Museum Naturalis in Leiden is jarig. 200 jaar, gefeliciteerd! Het museum begon op 9 augustus 1820, maar toen meer als plek van onderzoek dan als “een echt” museum. Tot 1950 kon publiek er alleen op zondag terecht en daarna helemaal niet meer. Maar in 1976 kwam de nota “Naar een nieuw museumbeleid” uit, en kwam de publieke museumfunctie pas echt tot invulling.
Gerelateerde artikelen
1820
Koning Willem I besloot in 1820 tot de oprichting van het Rijks Museum van Natuurlijke Historie (RMNH) in Leiden, waarbij onderzoek naar de levende en dode natuur centraal moest staan.
Het werd ondergebracht in hetzelfde pand als het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden, dat 2 jaar eerder (in 1818) ook al was opgericht door Koning Willem I. De eerste directeur van het Rijksmuseum werd de Amsterdammer Coenraad Jacob Temminck, die het museum vooral zag als een onderzoeksinstituut. Door zijn vele publicaties maakte Temminck internationaal naam, wat onder andere blijkt uit het feit dat diverse vogels naar hem vernoemd zijn, zoals de Temminck Tragopan.
Van 1863 tot 1867 werkte de Rotterdammer John Keulemans als tekenaar in het Museum. En dat deze goed kon tekenen, blijkt wel uit een postzegelvelletje dat Australië in 2019 over hem uitgaf.
1878
In 1878 werden de geologische en mineralogische verzamelingen van het Rijksmuseum van Natuurlijke Historie (RMNH) afgesplitst om het nieuwe Rijksmuseum van Geologie en Mineralogie (RGM) te vormen. Dit museum vestigde zich op de Hooglandse Kerkgracht in Leiden, zoals we op dit envelop-deel kunnen zien. Opvallend is dat in het frankeermachinestempel uit 1987 beide afkortingen (RGM en RMNH) staan. Wellicht was dit al een flirt om weer te gaan fuseren
1990
Die fusie van het RMNH en het RGM kwam in 1990 tot stand en de activiteiten werden weer samengevoegd. In 1995 werd het museum verzelfstandigd tot “Stichting Nationaal Natuurhistorisch Museum”. De naam “Naturalis” werd vanaf de opening van de nieuwbouw in 1998 gebruikt. De opening werd toen verricht door koningin Beatrix. De toegang tot het museum liep via het gebouw van het (voormalige Leidse) Pesthuis. Daar was in 1990 al de tentoonstelling “DINO-sauriërs in Leiden” georganiseerd van 28 juni t/m 28 oktober. 15 dino’s werden daar toen tentoongesteld.
2010
De geschiedenis gaat verder. In 2010 werd de officiële naam: “Nederlands Centrum voor Biodiversiteit (NCB) Naturalis”. Dat was het gevolg van de samenvoeging van het Nationaal Natuurhistorisch Museum Naturalis met andere musea waaronder het Leidse Rijksherbarium. De geschiedenis van het Rijksherbarium gaat terug tot 1829 toen koning Willem I (weer hij!) opdracht tot de oprichting van het Rijksherbarium gaf. Dit werd toen gehuisvest in Brussel. Het jaar 1829 was vlak vóór het uitbreken van de Belgische Revolutie in 1830 en bij het uitbreken van de oorlog heeft Philipp Franz von Siebold (naast arts ook de grondlegger van het Japanmuseum in Leiden) persoonlijk de herbariumcollecties gedroogde planten geëvacueerd naar Leiden. Dat was wel een voor de hand liggende keuze, want de eerste directeur van het Rijksherbarium, Carl Ludwig Blume, was hoogleraar aan de Leidse Universiteit. Het Rijksherbarium werd eerst gehuisvest op het Rapenburg (vlakbij het Sieboldhuis) en later in de Nonnensteeg naast de Universiteit. Bijgaande frankeermachinestempel herdenkt 150 jaar Rijksherbarium 1829 – 1979 Universiteit Leiden.
2019
Het gebouw van Naturalis (Naturalis Biodiversity Center) is vorig jaar gerenoveerd met een stuk nieuwbouw en losgekoppeld van de entree via het Pesthuis. Op 31 augustus 2019 werd het gebouw heropend. Tijdens de verbouwing is de beroemde dino T-Rex door Naturalis naar Leiden gehaald en tentoongesteld in het Pesthuis. T.Rex inTown staat op het hierover uitgegeven postzegelvelletje.
Eerder (in 2011) was er al een postzegelvel met 3 vissen uitgegeven (bruinvis, potvis en noordkaper) waar de naam Naturalis op de postzegels staan.
Deze uitgifte viel samen met de presentatie van de serie “vogel-postzegels”, waarvan de eerste, de koolmees werd gepresenteerd in Naturalis. Op de velrand is dit zichtbaar. Het eerste velletje werd daar uitgereikt aan Erik Vogel (u weet wel, van GTST).
2020
Vorige maand, op 29 september opende Koning Willem Alexander de nieuwe Naturalis-jubileumtentoonstelling in verband met de 200ste verjaardag, genaamd: “Van onschatbare waarde” En hoelang duurt deze tentoonstelling? Precies 200 dagen van 30 sept. 2020 /m 17 april 2021. Museumstad Leiden is zeker een bezoek waard!
Reacties (3) Schrijf een reactie
Leuk stuk, interessant! De huidige locatie is wel de minst leuke locatie, als ik zie waar het allemaal is begonnen.
Maar ben wel weer extra geïnteresseerd in Naturalis door deze blog, binnenkort maar eens een bezoekje wagen met Gijs?
Gijs is gek op dino’s en in Naturalis is er een dino-lab.
Even iets anders: ik heb begrepen dat er bij de uitgifte van nieuwe zegels een embargo geldt voor het vrijgeven van de afbeeldingen voor een bepaalde datum. Ik weet niet hoe dit zit bij de uitgifte van de postzegel dag van de postzegel 2020 en de zegel van Garrix. Beiden velletjes zijn al te zien op de site van Importa bij het onderdeel supplementen.
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)