De reactie van Lars op 25 januari (22.33 uur) naar aanleiding van de oplagecijfers van de postzegelemissie met bloem- en dierafbeeldingen heeft mij aan het denken gezet. Zijn reactie luidt: “Beleef de Natuur-postzegelvellen worden in grotere aantallen over verkooppunten verspreid, omdat deze uitgiften bij een groot publiek aanspreken. PostNL verwacht de zegels aan een groter aantal verzamelaars en handelaren in binnen- en buitenland te verkopen. Flora en fauna zijn immers populaire motieven.”
Gerelateerde artikelen
Naar aanleiding van deze reactie heb ik van de postzegelseries 2018 de oplagecijfers opgezocht en gecombineerd met postzegelvel-prijs, waardoor het bruto-inkomsten-bedrag van het afgelopen jaar bepaald kan worden. Op deze manier heb ik een voor mij onbekend én ogen-openend kijkje achter de schermen op PostNL gekregen. De postzegelactiviteiten leggen Tante Pos bepaald geen windeieren!
Vele kleintjes maken een supergrote
De uitdrukking ‘Vele kleintjes maken een grote’ kan als de postzegelvel-oplagen gecombineerd worden met postzegelvel-prijzen, beter bijgesteld worden in ‘Vele kleintjes maken een supergrote’. In de PostNL-filatelie-divisie gaan miljoenen om, die het postbedrijf niet graag kwijt zou willen raken. ’t Is er big business!
Vijftien postzegelemissies 2018
Onkostenplaatje
- Aan het ontwerp, het tot stand komen en de verspreiding van de postzegel zijn kosten verbonden o.a. als [1] ontwerpkosten, [2] drukkosten, [3] transportkosten, [4] opslagkosten, [5] vernietigingskosten, [6] restitutie bijslaggelden aan SKN.
- Verzamelaars kopen postzegels voor hun verzameling. Voor het frankeerbedrag hoeft PostNL geen prestatie te leveren voor het vervoer van een poststuk van A naar B en het bezorging ervan op het juiste adres. Het frankeerbedrag wordt PostNL dus gratis en voor niets in de schoot geworpen.
Drie emissie-klappers
- Drie emissies behoren tot de top-tien-emissies. Aansprekende postzegelafbeeldingen van de Beleef de Natuur-postzegels naast goedkope Decemberpostzegels zijn aantrekkelijke items om deze postzegels te kopen, die in tegenstelling tot andere emissies algemeen verkrijgbaar zijn. De van ouds bekende verkoopmethode van de kinderpostzegels zorgt ook voor een hoge omzet van postzegels.
- In bijgaand emissie-overzicht vallen drie postzegelemissies op door de hoge oplagecijfers en en die van de bruto inkomsten:
Drastisch minder emissies
Met deze drie emissies is het astronomisch hoge bedrag van 84.029.000 euro gemoeid tegenover het totale verkoopbedrag van alle vijftien missies van 92.333.150 euro samen in 2018. Bij het luttele verschil tussen beide cijfers van omstreeks acht miljoen euro
doemt de vraag op: “Waarom de uitgave van maar liefst vijftien emissies per jaar, terwijl met drie emissies in verhouding een klein verschil in inkomen ontstaat.
Anders gesteld bij algemene zegelverkoop van vier emissies in 2020 beschikt PostNL over hetzelfde inkomen als in 2018. De verzamelaar wordt niet overdonderd door ontzaglijk veel (ondermaatse??) postzegels en PostNL beschikt dan ook over ongeveer hetzelfde inkomen.
Postzegel anachronistisch gebruiksvoorwerp?
De verhouding tussen het postzegeluitgiftebeleid van PostNL en de postzegel-frankeerfunctie verloopt parallel met de werking van de communicerende vaten. Het postzegel-uitgiftepatroon neemt gestadig toe, terwijl de postzegel-frankeerfunctie steeds meer afneemt. Onder invloed van de nieuwe ontwikkelingen als de internet en social media schrijft de burger steeds minder brieven en kaarten. Bij gebrek aan postzegels koopt de burger een frankeersticker op het postloket.
