Op 9 oktober 2017 geeft PostNL een nieuw vel met kinderpostzegels uit. Op de zes postzegels met waardeaanduiding 1 voor bestemmingen Nederland staat het complete gezin uit de familiestrip Jan, Jans en de kinderen afgebeeld. Met de uitgifte van deze kinderpostzegels brengt PostNL een eerbetoon aan striptekenaar Jan Kruis, die op 19 januari 2017 overleed.
PostNL geeft al sinds 1924 kinderpostzegels uit om geld in te zamelen voor projecten die gericht zijn op het welzijn van kinderen. Dit gebeurt door een bijslag van inmiddels € 0,38 per postzegel. De opbrengst van alle bijslagen gaat naar de projecten van de onafhankelijke Stichting Kinderpostzegels Nederland.
Gerelateerde artikelen
De stichting zet zich in om kinderen, zowel in Nederland als daarbuiten, een kans op een beter leven te geven. Om deze hulp mogelijk te maken, organiseert de stichting onder meer de Kinderpostzegelactie. Dit jaar gaan vanaf 27 september zo’n 160.000 leerlingen uit groep 7 en 8 langs de deuren om kinderpostzegels en kaarten te verkopen. Vanaf 9 oktober worden de bestellingen bezorgd. Vorig jaar was de opbrengst van de actie 9,3 miljoen euro.
Jan, Jans en de kinderen is een strip die wekelijks in het blad Libelle verschijnt. De strip werd tussen 1970 en 1999 getekend en geschreven door Jan Kruis (1933-2017). Kruis bezocht in zijn geboortestad Rotterdam de Academie van Beeldende Kunsten (de huidige Willem de Kooning Academie) en ging daarna als illustrator aan de slag. Hij deed onder meer reclamewerk voor Shell, waarvoor hij ook strips maakte. In 1970 verscheen in Libelle de eerste strip over het gezin Tromp: Jan, Jans en de kinderen. Toen Kruis in 1999 met pensioen ging, droeg hij zijn werk over aan een groep tekenaars die onder de naam Studio Jan Kruis zijn levenswerk voortzetten. In Jan, Jans en de kinderen staat het dagelijks leven centraal van een gezin met een vader en moeder (Jan en Jans), drie kinderen (Karlijn, Catootje en Gertje), Opa en Jeroen, de ‘verloofde’ van Catootje. Verder spelen de huisdieren (Lotje, Loedertje en de Rode Kater) een belangrijke rol.
Het ontwerp
Op de Kinderpostzegels 2017 is het complete gezin uit Jan, Jans en de kinderen afgebeeld terwijl zij aan tafel zitten. Op elk van de zes postzegels figureren één of twee karakters uit de familiestrip: linksboven Jan en Gertje, middenboven Karlijn en Jans, rechtsboven Opa en Loedertje, linksonder Catootje en Lotje, middenonder Jeroen, rechtsonder de Rode Kater. Op de bovenste velrand staan de logo’s van PostNL en van de Stichting Kinderpostzegels Nederland, op de onderste velrand het logo van Jan, Jans en de kinderen in het kenmerkende perspectiefschrift uit de jaren zeventig. Voor de typografie op de postzegels is gebruikgemaakt van de schreefloze Frutiger (Adrian Frutiger, 1975).
Studio Jan Kruis
Jan Kruis begon in 1970 met Jan, Jans en de kinderen, een familiestrip die sindsdien wekelijks in het blad Libelle verschijnt. In 1999 ging Jan Kruis met pensioen, maar zijn werk wordt voortgezet door Studio Jan Kruis.
Mariken Swildens, projectredacteur bij de studio, kan bevlogen vertellen over het werk van Jan Kruis, waarbij zij al sinds 1982 is betrokken. “Jan, Jans en de kinderen is de langstlopende en bestverkopende strip van Nederland. De kinderpostzegels beschouw ik niet alleen als een eerbetoon aan Jan Kruis zelf, maar ook aan Jan, Jans en de kinderen. Hun karakters sluiten naadloos aan op het thema ‘Een goed thuis’ van de kinderpostzegels. Ze zijn het schoolvoorbeeld van een warm, lief en veilig gezin. Iedereen herkent zichzelf wel in een van de personages. Ze zijn zo Hollands als kaas, koeien en klompen.”
