de hand van zijn dochter te schenken aan de moedige knecht.

Ook Utrecht heeft een basilisk gekend. In Dokkum heeft zo’n dier eens 18 mensen tegelijk gedood met het vuur uit zijn ogen. In Oldeboorn gebeurde hetzelfde, verschillende mensen vonden de dood.

De Vlaamse dichter Jacob van Maerlant (ca. 1230-1300),  beschreef de Basilisk in ‘Dat seste boec van serpenten’, onderdeel van het beroemde boek ‘Der naturen bloeme’.

De Basilisk is sinds 1440 schildhouder van het wapen van de Zwitserse stad Basel. (Basilisken zijn ook een geslacht van hagedissen. Zo leeft er bijvoorbeeld een kroonbasilisk in het tropisch regenwoud van Costa Rica.)

Het Venetiaanse mannetje

Iedere dag leidde een jonge herder zijn koeien naar een bergweide in Tirol. Toen hij zijn boterhammen wilde gaan eten om zich daarna wat op te frissen in de koele bron, verscheen er plotseling een bedelaar die naar hem zwaaide en hem een goede dag wenste. De herder bood hem aan een hapje mee te eten, wat de zwerver een goed idee vond. Hierna nam de vreemdeling zijn beker, doopte hem in het bronwater en vulde hem met zand. Met grote ogen zag de herder dat het zand in goudstof veranderde!  ‘Omdat jij zo goed voor me bent geweest, wil ik je een plezier doen’, zei de vreemdeling. ‘Doop je beker in het water en wacht tot hij met zand gevuld is. Breng het naar Venetië en ik zal je er een goede prijs voor betalen’. Op dat moment veranderde de zwerver in een rijk geklede edelman. De wind kwam onder zijn cape en hij vloog weg. Het duurde wel een tijdje voordat de jonge herder een beker vol  zand had en hij vertrok naar Venetië. Hij trof als snel de edel-man die hem een zeer goede prijs betaalde. De jongen haastte zich naar huis om meer zand te verzamelen. Helaas, de bron was verdwenen en daarmee ook het goudstof.

De verhalen van de ‘mannetjes uit Venetië’ vinden hun oorsprong in de 15^e en 16^e eeuw toen Italiaanse mijnwerkers in de Oostenrijkse bergen naar edelmetalen zochten. Zij beschikten over magische krachten en een tovermiddel om metaal te veredelen, ze konden zich zelfs onzichtbaar maken.

 De nixe van Strudengau

 In Strudengau, waar de Donau zich vroeger door een nauw, bebost dal moest persen, bruiste de rivier over scherpe rotsen en  werd meege-nomen in gevaarlijke draaikolken. Er leefde een jonge veerman.  Toen op een dag drie halfdronken boerenpummels hem vroegen de oversteek te wagen, had hij hier zijn handen vol aan. Daar kwam nog bij dat de mannen een jonge nixe ontdekten die op een zandbank lag te zonnen. De mannen riepen haar het nodige toe en bespotten haar. Dat werd de veerman teveel en dreigde ze overboord te gooien en te overvaren. De boodschap werd begrepen en ze deden er het zwijgen toe. In die tijd zuchtte het land onder het schrikbewind van de Ottomanen. Tijdens een woeste storm klopte op een nacht een vrouw met drie kinderen aan met het verzoek aan de veerman hen over de rivier te zetten, ze waren op de vlucht. Het kleine schip kon de harde storm niet trotseren en dreigde ten onder te gaan toen plotseling een stem riep: ‘Deze kant moet je op!’ De veerman gehoorzaamde blindelings en de vluchtelingen bereikten veilig de andere oever. De terugreis was nog moeilijker, de storm zwol aan. Plotseling stond  een vrouw op de boot. Ze hoefde het roer maar even te beroeren en het scheepje bereikte veilig de overkant. Dat was de dank van de Donaunixe voor de bescherming die de veerman haar geboden had. Toen de Turken eenmaal verdreven waren kwam er een flinke beloning van de vrouw met de drie kinderen, zodat de veerman een aangenaam leven kon gaan leiden.

Die Donaunixe vom Strudengau

Waternimfen, zeemeerminnen, nixen (soms met vleugels afgebeeld), watergeesten en andere vrouwelijke waterwezens spelen een grote rol in mythen en sagen in de Oudheid en de Middeleeuwen in Europa, van Albanië tot Schotland. Een van hen is Mélusine, zij komt voor in verscheidene volksverhalen die dateren uit de 10^e eeuw. Het kernverhaal vertelt dat Mélusine een fee is die trouwt met een ridder, maar daarbij één voorwaarde stelt: hij mag haar op een bepaalde dag van de week niet zien. Ze schenkt hem rijkdom en aanzien, maar verdwijnt als hij zijn belofte breekt…

De mooie Mélusine bij de burcht van de stad Luxemburg

Tot zover een greep uit de vele sagen van Oostenrijk. Ik houd het bij deze drie verhalen, anders ziet u door de bomen het bos niet meer.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(7 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)

Laden...