Het postverkeer van het bedrijfsleven bestaat uit frankering per abonnement of is voorzien ‘port betaald’. De postzegel is zo langzamerhand gereduceerd tot een anachronistisch gebruiksvoorwerp.
Postzegelverkoop in binnenland en naar buitenland
- De postzegelverkoopmethode van bijzondere (in tegenstelling tot langlopende) emissies is gecentraliseerd, waardoor de koper (briefschrijver & verzamelaar) pas via bestellingen op een omslachtige wijze over postzegels kan beschikken. Spontane postzegelaankoop, zoals dat vroeger overal wel mogelijk was, is nu uitgesloten.
- Frankeerfunctie – verzamelfunctie postzegel. Filatelisten in binnen- en buitenland zijn tegenwoordig de super-hoofdafnemers van postzegels (in tegenstelling tot de particuliere brief- en kaartschrijver).
- Enkele dagen voor de uitgifte van een nieuwe emissie wordt een PostNL-persbericht in het Nederlands, Engels en Duits verzonden.
- Binnenlandse bestedingsbedragen voor postzegels: gewone burger besteedt een beperkt bedrag. De verzamelaar daarentegen geeft een hoog bedrag uit voor postzegels met de neven-postzegelproducten als FDC, postzegelmapje, prestigeboekje, boek/bewaarmap.
- Buitenlandse bestedingsbedragen voor postzegels: Ik verwacht een hoog bedrag.
Kinder- en Decemberzegels
- De frankeerwaarde van een kinderpostzegel bedraagt 0,83 euro, het bijslagbedrag is 0, 41 euro. Met andere woorden van het kinderpostzegel-velletje komt 2/3 van het bedrag bij PostNL terecht en 1/3 bij SKN. Met andere woorden PostNL ontvangt 9.526.666 euro en SKN 4.771.350 euro.
- Bijzonderheid aanmaakkosten kinderzegels: “Postzegelaanvragende partij betaalt ontwerp- en drukkosten”, volgens de liberale opvattingen anno 1923.
- Veel kinderpostzegels komen in de bekende la terecht. Ze worden niet meer optimaal voor frankering gebruikt.
- Ouderen versturen nog kerst- en nieuwjaarskaarten met een Decemberzegel. Jongeren daarentegen versturen geen kaarten meer. Een kerst- of nieuwjaarswens via sociale media is in én gemakkelijker.
Achter de scherm speelt zich nog meer af
Het bekendmaken van de desastreuze PostNL-jaarcijfers op 25 februari zal gevolgen hebben. De PostNL-winst is in 2018 gehalveerd. Niet alleen de postbezorging slinkt (één procent per maand!), maar ook die van de zakelijke markt neemt af. De postbezorging staat op het spel als de Universele Post Dienst-voorschriften gehandhaafd blijven (5-daagse postbezorging & dag daarop adresafgifte & lichten van 15.000 brievenbussen). Ruim zestig procent van de kosten van het postsysteem zit in de eerste kilometers (brievenbuslichtingen) en de laatste (adres-poststuk-afgifte) van de fysieke post.
Wetswijziging betreffende bindende UPD-voorschriften zal als de overname van Sandd door PostNL is doorgevoerd (waarmee einde komt aan liberalisering van de postmarkt) nodig zijn, wil ons nationaal postbedrijf (met of zonder overheidssubsidie, zoals in andere landen al gebeurt) op termijn blijven optimaal functioneren. PostNL nadert het kantelpunt in de functie-uitvoering als post- & pakketbezorger. De UPD-voorschriften in Denemarken bijvoorbeeld, zijn al versoberd.
Reacties (5) Schrijf een reactie
“De postzegel is zo langzamerhand gereduceerd tot een anachronistisch gebruiksvoorwerp.”
