Route Koninklijke Familie in Amersfoort

Amersfoort telt 156.294 inwoners (1 januari 2019, bron: CBS). Het is in bevolkingsaantal de tweede stad van de provincie Utrecht en de vijftiende van Nederland. Amersfoort is een groeistad en vervult economisch een regiofunctie met een sterk gegroeid bedrijfsleven, heeft een van de grootste spoorwegknooppunten van Nederland en is een belangrijke garnizoensstad. De binnenstad bezit een middeleeuws karakter met grachten.

Route Koningsdag 27 april Amersfoort.      Bron: https://www.koningsdagamersfoort.nl

De Koninklijke Familie bezoekt Amersfoort op 27 april tussen 11.00 en 13.00 uur. De Koningsdagroute in Amersfoort start op de Kleine Haag bij de Mariënhof en eindigt op het Eemplein. De route die de Oranjes lopen is 1.075 meter lang en vol geprogrammeerd met evenementen en ontmoetingen. Alles informatie is te vinden op: https://www.koningsdagamersfoort.nl/

Mooi Nederland

De Kei staat linksonder op de zegel.

Anoniem schilderij over de verplaatsing van de kei.        Coll: Museum Flehite.

De jonkheer slaagt er inderdaad in een grote groep Amersfoorters de steen te laten verslepen. Helemaal ongevaarlijk is dit niet. Eén man verliest zelfs twee benen als hij onder de kei belandt. De keitrekkers weten de kei met veel moeite naar de stad te slepen. Nadien worden ze door mensen uit omliggende dorpen nog lange tijd bespot. Veel mensen vinden het maar raar dat de Amersfoorters zoveel moeite hebben gedaan om een kei te verplaatsen. Al in de zestiende eeuw wordt melding gemaakt van een grote kei langs de weg van Amersfoort naar Utrecht. Jonkheer en dichter Everard Meyster gaat in 1661 met een aantal van zijn vrienden een weddenschap aan. Hij zal de Amersfoorters zover krijgen de enorme kei naar de stad te slepen. Vermoed wordt dat de steen bij Soesterberg lag, ongeveer zes kilometer van het centrum van Amersfoort. Vanwege al die spot laat het stadsbestuur de steen enige tijd later begraven onder de Varkensmarkt. Halverwege de negentiende eeuw vinden rioolwerkers de steen, maar pas in 1903 wordt hij, op initiatief van de oudheidkundige vereniging Flehite, opgegraven. Tegenwoordig staat de kei aan de rand van het centrum van Amersfoort, op een sokkel. En de Amersfoorters zijn gewoon trots op ‘hun kei’.

Amersfoort is een belangrijk spoorwegknooppunt, door de centrale ligging en door de kruising van de lijnen Amsterdam-Deventer en Zwolle-Utrecht.  Zie onderstaande foto uit 1900. Achter de ingangshal bevindt zich een tunnel naar een trap die men kan afdalen om op de perrons te komen. Het stationsgebouw is asymmetrisch. De toren is nogal laag voor zijn doorsnede. De architect is Dirk Antonie Nicolaas Margadant. Hij was van 1870 tot 1909 in dienst van de Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij (H.IJ.S.M.). In deze functie realiseerde Margadant vanaf 1880 tal van stations in het westen van Nederland bijvoorbeeld de stations Leiden, Schiedam, Haarlem, Santpoort en het hoofdkantoor van de H.IJ.S.M. in Amsterdam.

Station Amersfoort (1900).                                                        Foto: www.stationsweb.nl

Kippenlijn

Behalve het traject van de NS bestaat ook de Kippenlijn. De Kippenlijn is de bijnaam van de spoorlijn die loopt tussen de aftakking van de spoorlijn Amersfoort – Apeldoorn bij Barneveld Noord, en Ede-Wageningen, of in relatie tot treindiensten: de lijn Amersfoort – Ede-Wageningen.

De bijnaam dankt de spoorlijn aan het centrum voor de pluimveeteelt Barneveld, vanwaar kippen en eieren vroeger per spoor verladen werden. De lengte van de geheel enkelsporige spoorlijn is ongeveer 17 km, een afstand waar de trein ruim 20 minuten over doet. De meeste emplacementen langs de enkelsporige lijn zijn inmiddels verleden tijd en alleen bij de stations Barneveld Centrum en Lunteren kunnen de treinen elkaar kruisen.

Beurspostzegels 2014 Barneveld, kippenrassen

Sinds 10 december 2006 wordt het traject van de Kippenlijn gebruikt voor de Valleilijn. De Valleilijn is een project van de provincie Gelderland waarin een hoogfrequente busverbinding tussen Wageningen en Ede en de treindienst op de spoorlijn Amersfoort – Ede-Wageningen (de ‘Kippenlijn’), samen als één HOV-traject tussen Amersfoort en Wageningen worden gepresenteerd. De Valleilijn is op 10 december 2006 van start gegaan.

