In Ierland werden voor het eerst kerstzegels uitgegeven in 1971. Het waren twee postzegels met één en hetzelfde ontwerp in twee verschillende frankeerwaarden. In 1972 werd besloten om drie kerstzegels uit te geven, weer met één afbeelding maar nu met drie verschillende waarden. Kerstzegels werden een jaarlijks terugkerende postzegeluitgifte.
Gerelateerde artikelen
De twee kerstzegels van 1971 kregen als afbeelding een beeld dat zich bevindt in de kathedraal van Loughrea in het graafschap Galway. Het beeldhouwwerk werd vervaardigd door John Hughes. Als tekst werd vermeld ‘Nollaig’, het Ierse woord voor Kerstmis. De waarde van 2½p was het tarief voor kerstkaarten binnen de Republiek Ierland. Het tarief van 6p was bestemd voor kerstkaarten met overzeese bestemmingen. Opvallend zijn de overheersende kleuren van de achtergrond dat afbreuk doet aan de afbeelding van het beeldhouwwerk en de leesbaarheid van de tekst in goudkleur. Het beeldhouwwerk en zeker de tekst vallen bijna in het niet. Het ontwerp van de zegels werd vervaardigd door Raymond Kyne. De oplagen waren groot. 18 miljoen voor de 2½p en 2 miljoen voor de 6p.
Ontwerper Patrick Scott koos voor het thema van de kerstzegels van 1972 een afbeelding afkomstig uit het Boek van Kells. Dit zeer zeldzame en kostbare boek behoort tot de collectie van de Bibliotheek van het Trinity College in Dublin en wordt gerekend tot het nationale erfgoed van Ierland. Het boek is geïllustreerd met motieven uit de Keltische cultuur en het Keltische religieuze leven.
Het dorpje Kells ligt in het graafschap Meath en heeft de Ierse naam ‘Cheanannais Mór’. Het dorp, in het noordelijke deel van de Republiek Ierland, bezit een aantal grote Keltische kruisen die rond de toren en bij het kerkje ‘The Church of St Columba’ staan opgesteld. Vroeger stond een van de kruisen op een drukke kruising van wegen in het centrum van het dorp. Omdat het enkele malen bijna omver was gereden door het drukke vrachtverkeer, werd het verplaatst naar het kerkje. In het centrum van het dorpje, nu Cannon Street, stond de Abdij van Kells, nu een ruïne die kan worden bezichtigd bij het kerkje. Het doet nu dienst als museum Vlakbij staat de ronde toren in de vorm van een dikke fabrieksschoorsteen. Er is slechts heel weinig van de abdij overgebleven.
De eerste abdij van Kells werd door Saint Columba gesticht in of rond het jaar 554 na Christus maar door rondtrekkende bendes enkele keren geplunderd en verwoest. In de vroege negende eeuw werd de abdij opnieuw gesticht, nu door monniken die vanaf het eiland Iona, gelegen aan de westkust van Schotland, waren gevlucht vanwege de vele aanvallen en plunderingen door Vikingen. Het eiland Iona behoort tot de Binnen Hebriden.
In het jaar 565 had Saint Columba in gezelschap van 12 monniken op het eiland Iona een klooster gesticht. De abt van het klooster van Iona verliet het eiland in 814 en vestigde zich in Kells, de bakermat van de Columbaanse monniken. Op 11 maart 1997 gaf Royal Mail twee postzegels uit ter gelegenheid van het overlijdensjaar van Saint Columba die leefde van 521 tot 597. Deze twee zegels zijn gewijd aan Saint Columba en twee aan de Benedictijner monnik Saint Augustine of Canterbury die in 597 landde op het voormalige Eiland van Thanet in het graafschap Kent, Engeland, om het Christendom te verkondigen. Twee totaal verschillende redenen voor deze postzegeluitgifte.
De monniken van Iona zijn begonnen met het samenstellen van wat nu het Boek van Kells wordt genoemd. Tegen het jaar 800 was het boek gereed. De inhoud bestaat uit vele pagina’s tekst die zijn versierd met rijk gedecoreerde beginletters en bladzijden die complete met de hand getekende en ingekleurde illustraties hebben. Opvallend zijn de altijd grote donkere wenkbrauwen van de afgebeelde personen. Gedurende de tiende eeuw bleven Vikingen aanvallen uitvoeren op de abdij van Kells maar de monniken konden het boek telkens redden door het te verstoppen. Tot het jaar 1006 toen het uit de schrijn van Saint Columba werd gestolen. Twee maanden later werd het manuscript teruggevonden, echter zonder het omslag en zonder enkele begin- en eindpagina’s.
