Patricius was een naam die van Romeinse oorsprong was. Maar in het oud Iers werd dit ‘Pátraic’ en in het moderne Iers ‘Pádraig’. Volgens de overleveringen zette Patricius in het jaar 432 na Christus weer voet aan wal in Ierland en bleef in dat land tot zijn dood op 17 maart 461. Van zendeling en prediker werd hij benoemd tot de eerste bisschop van Armagh en Primaat van de katholieke kerk in Ierland. Hij stichtte tijdens zijn leven een groot aantal kloosters, kerken en scholen. Ter herinnering aan Saint Patrick wordt jaarlijks op 17 maart ‘Saint Patrick’s Day’ gevierd. Valt 17 maart op zondag dan vindt de viering plaats op de maandag daarna.

Vele legendes zijn rondom Patricius ontstaan. Zo zou hij de slang uit Ierland hebben verdreven en dit reptiel komt nog steeds niet in het wild voor op het groene eiland. Inderdaad een legende. In werkelijkheid hebben slangen geen kans gekregen om in Ierland terecht te komen. Gedurende de ijstijd was Ierland verbonden met het vasteland maar bedekt met een dikke laag ijs. Toen dit ijs zo’n 10.000 jaar geleden begon te smelten raakte Ierland los van het vasteland en werd een eiland maar het koude water was onoverkomelijk voor de koudbloedige slangen om over te steken.

Een andere, hardnekkige legende is, dat Patricius tijdens zijn zendelingenwerk en ook later als bisschop, het klaverblaadje gebruikte om de leer van de heilige drie-eenheid uit te leggen. Vandaar dat hij als bisschop meestal wordt afgebeeld met een klaverblad in zijn hand.

Zoals ook te zien is op de postzegels die de Ierse Post met zijn beeltenis  heeft uitgegeven. De postzegel op boven-staande eerste dag envelop werd uitgegeven op 17 februari 2005. De tekst ‘Clúdach Chéad Lae’ betekent ‘eerstedag envelop’.

Het plantengeslacht ‘klaver’ wordt in het Engels ‘shamrock’ genoemd en in het Iers ‘Seamróg’. Het werd het niet-officiële nationale symbool voor Ierland. Het officiële nationale symbool is de Keltische harp. Een klaverblaadje werd afgebeeld op het omslag van een postzegelboekje uit 2003. Het is altijd een klavertje-drie, dus met drie blaadjes aan een stengeltje. Klaver komt in grote hoeveelheden voor in alle streken van Ierland. Als men in een Ierse pub een pint Guinness bestelt, wordt gegarandeerd in het laagje schuim van het bier een klavertje-drie aangebracht. Het is leuk om te zien hoe dat door de barman of barvrouw wordt gedaan. Op het speciale bierglas zelf is de harp afgebeeld.

De meest eenvoudige vorm van een ‘shamrock’ vond ik op een Ierse postzegel uit 2017 met de frankeerwaarde W voor Wereld. Maar in de afbeelding is tevens de bovenzijde van een staf te zien die behoort bij het beeld van Saint Patrick. Maar hoe werd klaver een symbool voor Ierland?

Dat komt waarschijnlijk door een misverstand dat in 1571 door de Engelse geleerde Edmund Campion in de wereld werd gebracht in zijn boek ‘Histories of Irelande’. Hierin beschreef hij dat de ‘wilde Ieren’ klaver (shamrocks), waterkers, wortels en kruiden aten als groenten. Hier werd echter geen shamrock of ‘clover’ (klaver) bedoeld maar klaverzuring! Dat werd vroeger wel gegeten. Het misverstand bleef hardnekkig tot de dag van vandaag.

Ondanks dat Saint Patrick formeel nooit heilig is verklaard, heeft de postdienst van het Vaticaan op 6 oktober 1961 een postzegel uitgegeven waarop zijn beeltenis is te zien. Het formeel heilig verklaren gebeurde pas vanaf de tiende eeuw. Maar het merendeel beschouwt hem toch als heilige. De postzegel werd uitgegeven vanwege de sterfdag van Saint Patrick, toen 1500 jaar geleden. Saint Patrick wordt hier de Apostel van Ierland genoemd.