Over het hele postzegelvel loopt een bekend tafereel uit de strip door. “Ze zitten heel vaak samen aan tafel”, vertelt Mariken. “Of op de bank. Wat dat betreft is Jan, Jans en de kinderen stilstaand water. Ze wonen al 47 jaar in dezelfde boerderij in Drenthe en ook de inrichting is nog steeds dezelfde. Ze worden geen dag ouder. Maar het gezin groeit wel mee met hun tijd. In 1970 maakten ze zich druk over de bom, nu over het milieu. Ook proberen we waar mogelijk rekening te houden met het thema van de week. Als Libelle bijvoorbeeld aandacht besteedt aan pubergedrag, dan zie je dat bij Catootje terug.”
Volgens Mariken is Jan, Jans en de kinderen niet alleen bij vrouwen populair. “Libelle is een vrouwenblad, maar ik hoor zo vaak van lezeressen dat hun man als eerste het blad pakt om Jan, Jans en de kinderen te lezen. Lezeressen vertellen ook dat ze niet zonder het gezin zouden kunnen. Of dat ze Jan, Jans en de kinderen als hun ideale buren beschouwen.”
Mariken is verantwoordelijk voor de aansturing van de tekenaars, tekstschrijvers en inkleurders die voor Studio Jan Kruis werken. Voor de tekening op de kinderpostzegels schakelde zij tekenaar Rob Phielix en inkleurder Wilma Leenders in.
Rob Phielix vertelt hoe hij te werk is gegaan. “Van Mariken kreeg ik als inspiratie allerlei afbeeldingen van situaties met een gezin aan tafel of op de bank. Voor beide opties heb ik concepten uitgewerkt. In overleg met PostNL en de Stichting Kinderpostzegels is voor de tafel gekozen. Die situatie bood meer mogelijkheden om te laten zien hoe de gezinsleden uit Jan, Jans en de kinderen met elkaar omgaan.”
De tekening op het kinderpostzegelvel kwam in drie fases tot stand, aldus Rob. “De eerste schets heb ik thuis op de bank voor de tv gemaakt. Met een potlood op een A4’tje gekrabbeld om te kijken waar iedereen zou zitten, rekening houdend met het stramien van het postzegelvel. Vervolgens ben ik dit idee gaan uitwerken. Nog steeds met potlood, nog steeds op zo maar een velletje papier. Ik heb een lichtbak gebruikt om beter te kunnen bepalen wat de ideale setting zou zijn. Zo’n lichtbak is handig, omdat je daarmee gemakkelijk de tafereeltjes binnen de grotere tekening heen en weer kunt schuiven. Die uitgewerkte schets is aan de opdrachtgevers ter goedkeuring voorgelegd. Er zijn maar een paar wijzigingen op gekomen. Zo verdween de staartklok, is Loedertje op de schouder van Opa beland en kwam er appeltaart op tafel in plaats van stroopwafels. Het was de bedoeling dat de postzegels de geur van appeltaart zouden krijgen, wat om technische redenen niet is doorgegaan. Maar de appeltaart is gebleven.”
Het belangrijkste uitgangspunt voor de compositie van de tekening was de interactie tussen de personages. Rob: “Ik wilde dat ze iets zouden dóén, dat ze echt op elkaar zouden reageren. Zo duikt Jeroen op vanonder de tafel met een liefdesbrief voor Catootje. En Catootje stookt weer Lotje op om nog meer brieven te zoeken. Jan en Gertje maken samen plezier over de appeltaart en slagroom. En Karlijn kijkt wat verschrikt naar achteren, omdat ze weet dat haar moeder een hekel aan slurpen heeft.”
Op basis van de goedgekeurde schets maakte Rob de definitieve tekening. “Op helder wit en stevig papier, met Oost-Indische inkt in zwart-wit. Die tekening is gescand en door mijn collega Wilma Leenders op de computer ingekleurd. Zij kan dat veel beter dan ik. Wilma weet ook precies welke kleuren bij welke personages horen. Opa heeft bijvoorbeeld altijd een grijs pak aan, Jeroen een groen shirt en Catootje een roze bloesje. Het inkleuren gebeurt inderdaad op de computer. De plakkaatverf die Jan Kruis gebruikte, is allang verdwenen. Maar zijn warme en poederige kleurenpalet is gebleven.”
