Ik las laatst iets opmerkelijks. Iets dat ik nooit had verwacht. De lieflijke koolmeesjes waarvoor ik, iedere winter weer, trouw pindanetjes en mezenbollen in de tuin hang, blijken soms te veranderen in predators. Welke dieren kunnen nu ten prooi vallen aan zo’n klein zangvogeltje? En dan bedoel ik niet de spinnen en rupsen die de koolmees eet.
Gerelateerde artikelen
Het antwoord: dwergvleermuizen
Onderzoekers bestudeerden in het Bükk-gebergte 2 winters lang het gedrag van de koolmees. De Parus major, hierboven op een postzegel van Joegoslavië (1974) en hiernaast op een van Palestina (1997) is ongeveer 14 centimeter groot en leeft vooral in bosrijke gebieden. Het Bükk-gebergte is zo’n bosrijk gebied. Ook zijn er minstens 800 grotten. In die grotten houden dwergvleermuizen hun winterslaap. De onderzoekers ontdekten dat de koolmezen goed luisteren naar de geluiden die uit de grotten komen. Wanneer ze de vleermuizen ontdekt hebben, vliegen ze naar binnen en komen na een minuut of tien met een vleermuisje in hun bek naar buiten. Ook werden er lijkjes van vleermuizen met sporen van vogelsnavels gevonden. Zo’n dwergvleermuisje (Pipistrellus) is ongeveer 3 ½ tot 5 centimeter lang en weegt maximaal 8,5 gram.
Het menu van de koolmees
Als je de angstaanjagende dwergvleermuis op de postzegel van Roemenië (2006) ziet, dan kun je je toch bijna niet voorstellen dat hij verorberd wordt door het schattige Hongaarse (1961) koolmeesje ernaast.
Normaal gesproken eten koolmezen nootjes, bessen, zaden en kleine insecten. Andorra laat op de postzegel (1996) hierboven zien dat de koolmees bessen eet en Zweden (2004) toont een zaadjes etende koolmees. De koolmees slaat voor de winter zaden en vetten op in zijn lichaam. Ook verbergt hij voedsel in de bomen. Bij sneeuwval is dit voedsel echter moeilijk te vinden. Vermoedelijk is dat de reden dat deze vogeltjes op jacht gaan naar vleermuizen.
De oudste postzegel, de nieuwste en zijn dit wel koolmeesjes?
De oudste postzegel met een koolmees erop die ik vinden kon is van Roemenië uit 1959 en de jongste werd in 2009 door Spanje uitgegeven.
Volgens Japan (1997) en Korea (2006) zouden dit koolmezen moeten zijn. Maar ik mis hier de karakteristieke gele buik van het zangvogeltje.
Als ik naar de postzegels van België (1992 André Buzin) en Monaco (2002) hierboven kijk, kan ik me toch niet zo goed voorstellen dat deze vrolijke vogeltjes op vleermuizen jagen. Om mijn beeld van dit schattige vogeltje niet helemaal te laten vertroebelen houd ik me maar vast aan de uitspraak van een van de onderzoekers. ‘Het heeft niets met agressie te maken. Het is puur een manier om te overleven’. Dus koolmeesjes: ook deze winter zijn jullie weer van harte welkom in mijn tuinrestaurant.
Reacties (4) Schrijf een reactie
Wat een leuk overzicht, Jacqueline! Geestig ook. Zo zie je maar weer, dat schijn bedriegt. Helemaal ontzagwekkend is het feit dat de koolmezen zelfs Roemeense vleermuizen oppeuzelen. Dat zijn toch de nazaten van de beroemdste vampier ooit: Dracula, die in de Roemeense bergen van Transsylvanie huisde…
@Robert, brrr..Dracula, een gruwelijk, griezelige graaf. Je bracht me wel op een idee, dank! Leuk om een verhaaltje over te maken. Haal de knoflook maar alvast tevoorschijn :-)
leuke bijdrage
hier nog een leuke link
http://www.bird-stamps.org/species/145033.htm
@Andre, dank. Leuke link. Er zitten mooie koolmeesjes tussen. In de tuin heb ik er nog niet veel gezien. Het is vast nog niet koud genoeg. Vleermuisjes vliegen er wel genoeg rond :)
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)