Amersfoort, 8 februari 2018. Treinstel 5039 staat op het punt te vertrekken als trein 31321 naar Ede-Wageningen. Deze nieuwe aanwinst van Connexxion, een Flirt3, kwam in de plaats van de twee dieselstellen die een tijd lang onder de draad hebben gereden over de Valleilijn. Foto Jan de Kroon.

Hoewel de Valleilijn als één traject wordt gepresenteerd moeten passagiers voor een reis tussen Amersfoort en Wageningen op station Ede-Wageningen overstappen van de trein op de bus. Er zijn twee vervoerders: de treindienst is na een openbare aanbesteding gegund aan Connexxion, de busdienst is onderdeel van de concessie Veluwe die wordt uitgevoerd door Syntus Gelderland.

Nederlands Pluimveemuseum: https://www.pluimveemuseum.nl/

Wagenwerkplaats

In 1904 werd de Wagenwerkplaats geopend, waar goederenwagons werden hersteld. De Wagenwerkplaats is een terrein van de H.IJ.S.M., dat in 1904 werd aangelegd voor het herstellen van spoorwegmateriaal. Op het terrein aan de Soesterweg 244 in de wijk Soesterkwartier, vond onderhoud van en reparatie aan goederenwagons plaats. De werkplaats ging in 1938 over naar de NS en is tot 2000 in gebruik geweest. Het behoort tot het industrieel erfgoed van Amersfoort. De werkplaats is door ‘Siesta’ (Stichting Industrieel Erfgoed in de Stad Amersfoort) in de schijnwerpers geplaatst en is in 2007 aangewezen als rijksmonument. Sinds ongeveer 2002 worden er initiatieven genomen om het terrein een nieuwe bestemming te geven, waarin de nog bestaande industriële monumenten behouden blijven. Het spoorwegemplacement is nog altijd een van de grootste in Nederland. De oude opstelsporen worden gebruikt voor goederenvervoer.

Ter gelegenheid van de viering van het 175-jarige bestaan van de spoorwegen in Nederland (1839-2014) was er van 16 t/m 21 oktober 2014 een Publieksevenement ‘Spoorparade Amersfoort‘ over de historie en de toekomst van het spoor rond de loodsen van de vroegere Wagenwerkplaats. Gedurende de zes dagen van openstelling kwamen er ruim 42.000 bezoekers op af.

Zie de video van circa 50 minuten: https://www.youtube.com/watch?v=5SPOhi1DaAA

In de jaren 1992-1998 werden het station en het stationsplein van Amersfoort geheel verbouwd. In het kader van het Rail 21-plan werden onder andere een nieuw stationsgebouw gebouwd en een derde eilandperron aangelegd bij station Amersfoort en werd het aantal sporen op twee lijnen vergroot (Spoorverdubbeling tussen Amersfoort Centraal en Schothorst waardoor het treinverkeer vier sporen ter beschikking kreeg). Ook kwam er een fly-over (‘vrije kruising’) bij Amersfoort Aansluiting, ten oosten van het station, waar de sporen richting Zwolle en richting Deventer splitsen. Een dive-under aan de westzijde is in 2012 opgeleverd om een aantal knelpunten in de dienstregeling op te kunnen heffen. In Amersfoort is ook het opleidingscentrum van de NS, direct gelegen naast het station. Men beschikt hier over twee treinsimulators. Eén is van een VIRM- en de andere is van een SLT-trein.

Huidig station Amersfoort.                            Foto: T. Houdijk (Wikimedia Commens).

Piet Mondriaan

Piet Mondriaan (Amersfoort, 7 maart 1872 – New York, 1 februari 1944) was een Nederlandse kunstschilder en kunsttheoreticus, die op latere leeftijd in het buitenland woonde en werkte. Mondriaan wordt algemeen gezien als een pionier van de abstracte en non-figuratieve kunst. Vooral zijn latere geometrisch-abstracte werk, met de kenmerkende horizontale en verticale zwarte lijnen en primaire kleuren, is wereldberoemd en dient als inspiratiebron voor vele architecten en ontwerpers van toegepaste kunst. Hij was een van de belangrijkste medewerkers van het tijdschrift De Stijl en ontwikkelde een eigen kunsttheorie, die hij Nieuwe Beelding of neoplasticisme noemde.

Mondriaan is voor alle De Stijl kunstenaars het grote voorbeeld. Zijn strikte geometrie van verticale en horizontale lijnen en het gebruik van primaire kleuren wordt door de kunstenaars van De Stijl op eigenzinnige wijze toegepast in gebouwen, meubels, straten, mode en reclame. Zo hopen zij niet alleen een ‘nieuwe kunst’, maar een hele nieuwe moderne maatschappij te realiseren. Links is te zien: ‘Compositie met gele lijnen’ en rechts een gedeelte van zijn bekendste werk ‘Victory Boogie Woogie’ (Gemeentemuseum Den Haag), een onvoltooid schilderij gemaakt in New York tussen juni 1942 en januari 1944.