Dat is inderdaad zo, daar kun je gewoon niet omheen. Met enige overdrijving kan worden gesteld dat de doorsnee schoolgaande jeugd vandaag een woordenboek nodig heeft om te weten wat de woorden “brief” of “postzegel” betekenen (nogal wat van die kinderen zullen overigens een woordenboek nodig hebben om de betekenis van het woord “woordenboek” op te zoeken, maar dit terzijde). Van de jeugd zullen we het dus voor een nieuwe opbloei van het verzamelen van postzegels niet moeten hebben.
Betekent dit dan het einde van onze hobby? Volgens mij niet. Maar het zal wel anders worden. Wellicht zal de filatelie geleidelijk aan opschuiven naar het segment van de “retro”-activiteiten, waar de liefhebbers van nostalgia aan hun trekken komen. Net zoals er nog steeds wereldwijd massa’s verzamelaars zijn van oude Liebig-prenten, hoewel die al decennia niet meer worden uitgegeven, zo zal er m.i. ook voor de postzegel een belangstellend publiek blijven bestaan. Alleen zal het niet meer de schoolgaande jeugd zijn die telkens opnieuw begint met verzamelen, maar het zullen vooral oudere dames en heren zijn met belangstelling voor het verleden die de postzegel herontdekken.
Scène anno 2089 in een retrozaakje in een trendy stadsbuurt.
“Kijk eens wat een leuke plaatjes!” “Wat zijn dat?” “Ik denk dat het postzegels zijn, je weet wel, die strookjes die de mensen vroeger op een papieren mail moesten plakken.” “Raar hé. Oh kijk eens, de overgrootvader van onze koningin. Hoe heette die ook weer? Willem-Alexander dacht ik. En hier een afbeelding van een uitgestorven vogel. En daar die al lang verdwenen toren. Er ligt hier een heel boek vol met van die oude plaatjes. Ik denk dat ik het maar koop. Zo leuk om al die dingen en gezichten van lang geleden nog eens te zien!”
Wanneer ik de oplagen van het aantal gedrukte vellen zie wordt er door PostNL waarschijnlijk vooraf meer en meer nagedacht over het feit: Wat denken we te verkopen?
Maar oplagen en verkopen blijven nog steeds twee verschillende kwesties.
Met zo’n 12.500 georganiseerde filatelisten kom je als je 20 ex. per persoon rekent op 250.000 zegels tegen gemiddeld een Euro op evenzo veel Euro: 250.000. Ofwel een kwart miljoen. De rest wordt niet verkocht en gebruikt behalve bij de december-zegels zolang er geen SANDD was.
Kind en Natuur kunnen leuke plaatjes zijn voor iedereen en blijft enige tijd in de lade liggen totdat er een postzegel nodig is of niet …
PostNL doet er goed aan Priority in het binnenland weer aan te kondigen! Zoals de zuiderburen deden. 5x bezorgen voor Priority en 1x per week voor de “1-tjes …
Ik ben ook wel benieuwd naar de werkelijke verkochte aantallen en het aantal vellen dat gebruikt wordt voor FDC’s, mapjes, jaarsets, etc. En hoeveel vellen er onverkocht blijven en worden vernietigd.
Jammer dat PostNL hier nooit cijfers over geeft. Of weigert te geven…
Om over deze (interessante!) kwestie echt gefundeerd wat te kunnen zeggen, heb je meer gegevens nodig. Wat wordt werkelijk verkocht, wat wordt eventueel vernietigd. Het is wel duidelijk dat de oplagecijfers van de meeste zegels (ex kind, kerst) al jarenlang dalen. Wat zijn dan totaal aantal geproduceerde (en verkochte) zegels, wat is verhouding tussen de speciale zegels en de W-A en andere ‘gewone’ zegels?
Ben met Hennepnetel eens dat we vast a la Belgie en Denemarken naar verschillende postdiensten gaan (1-dags bezorging als priority) en huidige tarief voor brieven bezorgd binnen 3-4 dagen. Dan zal tarief voor 1-dags bezorging nog fors omhoog gaan ten opzichte van de huidige 87c.
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)