Het heugelijke feit op 23 juni lijkt in de postzegelwereld ongemerkt voorbij te gaan. Groot-Brittannië kwam in februari wel met een zegel ter nagedachtenis aan Turing, maar die zegel komt uit de serie Britons of Distinction. Op de postzegel staat geen beeltenis van Turing, maar van de Turing Bombe, de decodeermachine die hij samen met zijn team ontwierp.

Verwonderlijk

Best raar eigenlijk dat de posterijen het blijkbaar niet de moeite waard vinden om het genie Turing op zijn honderdste geboortedag te eren. Alan Turing wordt gezien als de grondlegger van de moderne computerwetenschap. Zonder hem hadden we geen computer, iPad, iPhone enzovoorts gehad.

Turing werd in het verleden diverse malen op postzegels afgebeeld. Sint-Helena bracht in 2005 een postzegel uit waarop naast Turing ook de Enigma-machine te zien is. Tatarstan, een autonome republiek binnen Rusland, kwam in 2006 met een Turing-zegel.

Studie en de Turing-machine

Alan Mathison Turing werd op 23 juni 1912 geboren in Londen. Hij studeerde kwantummechanica aan de Universiteit van Cambridge. Daar maakte Turing kennis met het ‘Entscheidungsproblem’. In 1936 publiceerde hij een baanbrekend artikel met de titel ‘On computable numbers with an application to the Entscheidungsproblem’. Hierin beschreef hij dat het mogelijk moest zijn een machine te ontwikkelen die gebruikt kan worden voor het verwerken van ieder mogelijk wiskundig vraagstuk. Met dit artikel als basis introduceerde hij de Turing-machine. Dit alles zou uiteindelijk leiden tot de computer waar wij vandaag de dag mee werken.

Na Cambridge ging Turing naar de Verenigde Staten waar hij twee jaar studeerde. Daar ontmoette hij ook John van Neumann of in het Hongaars János Neumann, een Hongaars-Amerikaanse wiskundige die ook in, onder andere, de informatica belangrijke bijdragen leverde. Neumann werd later bekend door zijn ontwerp van de eerste moderne computer, de IAS-computer, waarbij de CPU (processor) centraal stond. De werking van de CPU is gebaseerd op het Turing-principe. Portugal beeldde Turing en Neumann in 2000 samen op een postzegel af.

Tweede Wereldoorlog

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werkte Turing in het geheim bij de Government Code and Cypher School. Deze dienst onderschepte gecodeerde berichten van de Duitsers. Turing maakte deel uit van het team dat deze door het Enigma-apparaat (een Duits coderingssysteem) gegenereerde berichten kon ontcijferen. Deze ontcijfering wordt vaak aangehaald als een van de grootste prestaties in de Tweede Wereldoorlog, die de alliantie de uiteindelijke overwinning zouden hebben gebracht.

Een triest einde

In 1945 werd Turing voor zijn oorlogsinspanning  geëerd met de Order of the British Empire en in 1951 werd hij voor zijn belangrijke bijdragen aan de wiskunde verkozen tot lid van de Royal Society.

We kunnen ons er nu absoluut geen voorstelling meer van maken, maar in 1952 werd Turing gearresteerd toen bekend werd dat hij seks had gehad met een man. Tot 1967 was dit strafbaar in Engeland en Turing werd zelfs door de geheime dienst beschouwd als een veiligheidsrisico. Hij werd veroordeeld en kon kiezen voor een gevangenisstraf of chemische castratie. Hij koos voor het laatste.

Op 8 juni 1954 vond zijn schoonmaakster hem dood in huis. Naast hem lag een half opgegeten appel met cyanide. Zelfmoord door vergiftiging was het officiële oordeel van de lijkschouwer, maar er wordt ook beweerd dat hij vermoord is door de Britse geheime dienst. Hij zou een te groot veiligheidsrisico zijn omdat hij teveel zou weten over de geheime codes.

Apple-logo

Het verhaal doet de ronde dat het logo van Apple een verborgen hommage is aan Alan Turing. Maar volgens de ontwerper van het Apple-logo, Rob Janoff, en de biograaf van Turing, Andrew Hodges, is dit niet het geval. Het verhaal spreekt in ieder geval wel tot de verbeelding.

Velletje Turings leven

In 1999 bracht Groot-Brittannië een velletje uit geheel gewijd aan Turings leven, computers in het menselijke brein.

Postuum eerherstel en gratie

In  2009 gingen er in het Verenigd Koninkrijk stemmen op die pleitten voor een postuum eerherstel van Alan Turing.  Premier Gordon Brown bood Turing in september 2009 postuum excuses aan.

Gratie krijgt Turing echter niet. Enkele maanden geleden liet Minister van Justitie Lord Tom McNally officieel weten dat postume gratie niet mogelijk is. ‘Het is tragisch dat Alan Turing veroordeeld werd voor een inbreuk die nu zowel wreed als absurd aanvoelt. Zeker wanneer men zijn bijdrage in de oorlog in acht neemt. De wet voorzag echter toen in vervolging’, verklaarde Lord McNally. ‘Het is de gewoonte om te aanvaarden dat toen zulke veroordelingen plaatsvonden en niet de historische context te willen wijzigen om een onrecht dat niet ongedaan gemaakt kan worden toch ongedaan te maken. Maar laten we er wel voor zorgen dat zulke tijden niet terugkeren’.

De Turing Award

Dat Turing van groot belang is geweest voor de informatica daar valt niet aan te tornen. Er is zelfs een prijs naar hem genoemd. De A.M. Turing Award wordt ook wel de ‘Nobelprijs voor de informatica’ genoemd. De prijs wordt gezien als de hoogste onderscheiding in de informatica. Republiek Guinee bracht in 2008 twee speciale velletjes uit ter ere van de winnaars van de Turing Award. Het ene vel is gewijd aan Turing en de beroemde informaticus Ivan Sutherland die in 1988 de Turing Award won. Ook kunstmatige intelligentie wordt verbeeld en de robot ASIMO. Verder wordt kort de geschiedenis van de Turing Award beschreven.

Op het tweede vel zien we Turing zelf met de Enigma-machine en de Universiteit van Cambridge, informaticus Andrew Yao (winnaar 2000), informaticus Alan Kay (2003) met de Dynabook, informatica-pionier Peter Naur (2005) met de IBM 1620, Frances E. Allen (2006) met de IBM 305 RAMAC, informaticus John McCarthy (1971) met de AIBO huisdierrobot en de ASIMO robot en cryptograaf Ron Rivest (2002).

Meer Turing-zegels?

Veel Turing-zegels zijn er niet. Wel vond ik nog een zegel van Saint Vincent en de Grenadines uit 2000 en een van Macedonië uit 2004. Wie weet volgen er toch nog meer dit jaar? Turing verdient het in elk geval wel!

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • Groot Brittannië • Portugal • Computers

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(Breng als eerste je stem uit.)

Laden...