PostNL heeft afgelopen maandag het nieuwe postzegelvel Appel- en perenrassen in Nederland uitgegeven. Op de tien postzegels met de waardeaanduiding Nederland 1 zijn oude appel- en perenrassen afgebeeld die nog steeds, vaak op kleine schaal, in ons land worden geteeld. De afbeeldingen zijn afkomstig uit De Nederlandsche Boomgaard, een negentiende-eeuws standaardwerk met illustraties van meer dan honderd appel- en perenrassen.
Gerelateerde artikelen
Bij het bewerken van de vergeelde illustraties is ontwerper Bart de Haas terughoudend te werk gegaan: “Ik wilde een realistische en aansprekende helderheid zonder het historische karakter van de oorspronkelijke litho’s te verliezen.”
PostNL besteedt met het nieuwe postzegelvel Appel- en perenrassen in Nederland aandacht aan de rijke historie van de teelt van deze twee fruitsoorten, de belangrijkste van ons land. Appels worden vooral geteeld in Gelderland, Utrecht, Flevoland, Zeeland, Noord-Brabant en Limburg; peren in Gelderland, Utrecht en Zeeland. In 2014 werden 353 miljoen kilo appels geoogst en bijna 350 miljoen kilo peren. Van de Nederlandse appels is 35 tot 40 procent bestemd voor de export – van de peren zo’n 80 procent.
Ontwerp
Op de postzegels van het vel Appel- en perenrassen in Nederland staan illustraties van tien oude appel- en perenrassen die vrijwel allemaal nog steeds in ons land worden geteeld, zij het vaak op kleine schaal. Op elke postzegel is de desbetreffende appel of peer twee maal afgebeeld, als hele vrucht en van boven naar onderen doorgesneden zodat vruchtvlees en klokhuis zichtbaar zijn. De illustraties overlappen elkaar gedeeltelijk en lopen in sommige gevallen door op de velrand of op de tabs. Op elke postzegel is de naam van het ras vermeld en een korte beschrijving van de vorm. Op de tabs naast de postzegels wordt de naam van het appel- of perenras herhaald, met een tekstje over de oorsprong. Voor de typografie zijn twee lettertypes gebruikt: de Sentinel van Jonathan Hoefler (2009) en de Folio Bold Condensed van Konrad Bauer en Walter Baum (1956).
De Ontwerper
Grafisch ontwerper Bart de Haas uit Den Haag ontwierp het postzegelvel Appel- en perenrassen in Nederland. Hierdoor werd voor hem een enigszins onbekende wereld ontsloten, met beschrijvingen van uiteenlopende appel- en perenrassen. Vrijwel alle oude rassen op het postzegelvel worden op kleine schaal nog steeds geteeld. “Het was de wens van PostNL”, zegt Bart de Haas, “om gebruik te maken van historische illustraties. Op zoek naar oude afbeeldingen kwam ik bij Wageningen University terecht. Hun bibliotheek beschikt over een exemplaar van De Nederlandsche Boomgaard, een negentiende-eeuws standaardwerk met prachtige illustraties van meer dan honderd appel- en perenrassen. Het was niet eenvoudig om een selectie te maken van soorten die nog verkrijgbaar zijn, want veel van de toen courante rassen zijn nu niet meer gemakkelijk te vinden. Met de hulp van Liesbeth Missel van Wageningen University is daar een keuze uit gemaakt – op basis van zowel de actualiteit als de diversiteit in grootte, vorm, structuur en kleur.”
Op het postzegelvel zijn de tien appels en peren min of meer in de juiste verhouding afgebeeld. Bart de Haas: “Daarom was het onvermijdelijk om de beelden te laten aflopen, anders zouden de kleinere vruchten nauwelijks meer zichtbaar zijn. Met als bijkomend voordeel dat er zo meer dynamiek in het beeld komt en dat je meer details kunt zien van de grotere appels en peren. In De Nederlandsche Boomgaard staan de illustraties los van elkaar, maar ik heb ze transparant gemaakt zodat ze in elkaar kunnen overvloeien. Met de kleur moest er nog wel wat gebeuren; na bijna 150 jaar waren de pagina’s flink vergeeld. Daarin ben ik terughoudend te werk gegaan: ik wilde een realistische en aansprekende helderheid zonder het historische karakter van de oorspronkelijke litho’s te verliezen.”