Eerder, op 14 oktober 1968, verscheen een postzegel in de waarde van 2/6 shilling in de reeks permanente zegels waaronder een afbeelding van een gevleugelde stier, symbool voor de Evangelist Lucas. De afbeelding was niet rechtstreeks ontleend aan het Boek van Kells, maar komt uit het Boek van Chad met Gospels van Saint Chad uit het jaar 740. Dat boek bevindt zich in de kathedraal van Lichfield in Engeland. Dit evangeliënboek bevat 236 pagina’s en is eerder gereedgekomen dan het Boek van Kells. De afbeelding vertoont echter veel gelijkenis met een Keltische tekening van een stier in het Boek van Kells. De postzegel was ontworpen door de in München geboren kunstenaar Heinrich Gerl.
Op de kerstpostzegel van Ierland is een detail van een afbeelding opgenomen voorkomende op een bladzijde uit het Boek van Kells, zoals afgebeeld op bovenstaande prentkaart. Gedurende een groot gedeelte van de middeleeuwen werd het boek in de abdij bewaard. In de twaalfde eeuw werd de abdij opgeheven en werd het een parochiekerk. Het boek werd in de kerk opgeborgen. Tot het jaar 1650 toen soldaten van het leger van Cromwell in het dorp werden ingekwartierd. Voor de veiligheid werd het boek naar Dublin gezonden waarna het in 1661 aan de collectie van de Bibliotheek van het Trinity College werd toegevoegd.
De drie postzegels hadden de waarden van 2½p, het tarief voor kerstkaarten binnen de Republiek Ierland, oplage 18 miljoen, 4p voor kerstkaarten naar Groot-Brittannië en Noord-Ierland, oplage 6 miljoen en 12p voor kerstkaarten overzee, oplage 2 miljoen stuks.
De serie was al vanaf 16 oktober 1972 verkrijgbaar aan de loketten zodat mensen hun kerstkaarten al vroeg konden posten naar verre bestemmingen. En verzamelaars konden hun eerstedag enveloppen laten stempelen in het postkantoor, zoals bovenstaand voorbeeld in de stad Dublin.
Op een van de acht kerstzegels uitgegeven op 26 november 1979 werd door de postdienst van de Turks & Caicos Eilanden het Boek van Kells afgebeeld. Op de afbeelding is Christus te zien omringd door engelen.
In de serie van de Turks & Caicos Eilanden komt nog een postzegel voor met een afbeelding van een ander boek uit die tijd, het boek met de naam ‘Lindisfarne Gospels’, ook wel het ‘Lindisfarne Evangelieboek’ genoemd. Het werd vervaardigd, ook al is het onvoltooid gebleven, tussen de jaren 715 en 720 in het klooster van Lindisfarne gelegen op Holy Island voor de kust van het graafschap Northumberland. Van het klooster resteert slechts een ruïne.
Men neemt aan dat het boek geschreven is door een monnik met de naam Eadfrith, die in het jaar 698 bisschop van Lindisfarne was geworden en in 721 is overleden. Het boek is vervaardigd ter ere van Saint Cuthbert, de meest bekende heilige van Noord-Engeland. Het klooster van Lindisfarne was in ongeveer het jaar 635 gesticht door de Ierse missionaris Aidan die afkomstig was van het eiland Iona waar het Boek van Kells is geschreven. Hij was door koning Oswald van Norhumbria uitgestuurd om te prediken en de heidense Angelsaksen te dopen.
In het jaar 2018 verscheen een zelfklevende automaatzegel in de serie ‘100 Objects’ waarop een bladzijde tekst met versierde beginletters is te zien en een bladzijde met een illustratie. De illustratie is in werkelijkheid op een linker bladzijde in het boek opgenomen. Op de kalender van 2012 uitgegeven door het Trinity College Dublin is deze illustratie te zien in de maand februari. Het Boek van Kells, ook wel het Boek van Columba, in het Iers ‘Leabhar Cheanannais’, bevat de vier Evangeliën van het Nieuwe Testament en is met de hand geschreven in het Latijn en ingekleurd met veel zilver- en goudkleuren. Het boek is gratis digitaal in te zien via de website van Trinity College in Dublin. Daarbij zijn alle bladzijden uit het boek gedigitaliseerd. Het boek: met recht een monnikenwerk!
Reacties (1)
Goed artikel met heel veel informatie. Heb het Book of Kells bekeken op Book of Kells Museum. Zeldzaam mooi. Dank je wel Cees.
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)