Tijdens een van onze eerste vakanties in Engeland verbleven we in een B&B in het plaatsje Tillington vlak bij Petworth. Ten zuiden van Petworth liggen de restanten van een enorme villa uit de Romeinse tijd. Het is thans een museum en de restanten van de villa zijn voor het grootste deel overdekt met een houten constructie om de vloermozaïeken te beschermen tegen weersinvloeden. Hier is de langste gang te vinden in heel Engeland met een deels vrijwel ongeschonden vloermozaïek.

Maar bijzonder vonden wij het mozaïek dat te vinden is in een bijgebouwtje afgezonderd van de villa met een afbeelding van Medusa. Medusa is een Griekse figuur uit de mythologie met een slangennest in plaats van haartooi. Toen wij er waren, begin jaren ’80, werden daar nog steeds opgravingen verricht. In het museum, dat tevens als ingang fungeert, zijn vele bodemvondsten te zien waaronder verscheidene Romeinse munten en glaswerk.

Royal Mail gaf op 16 juni 1993 een serie van vier postzegel uit met afbeeldingen uit de Britse Romeinse tijd. In de jaren 55 en 54 voor Christus had de Romein Julius Caesar met zijn legers pogingen ondernomen om Engeland te veroveren maar die mislukten. Tussen 54 voor Christus en het jaar 43 na Christus kregen de Engelsen wel te maken met de Romeinen maar alleen op het gebied van handel. Pas in het jaar 43 na Christus lukte het de Romein Aulus Plautius om met zijn leger van 40.000 manschappen voet aan wal te zetten in het huidige graafschap Kent. De Britten, aangevoerd door de Brit Caratacus, verloren de slag. Aulus Plautius is afgebeeld op een Romeinse munt, een zilveren denarius uit 55 na Christus. Zijn naam is rechts op de munt vermeld als A. PLAVTIVS.

Na de verovering van het zuidelijke deel van Engeland, door de Romeinen ‘Britannia’ genoemd, landde Julius Caesar in 43 na Christus met verse Romeinse troepen en veroverde het huidige Colchester. Hij is afgebeeld op de gouden munt te zien op de postzegel van 24p. Hij heette eigenlijk Gaius Julius Caesar. Hij werd in Rome geboren op 12 of 13 juli in het jaar 100 voor Christus en werd politicus en veldheer. Na de verovering van Gallië op de Kelten, dat Frankrijk, België, het westelijke deel van Zwitserland en delen van Nederland en Duitsland ten westen van de Rijn omvatte, vormde hij de Romeinse Republiek om tot het Romeinse Keizerrijk. Julius Caesar verbleef slechts 16 dagen in Britannia. De gouden munt werd gevonden in Bredgar, een dorp in Kent. Hier werd in 1957 een bodemvondst gedaan bestaande uit 37 gouden munten. Waarschijnlijk begraven door een Romeinse legionair voordat hij deelnam aan een veldslag. De waarde van de munten toen was ongeveer gelijk aan vier jaarsalarissen voor een legionair.

De stad Colchester was de eerste Romeinse nederzetting in Groot-Brittannië, een zogenoemde ‘Colonia’. Het is de oudste geregistreerde stad in het land en was enige tijd hoofdstad van het Romeinse deel van Groot-Brittannië. Thans zijn nog resten te zien van de Romeinse vestingmuren, een Romeinse stadspoort en het vrijwel intacte Normandische kasteel, dat nu is ingericht als museum. Hier zijn vele bodem-vondsten te zien en kan men kennismaken met Romeinen die de geschiedenis van deze stad vertellen in ‘hun’ tijd. In het stempel van Colchester, hierboven afgebeeld, is een Romeinse standaard opgenomen met de adelaar binnen een lauwerkrans en daaronder de letters SPQR. Deze betekenen: Senatus Populusque Romanus, ‘De Senaat en het Volk van Rome’. Dit was de officiële naam van het Romeinse Rijk. De Romeinse naam voor de stad Colchester was Camulodonium, afgeleid van ‘het fort van de oorlogsgod Camulos’. Wij hebben Colchester vaak bezocht als laatste tussenstop voordat we met de ferry vanuit Harwich weer naar huis gingen.

Keizer Hadrianus regeerde van het jaar 117 tot 138 na Christus over het Romeinse Rijk. Hij is vooral bekend vanwege de bouw van de ‘Hadrian Wall’, de muur tussen het toenmalige Britannia en Schotland in het noorden van Engeland. Na zijn bezoek aan Britannia liet hij de 117 kilometer lange muur bouwen tussen de jaren 122 en 139 na Christus. Niet alleen een muur maar ook forten en torens die hij op bepaalde afstanden liet opnemen als verdedigingswerken en kazernes voor de legionairs.

Tijdens onze vakanties in het noorden van Engeland hebben we enkele malen de muur bezocht en daarbij verschillende forten gezien waarvan nog vele overblijfselen zijn bewaard gebleven. Ondanks dat veel stenen in vorige eeuwen zijn gebruikt voor de bouw van huizen, boerderijen en bruggetjes. Zoals het fort Birdoswald te zien op bovenstaande foto waarbij een klein museum is ingericht om een idee te geven hoe het er in de Romeinse tijd uitzag. Daarbij werd gebruik gemaakt van maquettes en een film. Een ander groot fort dat we hebben bezocht is Vindolanda en natuurlijk hebben we een wandeling gemaakt over en langs delen van de muur. De muur ligt tussen de steden Carlisle en Newcastle-upon-Tyne.

