Het heeft me altijd een beetje verbaasd waarom verzamelaars van stempelafdrukken sommige typen stempels of letters gebruikt in stempels, zulke vreemde namen hebben gegeven. Neem nu het ´langstempel´. Hoe komt men aan die naam? Als tegenhanger van een ´kortstempel´? Nee, deze naam wordt gegeven aan de door de PTT zelf zo genoemde naamstempels! Of zelfs voluit de kantoornaamstempels.
Gerelateerde artikelen
Langstempel in een kastje
Nog gekker wordt het als we soms horen of lezen, dat men het heeft over een ´langstempel in een kastje´. En deze term wordt dan gebruikt voor een naamstempel met omranding! Zoals bijvoorbeeld van een opsomming van dit soort stempels in het stempelboek van 1882 waarbij deze door de PTT ´Naamstempels met rand´ worden genoemd.
Vreemde letters
Wel eens gehoord van Egyptische of Groteske letters? Deze termen worden gebruikt om een lettertype aan te duiden gebruikt in de oude poststempels. Maar als je aan een medewerker van een drukkerij vraagt om een bepaalde tekst op te maken met dit soort letters, wordt je aangekeken alsof je van een andere planeet komt. En toch is het zo eenvoudig. Als in plaats van Egyptische letters de term ´letters met schreven´ wordt gebruikt en voor ´Groteske letters´ de term ´letters zonder schreven´, dan begrijpt de drukker dat wel. Kijk maar naar de voorbeelden van de oude stempels van Roermond, waarvan de eerste (Egyptische letters) met schreven en de tweede (Groteske letters) zonder schreven.
En dat geldt dan ook voor de naamstempels, zoals Blokzyl en Wognum, met schreven.
De herkomst van de vreemde namen?
Waar komen die vreemde namen dan vandaan? De heer O.M. Vellinga gebruikt in zijn boek ´de poststempels van Nederland 1676-1915´ uitgegeven in 1932, deze termen. En bijna iedere verzamelaar van stempelafdrukken of oude, gestempelde postzegels heeft deze termen klakkeloos overgenomen. Gebruikt u de ´vreemde´ termen ook?
Reacties (4) Schrijf een reactie
ja, natuurlijk gebruik ik de naamgeving van Vellinga. Als ik iets anders zou doen begrijpt niemand meer waarover het gaat.
Egyptisch en Grotesk werden in de 19e eeuw gebruikt als benamingen voor stijlen van lettertypen. De 19e eeuw is ook de gebruiksperiode van de stempels waarin dit soort letters voorkomen. Het lijkt mij dat het gebruik van deze benamingen voor stempelbeschrijvingen wel een historische relevantie heeft.
“Langstempels in een kastje” voor een stempel”type dat we beter kennen als “haltestempel”is wel bizar. Egyptische en groteske letters zijn inmiddels wel aardig ingeburgerd bij de verzamelaars.
ik heb een hele tijd enveloppen gespaard
met div.stempels jaren 1990/2005
o.a toeretappe valkenburg. voor een eerlijke liefhebber samen uitzoeken.
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)