Op de postzegels van het vel Beleef de natuur – roofvogels en uilen komen vogelsoorten voor die het bijzonder moeilijk hebben. Alle door Frank Janse op de postzegels afgebeelde foto’s met daarop roofvogels (uilen zijn overwegend nachtroofvogels) voor de negende emissie Beleef de natuur zijn afkomstig van Buiten-Beeld, de Nederlandse beeldbank voor natuurfotografie. Bij de selectie van roofvogels en uilen zijn in overleg met Vogelbescherming Nederland (evenals in 1974) de meest bedreigde en kwetsbare soorten gekozen.
Gerelateerde artikelen
Janse: “Van de geselecteerde vogels vliegen er relatief weinig exemplaren in ons land rond.”
De vogels zijn in hun natuurlijke omgeving geportretteerd, waarbij soms de afbeelding of de achtergrondkleur doorloopt op de aangrenzende postzegel of postzegelrand. Het associatieve, zintuiglijke en soms het mysterieuze van de natuurbeleving staat centraal op de postzegels.
NVPH 1043 – Vogelbescherming
Bij het tot stand komen van de Vogelbeschermingspostzegel in 1974 met daarop een havik (nvph 1043) was Vogelbescherming Nederland nauw bij betrokken, evenals bij Beleef de natuur – roofvogels en uilen.dit jaar
Beleef de natuur – roofvogels en uilen: uitgiftedatum 2 januari 2020
1) Visarend
De visarend was lange tijd alleen doortrekker, maar blijven in de broedtijd steeds vaker in ons land. De vogel is uniek omdat hij alleen vis eet.
2) Wespendief
De wespendief graaft als bijzonderheid grondnesten van wespen uit. Zijn voedselvoorkeur bestaat uit larven, poppen, wolwassen wespen en honing.
3) Rode wouw
De rode wouw is in ons land sterk in aantal afgenomen door intensieve vervolging. Het voedsel bestaat vooral uit aas en prooien tot de grootte van een konijn.
4) Velduil
De velduil is een vogel van open terrein met een voorkeur voor moerassige gebieden en venen. De vogel jaagt laag boven de grond. Velduilen zijn zwervers en leggen soms enorme afstanden af.
5) Grauwe kiekendief
De grauwe kiekendief is kleiner als de bruine en blauwe kiekendief. Is een doortrekker en zeldzame broedvogel in ons land. Overwintert in West-Afrika ten zuiden van de Sahara.
6) Torenvalk
De torenvalk is vooral bekend door het bidden in de lucht. De vogel hangt in de lucht met snel bewegende vleugels en kijkt naar beneden op zoek naar een prooi. Zodra een prooi gevonden is, gaat de torenvalk in duikvlucht naar beneden en pakt uitsluitend prooien van de grond.
Volgens kenners is het beter de postzegel met daarop een biddende torenvalk (nvph 1649) liggend te bekijken: “Dan is de torenvalk in juiste stand afgebeeld.”
7) Blauwe kiekendief
De blauwe kiekendief leeft in open, vochtige gebieden: duinen, moerassen, graslanden en akkers. Zijn voedsel bestaat uit kleine zoogdieren en konijnen.
8) Boomvalk
De boomvalk is gespecialiseerd in het vangen van vliegende prooidieren. Jaagt in open land. De vogel is snel en zelfs in staat om zwaluwen en gierzwaluwen te slaan. Overwintert in het zuidelijke deel van Afrika.
9) Ransuil
De ransuil met lange, vaak omhoog gerichte oorpluimen jaagt bij voorkeur in het open veld langs wegbermen en op plekken met kaalslag in het bos. Broedt bij voorkeur in oude nesten van eksters en kraaien. ’s Winters verzamelen de vogels zich in groepen bij gunstige voedselgebieden
10) Zeearend
De zeearend leeft van vis, watervogels en ook van aas, vooral als er ijs ligt. Lange tijd was het een zeldzame wintergast, maar is toegenomen in aantal en broedt tegenwoordig ook in ons land.
Vogelopstelling in afgewogen balans
De postzegelachtergrond met grijzige kleuren en donkere tinten past uitstekend bij het winterseizoen, waarin de postzegels uitkomen. Kille en koude kleuren passen inhoudelijk eveneens goed bij de snel vliegende en krachtige roofvogels met hun priemende blik, kromme snavel en drie scherpe klauwen, waarvan één achterwaarts is gericht. Met de onderlinge grootteverhoudingen heeft grafisch ontwerper Frank Janse zich niet beziggehouden. De kleine boomvalk bijvoorbeeld is groter opgevoerd als de zeearend met een spanwijdte tot bijna 2,5 meter. Janse: “Dat vind ik niet erg,”
Bijkomend voordeel van deze kleurkeuze is het centraal stellen van de geel gekleurde ogen van de vogels op de 2e, 4e en 8e postzegel (in driehoeksopstelling), die ‘priemend scherp’ op de voorgrond treden. Deze driehoeksopstelling geeft stabiliteit, rust en overzicht aan de andere postzegels. De vogels van de 1e en 10e postzegel ‘kijken’ evenwichtig naar elkaar, terwijl de vogels van de 5e en 6e postzegels frontaal zijn opgesteld. De transparante vogelafbeeldingen (rode stippen) verbinden met de kleurkeuzen het postzegelvel tot een evenwichtig en levendig totaalbeeld.
Ontwerper Janse: “Het is een kwestie van met heel veel foto’s oneindig veel schuiven om een evenwichtige verdeling van de afbeeldingen op het postzegelvel te krijgen. Daarbij heb ik zelfs van de zeearend een gespiegelde afbeelding opgevoerd. De vogels nemen verschillende posities in: zittend, rondcirkelend, grijpend, biddend, met close-ups en beelden van veraf.”
Natuur en milieu 1995
In 1995 is een postzegelvel met in het centrum de wespendief (nvph 1652) met elf andere bedreigde en schaarse roofvogels in vliegbeeld-silhouetten uitgegeven. Voor de overzichtelijkheid zijn families gegroepeerd:
- grauwe kiekendief
- blauwe kiekendief
- bruine kiekendief
- rode wouw
- zwarte wouw
- torenvalk
- slechtvalk
- boomvalk
- buizerd
- havik
- sperwer
Roofvogels zonder kenmerk als romantisch ideaalbeeld
Ook voor de negende editie van de emissie Beleef de natuur zijn weer prachtige kleurenfoto’s gebruikt, maar zonder enige kenmerkende zeggingskracht van de vogels. Het kenmerkende van de roofvogel als het agressieve of aanvallende is in de vormgeving als extra geheel niet aanwezig, wat met groot gemak in de typografie uitgevoerd had kunnen worden.
Deze tien postzegels tonen een romantisch ideaalbeeld van de roofvogel in de natuur. Aan de afbraak van en de roofbouw op de natuur door menselijk ingrijpen wordt ook op deze postzegels in het geheel geen aandacht besteed, terwijl ook de roofvogel er de nadelige gevolgen van ondervindt door de achteruitgang in aantal. Jammer, jammer!
Reacties (1)
Toch ook al weer het derde jaar van deze serie met natuurfoto’s.
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)