Een mooi stempel voor de eerste dag van uitgifte van de serie postzegels werd gebruikt door het postkantoor te Newcastle-upon-Tyne. De adelaar heeft een lint in de snavel met de tekst ‘Roman Britain’ met daaronder de uitgiftedatum in Romeinse cijfers: XV is 15, VI is juni (6) en MCMXCIII voor het jaar 1993.

Op de postzegel is keizer Hadrianus afgebeeld. Het is een bronzen hoofd waarschijnlijk afkomstig van een standbeeld. Het zestien kilo zware bronzen hoofd werd in 1834 gevonden in de rivier de Thames vlak bij London Bridge nabij de zuidelijke oever. Waarschijnlijk stond het beeld voor een belangrijk Romeins gebouw en was daar geplaatst ter ere van het bezoek van de keizer in het jaar 122 na Christus. De stad Londen heette toen Londonium. Het zwaar beschadigde bronzen hoofd, een groot gat in de kruin en een gat in de hals, niet op te postzegel te zien, bevindt zich in de collectie van het ‘British Museum’. Het museum bezit dit 43 centimeter hoge hoofd sinds 1848.

In het zuiden van Wales, net boven de stad Newport aan de andere kant van de rivier Usk, ligt een dorp met de naam Caerleon. Hier zijn vele overblijfselen te vinden uit de Romeinse tijd. Waaronder het best bewaarde Romeinse amfitheater in Groot-Brittannië. In het dorp bevindt zich het ‘National Roman Legion Museum’ waar vele vondsten uit de Romeinse tijd zijn te zien. Men kan via een houten loopbrug langs en over de fundamenten lopen van een Romeins militair barakkencomplex, het enige in Europa dat is te bezichtigen. Daarbij ook delen van het Romeinse badhuis. In twee grote vitrines staan een Romeinse legionair in volle uitrusting en centurion met een berenvel om zijn schouders.

In een van de vitrines ligt een grote collectie edelstenen en halfedelstenen die zijn bewerkt ten behoeve van sierraden. De bewerkte halfedelsteen op de postzegel komt uit de collectie van het museum. De edelstenen en halfedelstenen zijn gevonden bij opgravingen die plaatsvonden in het Romeinse badhuis. Waarschijnlijk uit een ring verloren door een van de badgasten tussen de jaren 80 en 240 na Christus. Het is de grootste collectie stenen gevonden in het toenmalige Romeinse Rijk. In het stempel voor de eerste dag van uitgifte van Caerleon is een ‘mergoat’ of ‘sea-goat’ afgebeeld. Het is een kruising tussen een meerman en een geit. Ze zijn onder andere afgebeeld op gouden munten uit de tijd van de Romeinse keizer Augustus, ook te zien in het museum.

Als laatste zegel werd een mozaïek afgebeeld met het hoofd van Christus. Het mozaïek is afkomstig uit een Romeinse villa en dateert uit het begin van de vierde eeuw na Christus. De restanten van de villa staan in het dorpje Hinton St Mary in het graafschap Dorset maar daarvan is niets meer te zien. Bij de opgravingen is een mozaïek vloer verwijderd en overgebracht naar het British Museum in Londen. Het mozaïek werd op 12 september 1963 ontdekt door de plaatselijke smid Walter John White en door medewerkers van het Dorset County Museum opgebroken en overgebracht naar Londen. Hier was het lange tijd te zien als onderdeel van de binnenplaats van het British Museum maar werd verwijderd vanwege de bouw van de overkapping van de binnenplaats.

Helaas is bij de verwijdering van het mozaïek het geheel in grote stukken gebroken die in dozen werden verpakt en opgeslagen in de kelders van het museum. Alleen het middenstuk met de afbeelding van Christus is nog te zien in de galerij. De originele mozaïekvloer was verdeeld over twee kamers. Het deel met de Christusfiguur mat 5,2 bij 6,4 meter. Dat het een Christusfiguur moet zijn blijkt uit het monogram dat aanwezig is, het Chi-Rho symbool. Tijdens het bewind van keizer Constantijn de Grote ging men over tot de religie van het christendom.

Royal Mail gebruikte het Chi-Rho symbool in het officiële stempel voor de eerste dag van uitgifte in Edinburgh waar de filatelistische dienst is gevestigd. Maar in plaats van de granaatappels die te zien zijn in het mozaïek heeft de ontwerper van het stempels de twee letters alpha en omega opgenomen.

In Engeland en Wales zijn zeer veel Romeinse overblijfselen te vinden. Zoals in St Albans ten noordwesten van Londen. Dat was een van de grootste steden in Britannia met de naam Verulamium. Vele restanten van de Romeinse stadsmuren, een hypocaustum onder een mozaïekvloer van een villa, een theater en fundamenten van gebouwen zijn te zien in het uitgestrekte Verulamium Park.

Ook vele andere steden en plaatsen hebben stempels voor de eerste dag van uitgifte vervaardigd om hun Romeinse overblijfselen onder de aandacht te brengen. Veelal voorzien van een uitgiftedatum in Romeinse cijfers. De Romeinen in Groot-Brittannië, men kan er een hele verzameling maar ook een hele vakantie aan wijden.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • Groot Brittannië • Films • Musea • Religie

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(5 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)

Laden...