Op voorstel van de Belgische regering onder leiding van eerste minister Achille Van Acker wilde men met een verlaging van de prijzen een te hoge inflatie en een loonsverhoging vermijden. De posttarieven voor brieven en briefkaarten werden daarom in mei 1946 met tien procent verlaagd. Deze tariefverlaging werd aangekondigd in een brief die uitging van de Postadministratie van België en werd tevens in een dienstorder bekendgemaakt. Dienstorder nummer 20 van 16 mei 1946 luidde als volgt:

Omzendbrief van de Administratie der Posterijen betreffende de zegels -10%. Dienstorder nr. 20. 16-5-1946

In toepassing van een regeringsbeslissing, worden de posttarieven, die van toepassing zijn sinds september 1945, onderworpen aan een ver­laging van 10% vanaf volgende maandag 20 mei dezer. De Kantoren vinden in bijlage een lijst van de wijzigingen die aan te brengen zijn aan de dienstorder nr. 10 van 6-9-1945.

Om de uitvoering van deze beslissing te vergemakkelijken en in afwachting dat de Dienst van het Zegel te Mechelen zijn voorraad aan de noodwendigheden van de nieuwe tarieven heeft aangepast, is het nood­zakelijk elk postkantoor, dat postzegels in stock heeft zoals hierna opge­somd, te belasten met het aanbrengen van een opdruk «-10%» op elke zegel van 1,50; 2F, 5F, enkele postkaarten van 0,75 en van 2F en dubbe­le postkaarten van 1,50 en van 4F.
De opdruk «-10%» zal moeten worden aangebracht met vette inkt, door middel van een (bij voorkeur) stalen of rubberen stempel die zeer dringend dient besteld te worden in de privéhandel en binnen de 24 uur moet worden geleverd.

De stempelafdruk mag de volgende maxima-afmetingen niet over­schrijden: 15mm x 10mm. Het aanbrengen van de opdrukken zal uiterlijk maandag morgen, bij de opening van de loketten, moeten beëindigd zijn.

Op vrijdag 17 mei 1946 hebben vele directeuren en beheerders van postkantoren de gang gemaakt naar een plaatselijke stempelmaker om de benodigde stempels, van metaal dan wel kunststof of rubber, te laten aanmaken. Want na het weekend moesten alle zegels en briefkaarten van de genoemde waarden alleen nog maar worden verkocht met de aanduiding -10%. Afstemming over de uitvoering van de stempels kon dan ook niet plaatsvinden en daardoor ontstonden vele modellen van dit stempel.

De beheerder van het postkantoor Tubize heeft het stempel letterlijk naar de tekst laten vervaardigen:

De postzegeldrukkerij in Mechelen kreeg ook opdracht om aanwezige vellen van de genoemde waarden te voorzien van een opdruk. Deze opdruk werd machinaal (in boekdruk) aangebracht op de postzegels van 1,50, 2F en 5F type Leopold III type ‘open kraag’ en met ‘V’ en kroon (monogram). De zegels met deze opdruk verschenen echter pas op 4 juni 1946 en werden door het gehele land gebruikt.

Alleen aan de stempelafdrukken is te zien, waar de betreffende zegel met standaard opdruk werd gebruikt. Voorbeelden zijn de afdrukken van het dagtekeningstempel van Lier en de vlag van de stempelmachine van Turnhout.

Later werden, velaal op verzoek van verzamelaars en handelaren, ook andere waarden voorzien van een opdruk. Met als reden: voor bijfrankering op briefkaarten!!

Opdrukken van het postkantoor Gellingen (Ghislenghien)

Als enige postkantoor in België werd te Gellingen, een dorp in Henegouwen bij Aat ten zuidwesten van Brussel, opdrukmodellen vervaardigd, die het bedrag weergeven van de frankeerwaarde nadat 10% is afgetrokken. De waarden waren 1,35 (in plaats van 1,50), 1,80 (in plaats van 2F) en 4,50 (in plaats van 5F). De opdrukken verschenen voor het eerst op 27 mei 1946 aan het loket van het postkantoor.

In totaal zijn zo’n 350 verschillende opdrukken – 10% bekend. Er bestaan gelukkig catalogi waarin de opdrukken zijn afgebeeld.

Maar helaas hebben enkele verzamelaars en handelaren die het niet zo nauw namen, later zelf opdrukvormen vervaardigd en heel wat zegels van een ‘valse’ opdruk voorzien. Vooral de opdrukken van Gellingen zijn gezocht. Dus is het wel uitkijken geblazen. Maar verzamelaars met een voordrukalbum zien niet graag lege vakjes en dan wil men wel eens tegen beter weten in die vakjes vullen.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • België

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(Breng als eerste je stem uit.)

Laden...