De eerste postzegel waarop een hurling speler is afgebeeld, verscheen op 27 juli 1934 ter gelegenheid van het 50-jarige bestaan van de ‘Gaelic Athletic Association’. Deze organisatie, ook wel de GAA genoemd, werd opgericht op 1 november 1884 en is gevestigd in het Croke Park in Dublin, de hoofdstad van de Republiek Ierland.

Oprichter van de GAA was leraar Michael Cusack, geboren in 1847. In 1877 zette hij zijn eigen school op, de ‘Civil Service Academy’ om studenten voor te bereiden op een ambt bij de Britse overheid. Ierland maakte toen nog deel uit van Groot-Brittannië maar werd in 1922 zelfstandig. Hij moedigde het sporten aan, met name de oude Keltische sporten, en het gebruik van de Ierse taal die steeds meer verengelste. De eerste club die de oude sporten ging beoefenen ontstond op 1 november 1884 in het Hayes Hotel teThurles, graafschap Tipperary, de bakermat van de GAA. Dankzij emigranten uit Ierland is de sport verspreid over de gehele wereld. Hurling wordt gespeeld in continentaal Europa, Australië en Noord-Amerika, maar ook in Argentinië en Zuid-Afrika. Ook in Nederland is een aantal hurling clubs actief in Amsterdam, Den Haag, Eindhoven, Maastricht en Groningen.

Het doel van het spel is om op een veld van 137 bij 82 meter met twee ploegen bestaande uit 15 spelers, de meeste doelpunten te scoren. Elke ploeg bestaat uit een doelman, zes verdedigers, twee middenvelders en zes voorhoedespelers. Het doel bestaat uit twee palen en een tussenstuk in de vorm van de letter H, gelijkend op een doel dat ook voor rugby wordt gebruikt. De palen zijn zes tot zeven meter hoog en staan 6½ meter uit elkaar. De dwarsbalk ligt op een hoogte van 2½ meter. Het onderste vak van de H is voorzien van een net. Indien de bal in het net komt betekent dit drie punten; tussen de twee palen erboven is één punt. Om de bal te spelen gebruikt men een hurleystick. Deze lijkt op een hockeystick maar heeft een bredere platte kant aan de onderzijde. Als de bal op de grond ligt mag deze niet met de hand worden opgepakt maar alleen met de hurley. Dan wordt de bal via de hurley in de lucht gegooid en gelijk weggeslagen. Opvangen van de bal met de hand mag wel, maar men mag niet meer dan vier stappen lopen met de bal in de hand. Dan moet deze weer worden weggeslagen. De speler mag de bal ook rennend meenemen als deze op het blad van de hurley balanceert, maar dat vereist wel heel veel oefening. Op de boven afgebeelde postzegel is een speler te zien van de ‘Kilkenny Cats’ met een zwart-geel gestreept tenue. Hij laat de bal balanceren op zijn hurley terwijl hij rennend wordt achtervolgd door zijn tegenstander. De speler met het rode shirt en witte broek is van het team uit Cork.

Een persiflage op de ‘Kilkenny Cats’ in postzegelvorm werd door de Ierse Post uitgebracht op 6 september 2007. Onder de titel ‘Keltische katten’ werd een postzegel gewijd aan hurling door een kat uit te dossen als speler van het team van de ‘Kilkenny Cats’, een kat uitgedost in een zwart en amberkleurig gestreept tenue en een hurley in zijn poot.

De vier postzegels verschenen daarnaast in een blokje met de postzegels in klein formaat. De postzegels van 55c werden uitgegeven in een oplage van 410.000 stuks, die van 78c was de oplage 360.000 stuks en van het blokje 35.000 stuks.

De ‘Fat Cat’ linksonder stelt een verfijnde maar onbezonnen zakenman voor die er uitziet als een schurk. De ‘Celtic Tigress’ rechtsonder verbeeldt een modieuze, welvarende ‘tijgerin’ die de aanval heeft ingezet in ‘High Street’ om de winkels met haar creditcard te plunderen. De ‘Cool Cats’ linksboven laat een jong stelletje zien dat gekleed is in de straatmode van die tijd. De tekeningen van de katten werden vervaar-digd door cartoonist Martyn Turner, die zich vooral gespecialiseerd heeft op satirische ontwerpen van alledaagse zaken en gebeurte-nissen.

Het was tot 2010 niet verplicht, maar voor de veiligheid dragen vele spelers een helm, zoals afgebeeld op bovenstaande postzegel. De zegel werd uitgegeven op 3 april 1997 ter gelegenheid van het 75-jarige bestaan van de Republiek Ierland in een serie van vier stuks. Het waren afbeeldingen met betrekking tot kunst, cultuur, handel en sport. De spelers in het gele shirt met blauwe balk afgebeeld op de postzegel zijn van het ‘Clare Hurling Team’. Namen van de spelers komen niet voor op de shirts. Een tegenstander probeert de bal met zijn hand weg te slaan, wat ook is toegestaan. De keeper heeft een hurley met een blad dat twee keer zo groot is als van de spelers in het veld. Daardoor heeft hij meer kans om een bal te stoppen.

In de Republiek Ierland kent men vele teams, maar de bekendste zijn te vinden in het zuiden van Ierland, de graafschappen Tipperary, Cork, Wexford en Kilkenny. In het Britse Noord-Ierland wordt hurling ook beoefend, vooral in het graafschap Antrim. Maar ook buiten Ierland wordt hurling gespeeld, zoals in Amsterdam door de op 12 juli 1932 opgerichte club THC Hurley. En in Den Haag, Groningen, Maastricht en Eindhoven. De laatste club heet ‘Shamrocks’ naar het klaverblaadje dat symbool is voor Ierland.

