Naar aanleiding van het artikel ‘Kinderzegels 1925, tentoonstelling Postex’ van Henk Hospers in het bulletin van de Kontaktgroep Voor het Kind en Maximafilie, nummer 134/35, bladzijde 28, waarin hij opmerkt: “. . . ik mis iets! Postzegels worden toch uitgegeven om te gebruiken? Waarom besteden we dan zo weinig aandacht aan afgestempelde postzegels?”
Deze terechte opmerking heeft mij doen besluiten een deel van mijn speciale en bijzonder gestructureerde verzameling ‘Kinderzegels 1925 t/m 1927’ met afbeeldingen van de elf provinciale wapens in woord en beeld eens nader toe te lichten. In dit artikel leest u over de stempeling en perforering van de kinderpostzegels 1925, 1926 & 1927.
Gerelateerde artikelen
Vlagstempels
Het kenmerk van een voor frankering gebruikte kinderpostzegels is de aanwezigheid van een fragment van een stempel op de postzegel. De verscheidenheid daarin is bijzonder groot en gevarieerd. Zodra een kinderzegel wordt uitgegeven is er naast de gebruikelijke plaatsnaam- en datumstempel in de grotere plaatsen meteen ook een vlagstempel met de tekst ‘Koopt thans weldadigheidspostzegels voor het kind’ in gebruik. Hiermee attendeert het postbedrijf de bevolking (weer) op het bestaan van de (nieuwe) weldadigheidspostzegels Voor het Kind en activeert hen daarmee kinderzegels te kopen.
Propaganda-stempels
Een andere vorm van reclame-bedrijven door een stempelafdruk zijn propaganda-stempels voor een plaatselijke evenement n/of toeristische aantrekkelijkheid. De stempels zijn groter van formaat en bezitten soms een extra ring. Deze stempels zijn voorzien van een informatieve tekst.
Trein-blokstempels
Poststukken die per trein worden vervoerd, krijgen ter ontwaarding een traject-stempel in de trein, die trein-blokstempel wordt genoemd. De boven- en onderplaatsnaam zijn het vertrek- en eindstation van het traject. Tussen beide plaatsnamen staat de vermelding van datum en het treinnummer.
Bestellersstempels of postbodestempels
De bestellersstempel of postbodestempel bezit een nummer. Iedere postbesteller met zijn eigen persoonlijk nummer bracht voor de aanvang van de postbestellersronde een stempelafdruk ergens op het poststuk aan. Mochten er een postbezorgingsklacht zijn dan was het eenvoudig na te gaan welke besteller ter verantwoording moest worden opgeroepen. Bijgaande kinderzegels waren niet ontwaard, het postbestellersnummer vervult naderhand de functie.
Perfins
Niet alleen een variatie aan stempels maakt een postzegel aantrekkelijk. Ook een ongebruikelijke ‘aantasting’ van een postzegel, namelijk het aanbrengen van gaatjes in een postzegel, maakt een postzegel tot een verzamelwaardig zegeltype. In deze zogenaamde perfins (perforated initials [Engels]) zijn letters van een bedrijf of firma aangebracht. Met deze firma-perforaties in het zegelbeeld werd voorkomen dat werknemers de postzegels privé zouden gaan gebruiken. De uiteinden van de perforatie-tanden van perfins zijn zoals gewoonlijk gescheurd. Aanvankelijk werden deze postzegels niet verzameld om de beschadiging.
Poko’s
Tot de perfins behoort een nevengroep, de POKO’S (POrto KOntrol Kasse [Duit]), die op een geheel andere manier een firmaperforatie hebben gekregen. Het POKO-apparaat perforeert, snijdt en vervolgens plakt het apparaat de postzegel automatisch op een brief. De uiteinden van de perforatie-tanden van POKO’s zijn gesneden. Het is een eerste aanzet tot automatisch frankeren. Bestaan er ook misperforaties of mis-versnijdingen van?
Zoeken naar de speld in de hooiberg!
Deze speciale kinderzegel-verzameling bestaat uit gemakkelijk te vinden postzegels, alleen de ‘stempel-beperking’ die ik heb aangebracht, laat deze postzegels moeilijk vinden. ‘k Heb in de loop der jaren duizenden postzegels onder ogen gehad en daarbij maar enkele zegels gevonden. De postzegels met een bestellersstempel [1] zijn bijzonder moeilijk te vinden, evenals die met een leesbare [2/3] hoofdstad-vermelding. Inmiddels ben ik in het bezit van ‘s-Gravenhage en Zwolle. Ook de [4] mechanische nieuwjaarsstempel en [5] plaatsnaam-handstempel kwam ik maar weinig tegen tijdens de zoektochten op ruilbeurzen in tegenstelling tot kinderzegels met [6] lange balk- en [7] korte balk-stempel.
Na het lezen en bekijken van dit artikel kan ik me voorstellen dat er enkele verzamelaars zullen zijn die hun verzameling en stockboek volgens mijn ‘beperkte’ invalshoek gaan bekijken en daarbij hopelijk tot ontdekking komen dat ze over een ‘aanvulling’ beschikken. Mocht het zo zijn dan houd ik me ten zeerste aanbevolen deze kinderzegels te kopen. Internet is hierbij een buitengewoon handzaam en gemakkelijk te bedienen communicatiemiddel om met elkaar in contact te treden. Bij voorbaat dank voor uw medewerking, onderzoek en berichtgeving (batehijlkema(ad)ziggo.nl).
Huwelijksvoltrekking Juliana en Bernhard
De huwelijksvoltrekking van prinses Juliana en prins Bernhard vond op 7 januari 1937 plaats. Ter gelegenheid daarvan zijn o.a. foto’s en gedenkborden uitgegeven, maar er zijn ook een onder- en bovenvelrand van twee kinderzegels uit 1937 (nvph 208 & 211) van een oranjekleurige opdruk voorzien. Wellicht zijn op particulier initiatief tien jaar na uitgiftedatum van beide kinderzegels deze toevoegingen aangebracht. Wie van de lezers beschikt over aanvullende informatie en ook over deze (of andere) kinderzegels met zo’n bedrukking?
P.S.
Gezien mijn leeftijd en kinderen die geen interesse in de filatelie hebben, zal ik op termijn afstand moeten doen van deze kinderzegel-verzameling. ’t Zou jammer zijn dat deze interessante en aantrekkelijke verzameling in de toekomst niet optimaal voortgezet en gecompleteerd kan worden. Inderdaad, een nuchtere benadering. Ik kan de realiteit moeilijk ontkennen. ’t Is zoals ’t is!
Reacties (0)
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)