Mondriaanhuis nu museum.             Foto: Ciell (Wikimedia Commons)

Het Mondriaanhuis is een museum over het leven en werk van kunstschilder Mondriaan.  Het museum bevindt zich in het geboortehuis van Mondriaan, gelegen in de historische binnenstad. De jonge Mondriaan bracht hier zijn eerste acht levensjaren door. De dubbele woning huisvestte ook de net gestarte lagere school voor Christelijk-Nationaal Onderwijs, waarvan de vader van Mondriaan hoofdonderwijzer werd. Het woon- en schoolgedeelte zijn tijdens een restauratie weer samengevoegd tot een geheel. Van 1953 tot 1980 is het gebouw in gebruik geweest als kerk. Daarna raakte het pand aan de Kortegracht langzaamaan in verval, ondanks de status van rijksmonument. Op initiatief van architect Leo Heijdenrijk en diens echtgenote Cis werden er plannen gemaakt om het gebouw op te knappen en er een museum te vestigen. In 1994 opende het Mondriaanhuis de deuren voor het publiek. Met op de benedenverdieping een permanente presentatie van het vroege werk van Mondriaan en diens verdere levensloop. De bovenetage van het museum bood tijdelijke tentoonstellingen van kunstenaars wiens werk is beïnvloed door het gedachtegoed van Mondriaan. Eind 2016 onderging het Mondriaanhuis een ingrijpende herinrichting.

Johan van Oldenbarnevelt

Johan van Oldenbarnevelt (Amersfoort 14 september 1547 – Den Haag, 13 mei 1619) was raadpensionaris van de Staten van Holland tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Hij werkte lange tijd samen met Maurits van Oranje (de zoon van Willem van Oranje), maar werd door zijn eigenzinnig optreden het slachtoffer van een door Maurits beheerst politiek proces en daaropvolgende executie.

Bollenburg, het huis waar Johan van Oldenbarnevelt opgroeide. Foto: G. van Arkel.

Ik zal een uitgebreide blog schrijven over Johan van Oldenbarnevelt (politieke) leven tot en met de berechting in 13 mei 1619 op het Binnenhof, 400 jaar geleden. Er zijn verschillende expo’s nog te zien en helaas ook geweest:

Haags Historisch Museum, t/m 14 april: https://www.haagshistorischmuseum.nl/tentoonstelling/johan-van-oldenbarnevelt-man-macht-en-moord

Museum de Gevangenpoort, t/m 26 mei: https://www.gevangenpoort.nl/johan-van-oldenbarnevelt

Museum Flehite, 13 mei t/m 31 december: https://museumflehite.nl/tentoonstellingen/141624824/johan-amp-maurits-van-vriend-tot-vijand

Maximumkaart en Zomerzegel 50 cent uit 1983.

Kamp Amersfoort

Kamp Amersfoort (Polizeiliches Durchgangslager Amersfoort; PDA) was in de Tweede Wereldoorlog een concentratiekamp in Leusden aan de zuidrand van Amersfoort.  Informatie over onderstaande envelop uit PDA en de brieven vindt u op: https://www.pudv.nl/in-amersfoort/

Vanaf 1941 deed het voor de Duitse bezetters dienst als Polizeiliches Durchgangslager Amersfoort(PDA). Het was een transit-kamp voor uitzending naar Duitsland, maar het voldeed zeker ook aan de criteria voor werkkamp of strafkamp. Het waren overigens niet alleen politieke tegenstanders van het naziregime, die gedurende de oorlogsjaren in het PDA terechtkwamen. De grootste groep bestond uit opgepakte onderduikers, meestal jongens en mannen die aan de arbeidsinzet hadden willen ontkomen en nu in Amersfoort werden ‘voorbereid’ op tewerkstelling in Duitsland. Ook mensen die zich aan economische vergrijpen hadden schuldig gemaakt, zoals zwarthandelaren, kwamen in het kamp terecht. In 1943 werd de bevolking van het kamp nagenoeg geheel overgebracht naar Kamp Vught. Dit om een verbouwing en vergroting van Kamp Amersfoort mogelijk te maken tot de Erweitertes Polizeigefängnis Amersfoort. Info over het Nationaal Kamp Amersfoort: https://www.kampamersfoort.nl/  Het Nationaal Monument Kamp Amersfoort heeft een aantal persoonlijke zegels uitgegeven, zie hieronder twee voorbeelden:

Reis naar Amersfoort

Veel plezier als u toch besluit om naar Amersfoort te reizen met de trein om Koningsdag te vieren.

Bronnen: Wikipedia en Wikimedia Commons.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Nederland • Koningshuizen

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(15 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)

Laden...