Op 2 augustus 2000 gaf de Ierse Post, An Post, een velletje met vijftien postzegels uit met afbeeldingen van in dat land bekende hurlingspelers. Het millennium team werd dat genoemd. De oplage van het velletje bedroeg 200.000 stuks. Ook een ongetand velletje was verkrijgbaar maar de zegels uit dit velletje waren niet geldig voor de frankering. Met deze uitgifte werd het belang onderstreept van deze sport in de Republiek Ierland.

Daarnaast verschenen vijf verschillende postzegelboekjes met in elk boekje drie verschillende postzegels uit het velletje behorende bij een team. Zoals boven afgebeeld postzegelboekje met ‘The Boys of Wexford’. De Wexord speler draagt een shirt in geel en paars. De andere speler is van het Offaly team uit midden Ierland. De postzegels uit de boekjes waren zelfklevend. De Unesco heeft hurling op de lijst geplaatst van immaterieel cultureel erfgoed. De enige keer dat hurling als niet-officiële sport deelnam aan de Olympische Spelen was in 1904 te St. Louis, Missouri, Verenigde Staten. De sport is niet alleen voor mannen. Ook vrouwen beoefenen hurling,  maar dan onder de naam ‘Camogie’.

De naam ‘Camogie’ is voor het eerst gebruikt door de Ierse schrijver, dichter, redacteur en lid van de ‘Gaelic League’ en de GAA, Tadhg Ó Donnchadha. Hij was redacteur van ‘The Gaelic Journal’ en hoogleraar Iers aan het University College Cork en gespecialiseerd in Keltische studies. Tijdens een vergadering van de GAA in 1903 stelde hij de naam voor afgeleid van de stick die bij hurling door mannen wordt gebruikt: de camán. De vrouwen spelen met kleinere sticks en het Ierse verkleinwoord voor camán is camóg. Toen in 1904 de vrouwenorganisatie, ‘The Camogie Association’, werd opgericht werd de naam voor het spel ‘Camogie’ aangenomen. In Ierland zijn meer dan 530 clubs die in georganiseerd verband het spel camogie beoefenen. Vanwege het 100-jarige bestaan van de vrouwenafdeling camogie van de GAA werden op 22 juli 2004 door de Ierse Post, An Post, twee postzegels uitgegeven. Op de hierboven afgebeelde postzegel is tussen de speelsters het embleem van ‘The Camogie Association’ opgenomen.

De ‘All-Ireland Championship Trophy’ is afgebeeld op de postzegel tussen een speelster van de Camogie club Cork in rood tenue en van Kilkenny in zwart-geel tenue. Deze cup wordt ook wel de O’Duffy Cup genoemd. Deze cup bestaat al sinds 1932 en is toen geschonken door Seán O’Duffy die toen bestuurslid was van de Kilmacud Crokes club in Dublin. In 2007 is een nieuwe cup vervaardigd met als voorbeeld de ‘Ardagh Chalice’ uit de 8ste of 9de eeuw die in 1868 door twee jongens werd gevonden en nu in het National Museum of Ireland in Dublin is te zien.

De ‘All-Ireland Senior Championship’ wedstrijd in 2004 vond plaats tussen de teams van Tipperary en Cork. Tipperary won met acht punten verschil van Cork in een wedstrijd die door bijna 25.000 toeschouwers werd bijgewoond. Het was het vijfde landskampioenschap voor Tipperary na acht keer tweede te zijn geworden. Maar de club met de meeste landskampioenschappen was toen Dublin met 26 overwinningen, gevolgd door Cork met 20 overwinningen. In een oplage van 410.000 samenhangende postzegels van 48c werd het 100-jarige bestaan van ‘Cumann Camógaíochta na Ngael’ gevierd. De postzegels werden vanaf 22 juli 2004 verkrijgbaar gesteld.

In de inleiding werd Nederland genoemd als ‘nauw verbonden met Ierland en hurling’. De reden is, dat het meeste hout voor de vervaardiging van hurley’s en camogie’s afkomstig is uit ons land. Voor de vervaardiging van de sticks is essenhout benodigd en dan specifiek hout van de onderstam. In de Flevopolder ligt bij Swifterbant een vanaf 1957 aangelegd bosgebied met vele essen. De essen, die soms meer dan dertig jaar oud zijn, staan in de polder op de oude zeebodem, die een inklinkende kleilaag vormt. Door de inzakking wordt de voet van de boom ongeveer drie tot vier centimeter zichtbaar. Dat deel van de wortel en stam vormt het brede blad van de stick vanwege de licht gebogen nerf. Na het rooien worden de stammen zodanig afgezaagd dat daarvan planken kunnen worden gemaakt die dan een ruwe vorm van de stick hebben gekregen. Deze ruwe planken worden daarna naar Ierland verscheept om ze verder te verwerken tot sticks. Overigens worden ook de onderstammen van gerooide essen uit de Biesbosch gebruikt om er hurley’s en camogie’s van te laten vervaardigen. De van oorsprong uit Nederlands essenhout vervaardigde sticks zijn het meest geliefd bij de meeste clubs in Ierland. En camogie clubs in Nederland? Ja die zijn er ook in Den Haag GAA, Eindhoven Shamrocks, Amsterdam GAC, Groningen Gaels en Maastricht Gaels.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • Groot Brittannië • Nederland • Katten • Musea

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(8 stemmen, gemiddeld: 4,38 uit 5)

Laden...