Over Mariken Swildens
Projectredacteur Mariken Swildens (1962) kreeg haar opleiding aan de Grafische MTS in Amsterdam (inmiddels Mediacollege Amsterdam). In 1982 trad zij in dienst bij Joop Wiggers Produkties, op dat moment de uitgever van de stripalbums van Jan Kruis. In 1999 werd zij projectredacteur bij Studio Jan Kruis. In die functie is Swildens verantwoordelijk voor de aansturing van de striptekenaars, inkleurders en tekstschrijvers die het werk van Jan Kruis hebben overgenomen.
Over Rob Phielix
Striptekenaar Rob Phielix (1961) kreeg zijn opleiding aan de Grafische School Utrecht (inmiddels Grafisch Lyceum Utrecht). Na zijn afstuderen in 1981 leerde Phielix de kneepjes van het vak bij stripmaker en reclametekenaar Martin Lodewijk. Vervolgens werkte hij als freelancer bij verschillende studio’s, voor stickerbedrijf Introduct en wens- en prentkaartenproducent Gebrs. Spanjersbergen, dat later door Hallmark werd overgenomen. Toen zijn jeugdidool Daan Jippes artdirector werd bij Jan Kruis Studio, solliciteerde Phielix op een baan als striptekenaar bij de studio. Sindsdien is hij een van de belangrijkste tekenaars van Jan, Jans en de kinderen.
Over Wilma Leenders
Wilma Leenders (1960) volgde de opleiding modevormgeving en modetekenen aan de Academie voor Beeldende Kunst Arnhem (inmiddels ArtEZ). Zij heeft een grote staat van dienst opgebouwd op het gebied van inkleuren, onder meer van al het werk van Gerard Leever, de strips Gilles de Geus, De familie Doorzon, Donald Duck, De Alsjemaar-bekendband en veel voor de stripbladen Eppo, Wordt Vervolgd en Sjors en Sjimmie Stripblad (waaronder heel veel covers). In 1993 ontving Leenders de Stripschappenning Bijzondere Verdiensten voor haar stripinkleuringen.
>h1>Verkoop/geldigheid
Naast de verkoop door schoolkinderen zijn de Kinderpostzegels 2017, zolang de voorraad strekt, verkrijgbaar op de vestigingen van Bruna, in de Collect Club-winkel in Bussum, via www.postnl.nl/collectclub en op de website van de Stichting Kinderpostzegels Nederland. De kinderpostzegels zijn ook telefonisch te bestellen bij de klantenservice van Collect Club op telefoonnummer 088 – 868 99 00. De geldigheidstermijn is onbepaald.
Op deze postzegels staat waardeaanduiding 1, bedoeld voor post tot en met 20 gram met een bestemming binnen Nederland.
Technische gegevens
Postzegelformaat: 36 x 25 mm
Velformaat: 144 x 75 mm
Papier: normaal met fosforopdruk
Gomming: synthetisch
Druktechniek: offset
Oplage: 2.420.000 vellen
Drukkerij: Joh. Enschedé Security Print, Haarlem
Artikelnummer 371460
Soort postzegel: vel met zes bijzondere postzegels in zes verschillende ontwerpen
Drukkleuren postzegel: cyaan, magenta, geel en zwart
Uitgiftedatum: 9 oktober 2017
Reacties (5) Schrijf een reactie
Oplage: 2.420.000 vellen!!! A4??? Of toch maar blokjes ……
Tot hoelang kan ik deze zegels van 2017 gebruiken?
Nog jaaaaaren.
Zijn de postzegels van Jan Jans en de kinderen nog verkrijgbaar van 2017 ?
Artikel nummer:371460.
Barcode: 8 714341 111920
@R.de Jong: niet bij PostNL/Collectclub als u dat bedoelt. Waarschijnlijk wel bij een handelaar of op Marktplaats/EBay.
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)