Bij het bepalen van de volgorde op het vel heeft de ontwerper zich laten leiden door de wens om de soortendiversiteit te benadrukken. “Vanwege de vorm zijn de peren liggend afgebeeld en de appels staand”, aldus Bart de Haas. “Dat patroon herhaalt zich in het grijsgroene kleurverloop: liggend op de perenpostzegels, staand onder de tekst op de tabs bij de appelpostzegels. Bij de kleinere vruchten, waar de postzegel meer wit bevat, is het beeld ruimtelijker gemaakt door er een kleine slagschaduw aan toe te voegen. Dat is een stijlmiddel dat ik in andere historische werken over dit onderwerp ben tegengekomen. Voor de typografie is gebruikgemaakt van de Sentinel, een hedendaagse versie van negentiende-eeuwse voorgangers zoals die in boeken als De Nederlandsche Boomgaard werden gebruikt. Datzelfde geldt voor het gebruik van de schreefloze, iets oudere Folio Bold Condensed. Uiteraard zijn de teksten op het postzegelvel ook op de informatie uit De Nederlandsche Boomgaard gebaseerd. Het aantrekkelijke van het vak als grafisch ontwerper is dat je jezelf kortstondig kunt verdiepen in onderwerpen die je soms niet zo snel zelf zou uitkiezen, maar waardoor je wél tijdelijk een beperkte specialisatie ontwikkelt.”
Over de ontwerper
Bart de Haas studeerde grafische vormgeving aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Hij werkte achtereenvolgens voor Studio Tint (Den Haag), BRS Premsela Vonk (Amsterdam) en Proforma (Rotterdam) tot hij zich in 1993 als zelfstandig grafisch en typografisch ontwerper vestigde. Hij heeft een sterke voorkeur voor boekvormgeving, maar ontwierp in het verleden ook affiches, brochures, magazines, visuele identiteiten en een enkel letterfont. Bart de Haas ontwierp onder meer boeken voor Bibliotheca Wittockiana in Brussel, Huis Marseille in Amsterdam, Legermuseum Delft, Nederlands Foto Instituut, uitgeverij 010, uitgeverij Brill, Uitgeverij de Buitenkant, uitgeverij SUN, Uitgeverij THOTH en Uitgeverij Vantilt. Voor Huis Marseille ontwierp hij het huisstijllettertype en samen met Michaël Snitker de huisstijl. Voor PostNL maakte hij eerder de postzegels Nationale muziekinstrumenten (2014) en Lang leve het bos! (2010) ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van de Koninklijke Nederlandse Bosbouw Vereniging.
Verkoop/Geldigheid
De postzegels zijn, zolang de voorraad strekt, onder meer verkrijgbaar bij de Bruna-winkels, PostNL Collect Club en via collectclub.nl. De geldigheidstermijn is onbepaald.
Waarde
Op deze postzegels staat Nederland 1, bedoeld voor post tot 20 gram met een bestemming binnen Nederland.
Technische gegevens
Zegelformaat : 36 x 25 mm
Velindeling : 108 x 150 mm
Tanding : 14 ½ : 14 ½
Papier : normaal met fosforopdruk
Gomming : synthetisch
Druktechniek : offset
Oplaag : 167.000 velletjes
Drukkerij : Cartor Security Printing, Frankrijk
Artikelnummer : 360961
Soort postzegel : postzegelvel met 10 verschillende postzegels
Drukkleuren postzegel : geel, magento, cyaan en zwart
Waarde 1 : Cox’s Oranje Pippeling
Waarde 1 : Brielsche Caville
Waarde 1 : Bezy van Schonauwen
Waarde 1 : Winterrietpeer
Waarde 1 : Rode Herftscaville
Waarde 1 : Annanas Reinette
Waarde 1 : Williams
Waarde 1 : Pondspeer
Waarde 1 : Schone van Boskoop
Waarde 1 : Zoete ermgaard
Reacties (5) Schrijf een reactie
Fijn maar ook vreemd dat hier op Postzegelblog wel alle info staat over deze nieuwe uitgifte. Op de site van de Collect Club staat alleen de introductietekst. De technische specificaties zijn blanco en verder niets over het ontwerp en de ontwerper. Bij Nederland-Australië laat de informatievoorziening ook te wensen over…
Lars, een juiste infobron is uiteraard postzegelblog. Op 21/8, 28/8 & 4/9 lees je heel veel info over twee komende emissies! Dus nog even geduld.
Bedankt Bate!
Weet u misschien bij welke drukkerij de Nederland-Australië velletjes gedrukt zijn? Ik kon dat niet vinden in uw artikel van 17/7.
Lars, drukkerij Joh. Enschede Security Print in Haarlem.
Lars, (en Bate) de zegelvellen Grenzeloos Nederland – Australië zijn gedrukt bij Cartor in Frankrijk
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)