Op 16 maart 1996 gaf de Franse ‘La Poste’ een postzegel uit ter gelegenheid van het ‘Ierse Cultuurfestival’ dat toen werd georganiseerd. Als afbeelding werd een glasschildering van de Ierse kunstenares Evie Hone gebruikt die leefde van 1894 tot 1955. In het midden van de afbeelding Saint Patrick tussen de nationale kleuren van Frankrijk, rood wit en blauw en Ierland groen wit en oranje. De kleuren van de vlag van Ierland hebben een betekenis: groen voor de Ierse katholieken, Oranje voor de Ierse protestanten en wit als teken van vrede tussen de twee geloven.

Buiten Ierland kent het Caribische eiland Montserrat ook een nationale feestdag die ‘Saint Patrick’s Day’ wordt genoemd. Op dit vulkanische eiland wonen zeer veel Ieren. In de 17de eeuw werd het eiland een toevluchtsoord voor Ierse katholieken die werden vervolgd op andere Caribische eilanden. Bij een telling rond 1678 bleek meer dan de helft van de bevolking van Ierse afkomst was. Op ‘Saint Patrick’s Day’ dragen de bewoners van het eiland traditionele klederdracht en worden gedurende tien dagen allerlei festiviteiten gehouden. Hierbij is groen de dominante kleur. In bars is dan ook groen gekleurd bier verkrijgbaar net als in Ierland! Het hierboven afgebeelde blokje werd uitgegeven in 2018 ter herinnering aan de mislukte opstand van slaven op het eiland in 1768 op ‘Saint Patrick’s Day’.

Ook Grenada, een ander Caribisch eiland, pikt een graantje mee met de viering van ‘Saint Patrick’s Day’, maar dat komt vooral doordat een katholieke parochie op dit eiland vernoemd is naar de heilige. Ook hier wordt op het strand een parade gehouden waaraan vele inwoners deelnemen. De kleur groen van de Disney figuren is correct, maar een klavertje-vier? En waar is Donald Duck?

De parades rond ‘Saint Patrick’s Day’ worden in alle steden en dorpen in Ierland, ook in Noord-Ierland, gehouden. Zoals te zien is op de postzegel uitgegeven op 23 februari 2003 met een straatparade in Dublin. Op de achtergrond de St. Patrick’s Cathedral met de 43 meter hoge toren. De kerk is tussen 1191 en 1270 gebouwd op de plaats van een bron waar Saint Patrick vele Ieren die zich tot het Christendom hadden bekeerd, heeft gedoopt. In 1901 werd onder de kerk een bron ontdekt die was afgesloten met een steen waarop een Keltisch kruis te zien was.

Omdat vele Ieren naar de Verenigde Staten zijn geëmigreerd, wordt ook in dat land ‘Saint Patrick’s Day’ gevierd met parades. Naast de Amerikaanse ‘Stars and Stripes’ wappert dan de Ierse nationale vlag. Zoals is te zien op de postzegel met daarop een parade in New York. En wist u dat tijdens ‘Saint Patrick’s Day’ in de Chicago River die door de gelijknamige stad stroomt, groen gekleurd water is te zien? En ook de fontein voor het Witte Huis in 2009 groen water spoot? Vele steden in de Verenigde Staten doen mee door openbaar water groen te kleuren en parades te houden. De eerste parade werd in Philadelphia gehouden in het jaar 1771. Een eeuwenoude traditie. Maar in Ierland vond de eerste parade pas plaats in het jaar 1903 in de oudste stad van Ierland, Waterford. Dus vele jaren later.

Groen is de kleur van Ierland, de kleur van het klavertje dat je overal tegemoet komt als je over de straten in Ierland loopt tijdens ‘Saint Patrick’s Day’, of in het Iers ‘Lá Fhéile Pádraig’. En mocht u rond die tijd na de coronacrisis een keer naar Ierland gaan? Dan wens ik u ‘bíodh spraoi agat in Éirinn’.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • Groot Brittannië • Verenigde staten • Religie • Schilderkunst

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(8 stemmen, gemiddeld: 4,38 uit 5)

Laden...